افغانستان د نړۍ په شطرنج کې یوه ډېره مهمه مهره!

حميدالله بسيا په نړیوال سیاست کې هر هېواد د شطرنج یوه…

چرا افلاتون پیامبر نشد ؟

platon (428-347 v.ch) آرام بختیاری غربی ها فیلسوف ساختند، شرقی ها، پیغمبر…

سوز وگداز!

امین الله مفکر امینی  2025-11-08! سوزوگدازِعشق،سوزد جسم وجانـــــــم زگٌدازیکه است بســـوز،روح وروانــــم ای اهلِ…

رسول همذاتوف

رسول همذاتوف (آواری: ХӀамзатил Расул؛ ۸ سپتامبر ۱۹۲۳ – ۳ نوامبر ۲۰۰۳) شاعر اهل اتحاد…

دنباله‌ی مانی‌فی‌ستِ مکتبِ دینی فلسفی من بیش از این نه…

خیلی متأسفیم برای بسیاری‌ها که دانش‌کستری را تنها با شنیدن…

افغانستان در پرتگاۀ مثلث جدال‌های قومی، تروریسم طالبانی و رقابت‌های…

نویسنده: مهرالدین مشید وقتی قومیت سلاح می‌شود، ترور حکومت می‌کند و…

غزۀ خونین

غـزه که جهـنـم زمین گردیدست از کینۀ شـیطـان لعین گردیدست درقحطی دایمی…

 فـرضـیـات ادبـیـات مـارکـسـیـسـتـی

ـررسـی انـتـقـادی دربـارۀ نـظـریـات مـطـرح شـده دربـارۀ ادبـیـات مـارکـسـیـسـتـی، کـه بـه آن…

سخن‌دان روزگذار

ای وای آن درخت شگوفان (شکست و ریخت) کاج بلند ز…

گاهنامه محبت 

شماره دوم سال ۲۸م گاهنامه محبت از چاپ برآمد. پیشکش…

صنف کوچک؛ اما مکانی مشهور و سرشار از معنویت

نویسنده: مهرالدین مشید صنفی ساده و بی آلایش؛ اما نمادی از…

د پښتو ژبې په ډګر کې پېژندل شوی کیسه او…

له ښاغلي کریم حیدري سره، چې د پښتو ژبې په…

در آینه‌ی تاریخ، در سایه‌ی نفرت

« روایتی از یهودیت و پدیده‌ی یهودستیزی» فرشید یاسائی پیشگفتار: زخم ماندگار…

یا من نه دیدم، یا فرزندان یاسین خموش قدر‌ نه‌شناس…

محمدعثمان نجیب «زنده‌گی در زنده‌گی بی زنده‌گی، بازنده‌گی‌ست» ـ یاسین خموش خموش خالق…

واکاوی فرصت های از دست رفته و امکان رهایی افغانستان…

نویسنده : مهرالدین مشید از سایه‌ی ترور تا افق رهایی؛ بررسی…

مرگ‌اندیشی و مرگ‌آگاهی

اغاز زیستن در آینه‌ی فنا، بیداری در افق حقیقت مقدمه مرگ، یکی از…

آزادی، برابری، و برادری

تتبع و نگارش  میرعبدالواحد سادات   آزادی، برابری، و برادری آرمان تاریخی  پر تاثیر…

  افغانستان کشور واحد وتجزیه ناپذیراست

         ما یان گل یک باغ  وبری این گلشن  فا میل بزرگ…

تاریخِ من، خون و خاکستر 

روایتِ افغانستان ای خاکِ من، ای نامِ زخمی از هزاران سالِ…

دمیدن صور در نفخ خاطره ها

نویسنده: مهرالدین مشید از سنگ بابه کلان تا سنگ های سوخته…

«
»

فرخنده باد ۲۸ اسد، روز استقلال و آزادی

عبدالصمد ازهر                                                                                                               ۱۸/۰۸/۲۰۲۲۴

نام و یاد مبارزان دلاور، شهیدان و غازیان، در رأس شاه امان الله غازی، در قلب هر افغان و در کتیبه زرین تاریخ افغانستان، چنان حک و ثبت گردیده، که نه گذشت زمان و نه تلاش مذبوحانه سقویان آن زمانی و این زمانی و سلطنت، توانست کمرنگش سازد.

