نسخه ترامپ برای زلنسکی؛ تحقیر، اخراج و اکنون التماس دلقک


“التماسهای مکرر زلنسکی برای حمایت آمریکا، اوکراین را در موضع ضعف قرار داده و این کشور را به بازیچه دست قدرتهای بزرگ تبدیل کرده است.”
ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین بعد از جلسه انفجاری و جنجالی روز جمعه در دفتر بیضیشکل که به اخراج او از کاخ سفید منجر شد چندین و چند بار تلاش کرد بار دیگر دل ساکنان کاخ سفید را به دست بیاورد.
گامهای رو به عقب
زلنسکی در چند نوبت از اظهاراتش عقب نشست و گفت که آماده ادامه مذاکره با دولت آمریکا است. دونالد ترامپ هم ساعاتی بعدتر از آن اتفاق در پاسخ به سوال یک خبرنگار گفت که زلنسکی خواستار بازگشت به کاخ سفید شده اما او با این موضوع مخالفت کرده است.
دولت ترامپ علاوه بر این امضای توافق بر سر معادن نادر اوکراین را به تعویق انداخت و گفت که فعلاً تمایلی به گفتوگو با اوکراین ندارد.
زلنسکی پس از این شکست، بهجای بازنگری در استراتژی خود، به التماس برای مذاکرهی مجدد با ترامپ روی آورد. او امیدوار بود که با این روش بتواند روابط با آمریکا را ترمیم کند و حمایت این کشور را حفظ نماید.
اما این رویکرد ناامیدانه نتیجهای جز ضعیفتر شدن موقعیت او در پی نداشت. التماسهای او بهعنوان نشانهای از استیصال تعبیر شد و به ترامپ اهرم فشاری داد تا شرایط مذاکرات را به نفع خود تغییر دهد.
زلنسکی در اولین مصاحبه که ساعتی بعد از اخراج از کاخ سفید انجام داد سیاست تسلیم مقابل آمریکا را آغاز کرد. او ابتدا گفت که از ترامپ و مردم آمریکا تشکر میکند. زلنسکی طی روزهای بعدتر هم بارها گام به گام از موضعش عقب نشست تا آنکه دیروز (سهشنبه) از اتفاقات روز جمعه ابراز پشیمانی کرد.
این موضعگیریها دقیقاً همان چیزی بود که ترامپ میخواست و موجب شد او در جلسه دیشب در کنگره متن نامهای را قرائت کند که از ابراز تمایل زلنسکی برای مذاکره با آمریکا بر سر معادن حکایت داشت.
پیشرویهای آمریکا و تحمیل خواستهها بر اوکراین
این ممکن است به معنی پایان جدال میان دو کشور تلقی شود، اما نه هنگامی که بدانیم طبق گزارش سیبیاس ترامپ اکنون موضع خود در توافق معادن را سفت و سختتر کرده و به دنبال یک توافق بزرگتر و بهتر با کییف است.
گامهای رو به عقب زلنسکی در واقع نتیجه عکس داشته و کاخ سفید اکنون ممکن است او را به سمت امضای یک توافق ضعیفتر نسبت به روز جمعه بکشاند.
او با عقبنشینیها مکرر این پیام را به طرف مقابل ارسال کرده که اوکراین در موقعیت ضعیفی قرار دارد و نیازمند این توافق است. چنین شرایطی دست ترامپ یا هر مذاکرهکننده دیگری را برای تحمیل خواستههای خودش باز میگذارد.
تحمیل خواستههای آمریکا بر اوکراین میتواند تبعات گستردهای داشته باشد. در سطح داخلی، این امر ممکن است به نارضایتی عمومی منجر شود، زیرا مردم اوکراین احساس خواهند کرد که کشورشان به دلیل ناکارآمدی رهبری مورد سوءاستفاده قرار گرفته است. این نارضایتی میتواند بیثباتی سیاسی را تشدید کند و تلاشهای اوکراین برای بازسازی پس از سالها چالش را تضعیف نماید.
در سطح بینالمللی، این وضعیت میتواند بهعنوان الگویی برای دیگر قدرتهای بزرگ عمل کند تا در تعامل با کشورهای ضعیفتر، رویکردی مشابه اتخاذ کنند. این امر نهتنها حاکمیت اوکراین را تهدید میکند، بلکه استقلال اقتصادی این کشور را نیز در معرض خطر قرار میدهد. اگر اوکراین نتواند در برابر فشارهای آمریکا مقاومت کند، ممکن است به تدریج به یک دولت وابسته تبدیل شود که منابعش به نفع دیگران بهرهبرداری میشود.
خطرات اتکای محض به دیگران
البته عقبنشینیهای زلنسکی ریشهای قدیمیتر از تحولات اخیر دارد. زلنسکی در واقع تمام تخممرغهای خودش را در سبد آمریکا و غرب گذاشته و به همین جهت برای خودش چارهای هم غیر از جلب حمایتهای ترامپ به هر قیمت بازی نگذاشته است.
او از زمان به قدرت رسیدن، سیاست خارجی خود را بر پایه نزدیکی به آمریکا و ناتو بنا کرد. او با امید به حمایتهای نظامی و اقتصادی این کشورها، بهویژه در برابر تهدیدات روسیه، تصمیمهایی گرفت که اوکراین را به میدان نبردی برای منافع غرب تبدیل کرد.
این اعتماد بیش از حد، بهجای تقویت بنیانهای داخلی اوکراین، به وابستگی شدید به کمکهای خارجی منجر شد. در نتیجه، زمانی که جنگ با روسیه آغاز شد، اوکراین با تشویق و پشتیبانی آمریکا و ناتو وارد درگیریای شد که هزینههای سنگینی برای اوکراین از ویرانی زیرساختها گرفته تا تضعیف موقعیت اقتصادی به همراه داشت.