سن پترزبورگ زمینه جنگ کریدورهای اقتصادی را فراهم می‌کند
نویسنده: پپه اسکوبارمترجم: سایت «۱۰ مهر»برگرفته از : وبلاگ کرادله ــ The Cradle ــ ۱۸ ژوئن ۲۰۲۲ *
از نظر فنی، مجموعه‌ای از کانتینرها را به تصویر بکشید که از سن پترزبورگ به آستاراخان می‌روند. از آنجا محموله از طریق دریای خزر به بندر انزلی ایران حرکت می‌کند. بعد از طریق زمین به بندرعباس منتقل می‌شود. و سپس در خارج از کشور به Nava Sheva، بزرگ‌ترین بندر دریایی هند می‌رسد. اپراتور اصلی خطوط کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران (گروه IRISL) است که در روسیه و هند شعبه دارد.
و این ما را به آنچه جنگ‌ها از این به بعد در پی خواهد داشت می‌رساند: کریدورهای حملونقل ــ نه تسخیر سرزمینی.
در سن پترزبورگ، قدرت‌های جدید جهان گردهم می‌آیند تا «نظم مبتنی بر قوانین» ساخته‌شده توسط ایالات متحده را برهم بزنند و جهان را دوباره به‌هم متصل کنند.
مجمع بین‌المللی اقتصادی سن پترزبورگ سال‌هاست که برای درک پویایی‌های در حال توسعه و پیچ و خم‌های یک‌پارچگی اوراسیا ضرورتی حیاتی بوده است. در سال ۲۰۲۲، سن پترزبورگ حتی از اهمیت بیشتری نیز برخوردار است، زیرا به‌طور مستقیم با سه تحول همزمان که قبلاً بدون ترتیب خاصی بیان کرده بودم، مرتبط است:
اول، آمدن «گروه ۸ جدید G۸» ــ چهار کشور بریکس (برزیل، روسیه، هند، چین)، به اضافه ایران، اندونزی، ترکیه و مکزیک، که تولید ناخالص داخلی آنها به ازای قدرت برابری خرید (PPP) در حال حاضر گروه قدیمی و تحت سلطه غرب را کوچک‌تر کرده است.
دوم، استراتژی «سه حلقه» چین برای توسعه روابط ژئواکونومیک با همسایگان و شرکای خود.
سوم، گسترش بریکس پلاس یا بریکس توسعه‌یافته، از‌جمله با برخی از اعضای «گروه هشت جدید» که در نشست آتی در چین مورد بحث قرار خواهد گرفت.
اگر رئیس‌جمهور پوتین قبل از جلسه عمومی یک سخنرانی دقیق و مفصل ارائه دهد، تردیدی وجود نخواهد نداشت که رئیس‌جمهور پوتین ستاره سن پترزبورگ ۲۰۲۲ خواهد بود.
در میان نکات برجسته، پوتین توهمات به اصطلاح «میلیارد طلایی» که در غرب صنعتی زندگی می‌کنند (تنها ۱۲ درصد جمعیت جهان) و «سیاست‌های کلان اقتصادی غیرمسئولانه کشورهای G۷» را درهم شکست. رئیس‌جمهور روسیه خاطرنشان کرد که چگونه «زیان اتحادیه اروپا به دلیل تحریم‌ها علیه روسیه» می‌تواند از ۴۰۰ میلیارد دلار در سال فراتر رود و این که قیمت بالای انرژی اروپا ــ چیزی که در واقع «در سه ماهه سوم سال گذشته» آغاز شد ــ به دلیل «اعتقاد کورکورانه به منابع انرژی‌های تجدیدپذیر» است. او همچنین تبلیغات غرب برای «افزایش قیمت پوتین» را به‌درستی رد کرد و گفت که بحران غذا و انرژی با سیاست‌های نادرست اقتصادی غرب مرتبط است، یعنی اینکه به زیان غرب، «غلات و کودهای روسیه تحریم می‌شوند».
به‌طور خلاصه: غرب هنگام تحریم روسیه درباره استقلال و حق حاکمیت روسیه قضاوت اشتباهی کرد و اکنون بهای بسیار سنگینی را پرداخت می‌کند.