غازی امان الله، نه تنها در پی حصول استقلال سیاسی و اقتصادی بود، بلکه او برای نخستین بار تحفه گرانبهای آزادی، حقوق برابر برای زن و مرد هر قوم، هر مذهب و هر محل، قانونیت و مشروطیت، آموزش اجباری و تحصیلات عالی برای هر زن و مرد را برای ملتش به ارمغان آورد.

شکست سه ابرقدرت

در افغانستان سه ابر قدرت جهانی شکست خوردند که هر شکست تغییرات و تحولات برجسته یی را در سطح جهان در پی داشته است. در اولی، سیستم جهانی استعمار درز برداشت و مبارزات استقلال طلبی اوج گرفتند. دومین، در زمره عوامل متعدد یکی از عواملی بود که منتج به متلاشی شدن سیسستم جهانی سوسیالیسم شد و در سومین، تک قدرتی امریکا به سراشیبی رفت. 

تفاوت ها 

اما در صحنه تاریخی خود افغانستان، این جنگ های ضد استعماری تفاوت های شکلی و ماهوی داشتند. جنگ استقلال ۱۹۱۹ به رهبری شاه امان الله، به ابتکار وزور بازو و فداکاری خود افغان ها، بدون کمترین کمک بیرونی، آغاز و به ثمر رسید، در حالی که در دو جنگ بعدی از کمک های وسیع بیرونی استفاده به عمل آمده است. برنامه قیام امانی، تنها حصول استقلال نه بلکه حصول آزادی برای ملت افغان نیز بود. تحولات گسترده حقوقی، فرهنگی و اقتصادی از اهداف جلی آن بود و به سمتی می رفت که ملت را از سیه اندیشی نجات دهد. در حالی که هدف دو جنگ بعدی، در جهت معکوس، متوجه کشاندن ملت از روشنی به تاریکی فرهنگی بود.

خروج بیگانه گان و تصرف قدرت

در جنگ استقلال ۱۹۱۹ هیچ نیروی نظامی انگلیس در افغانستان وجود نداشت.

 اتحاد شوروی در پایان توافق ژنیو در ۱۵ فبروری ۱۹۸۹ حضور نظامیش را پایان داد، اما «مجاهدین» صرف در ۲۷/۲۸ اپریل ۱۹۹۱ توانستند در نتیجه یک معامله معلوم و معروف، به شبه قدرت(که از ابتدا با تقسیم بندی شهرها و حتا کوچه ها توأم با چور، تجاوز، شکنجه، کشتار، غصب و تاراج تاریخ کشور، مشخص گردید) رسیدند.

 ایالات متحده، در حالی که هم پیمانانش قبلاً از فغانستان برامده بودند، در پایان توافق دوحه در ۳۱ اگست ۲۰۲۱، حضور نظامیش را پایان داد و طالبان در ۱۵ اگست، که هزاران نیروی امریکایی هنوز در میدان هوایی کابل مستقر بودند، پایتخت را تسخیر کردند. 

نتیجه:

رهایی از اشغال غنیمت بزرگی است که ما را از بمباران های بی رویه و تباه کن و ترویج فساد، نفاق و تجزیه طلبی نجات داد. اما باید دانست که استقلال و آزادی لازم و ملزوم همدیگر اند. استقلال بدون آزادی مترادف است با براندازی یوغ برده گی خارجی و در عوض گردن نهادن به یوغ استبداد داخلی، برد ه گی و محرومیت از حقوق و آزادی های شخصی و اجتماعی. استقلال در نبود قانونیت، آزادی های فردی و اجتماعی و محرومیت نیم تنه جامعه از حق تحصیل و کار دلخواه، هیچ افتخاری نمی تواند به همراه داشته باشد.

بنا بر توضیحات بالا، جایگاه استقلال امانی، در بالاترین مقام شامخ تاریخی قرار دارد، به دلیلی که همراه با آزادی، قانونیت و حقوق انسانی بوده است.

سالگرد ۲۸ اسد مبارک باد !

۲۸ / ۰۵ / ۱۴۰۳

۱۸ / ۰۸ / ۲۰۲