رئیس‌جمهور چین، شی جین پینگ، با سخنرانی ویدئویی در این مجمع، پیامی را به کل جهان جنوب ارسال کرد. او از «چندجانبه‌گرایی واقعی» سخن گفت و تأکید کرد که بازارهای نوظهور باید «در مدیریت اقتصاد جهانی حرفی برای گفتن داشته باشند» و خواستار « تقویت گفت‌وگوهای شمال ــ جنوب و جنوب ــ جنوب » شد.
این بر عهده توکایف، رئیس‌جمهور قزاقستان، شریک عمیقاً استراتژیک روسیه و چین بود که شخصاً لُب مطلب را بازگو کند: ادغام اوراسیا باید همزمان با طرح کمربند و جاده چین (BRI) پیشرفت کند. در اینجاست که دایره کامل می‌شود.
ساختن یک استراتژی بلندمدت «در هفته‌ها»
سنت پترزبورگ چندین بحث جذاب در مورد موضوعات کلیدی و موضوعات فرعی ارائه کرد: ادغام اوراسیا، تجارت در محدوده سازمان همکاری شانگهای (SCO)، جنبه‌های مشارکت استراتژیک روسیه و چین، چه چیزی در انتظار بریکس BRICS است؟ و چشم‌انداز بخش مالی روسیه.
یکی از مهمترین بحث‌ها بر افزایش تعامل بین اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) و آسه آن متمرکز بود، که نمونه‌ای است کلیدی از آنچه چینی‌ها به‌عنوان «همکاری جنوب و جنوب» از آن نام می‌برند. و این به مسیری هنوز طولانی و پر پیچ و خم متصل است که منجر به ادغام عمیق‌تر خود اوراسیا EAEU می‌شود؛ و نیز مستلزم گام‌هایی در جهت توسعه اقتصادی خودکفاتر برای اعضا است. تعیین اولویت‌های جایگزینی واردات؛ استفاده از تمام پتانسیل حملونقل و تدارکات؛ توسعه شرکت‌های فرااوراسیا؛ و نقش آفرینی «برند اوراسیا» EAEU در سیستم جدید روابط اقتصادی جهانی.
الکسی اورچوک، معاون نخست‌وزیر روسیه، به‌ویژه در مورد مسائل مبرم روز، تیزبین بود: اجرای یک اتحادیه گمرکی و اقتصادی تجارت آزاد کامل ــ به‌علاوه یک سیستم پرداخت یک‌پارچه ــ با تسویه حساب ساده‌شده مستقیم با استفاده از کارت پرداخت میر برای دستیابی به بازارهای جدید در آسیای جنوب شرقی، آفریقا و خلیج فارس.
در دوره جدیدی که توسط محافل تجاری روسیه به‌عنوان «بازی بدون قوانین» تعریف شده است ــ از بین بردن «نظم بین‌المللی مبتنی بر قوانین» توسط ایالات متحده ــ بحث مرتبط دیگری با حضور ماکسیم اورشکین، مشاور کلیدی پوتین، بر روی اولویت‌ها متمرکز شد. باید اقتصاد و بخش مالی در ارتباط با سیاست اقتصادی و خارجی دولت باشد.
اجماع بر این است که «قوانین» فعلی توسط غرب نوشته شده است. روسیه تنها می‌توانست به سازوکارهای موجود، که زیربنای قوانین و نهادهای بین‌المللی است، متصل شود. اما سپس غرب سعی کرد «ما را بیرون براند» و حتی «روسیه را حذف کند.» بنابراین زمان آن رسیده است که «قوانین بدون قاعده را جایگزین کنیم». این یک موضوع کلیدی است که توسط پوتین در سخنرانی عمومی خود در زیربنای مفهوم «حاکمیت» ایجاد شده است.
در بحث مهم دیگری که به ریاست هرمان گرف، مدیر عامل Sberbank تحت تحریم غرب، برگزار شد، بحث‌های زیادی در باره این واقعیت وجود داشت که «جهش تکاملی روسیه به‌سمت سال ۲۰۳۰» باید زودتر اتفاق می‌افتاد. یک «استراتژی بلندمدت» اکنون باید در هفته‌ها ساخته شود، و زنجیره‌های تأمین در سراسر طیف در حال فروپاشی هستند.
یک سئوال برای حضار مطرح شد ــ نخبگان جامعه تجاری روسیه: چه چیزی را توصیه می‌کنند، افزایش تجارت با شرق، یا تغییر جهت ساختار اقتصاد روسیه؟ ۷۲ درصد به دومی رأی دادند. اکنون ما به اصل موضوع می‌رسیم زیرا همه این مسائل در کنار هم قرار می‌گیرند و به آنچه که چند روز قبل در سنت پترزبورگ رخ داده است نگاه می‌کنیم.
کریدور روسیه ــ ایران ــ هند
اکنون مسأله بر سر یک مرکز کلیدی کریدور بین‌المللی حملونقل شمال جنوب (INTSC) است که شمال غرب روسیه را از طریق دریای خزر و ایران به خلیج فارس متصل می‌کند. زمان حملونقل بین سن پترزبورگ و بنادر هند ۲۵ روز است. این کریدور لجستیکی با حملونقل چندوجهی دارای اهمیت ژئوپلیتیکی عظیمی برای دو عضو BRIC و یکی از اعضای بالقوه G۸ جدید است، زیرا مسیر جایگزینی کلیدی را در مقابل مسیر معمول حمل بار از آسیا به اروپا از طریق کانال سوئز باز می‌کند.
کریدور بین‌المللی حملونقل شمال جنوب (INSTC)
کریدور INSTC یک پروژه کلاسیک ادغام جنوب ــ جنوب است: یک شبکه چندوجهی به طول ۷۲۰۰ کیلومتر از مسیرهای کشتی، ریلی و جاده‌ای که هند، افغانستان، آسیای مرکزی، ایران، آذربایجان و روسیه را تا فنلاند در دریای بالتیک به‌هم متصل می‌کند.
از نظر فنی، مجموعه‌ای از کانتینرها را به تصویر بکشید که از سن پترزبورگ به آستاراخان می‌روند. از آنجا محموله از طریق دریای خزر به بندر انزلی ایران حرکت می‌کند. بعد از طریق زمین به بندرعباس منتقل می‌شود. و سپس در خارج از کشور به Nava Sheva، بزرگ‌ترین بندر دریایی هند می‌رسد. اپراتور اصلی خطوط کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران (گروه IRISL) است که در روسیه و هند شعبه دارد.
و این ما را به آنچه جنگ‌ها از این به بعد در پی خواهد داشت می‌رساند: کریدورهای حملونقل ــ نه تسخیر سرزمینی.
حرکت سریع «کمربند و جاده BRI» پکن، در اروپا به‌عنوان یک تهدید وجودی برای «نظم بین‌المللی مبتنی بر قوانین» تلقی می‌شود. این طرح در امتداد شش کریدور زمینی در سراسر اوراسیا، به‌علاوه جاده ابریشم دریایی از دریای چین جنوبی، و اقیانوس هند، تا اروپا توسعه می‌یابد.
یکی از اهداف کلیدی جنگ نیابتی ناتو در اوکراین، قطع کریدورهای «کمربند و جاده BRI» در سراسر روسیه است. امپراتوری تمام تلاش خود را می‌کند تا نه‌تنها BRI بلکه گره‌های اتصال INSTC را مختل کند. از افغانستانِ تحتِ اشغالِ ایالاتِ متحده برای تبدیل شدن به یک مرکز مهم برای کمربند و جاده BRI یا کریدور شمال ــ جنوب INSTC جلوگیری شد.
مسکو با دسترسی کامل به دریای آزوف ــ که اکنون یک «دریاچه روسیه» است ــ و احتمالاً کل خط ساحلی دریای سیاه در انتهای جاده، چش اندازهای تجارت دریایی خود را به‌شدت افزایش خواهد داد (پوتین: «دریای سیاه از نظر تاریخی قلمرو روسیه بود»).
در دو دهه گذشته، کریدورهای انرژی به‌شدت سیاسی شده‌اند و در مرکز رقابت‌های بی‌امان جهانی خطوط لوله قرار دارند ــ از BTC و South Stream تا نورد استریم یک و دو و سریال‌های بی‌پایان، ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و هند (TAPI) ــ خطوط لوله گاز ایران ــ پاکستان ــ هند (IPI).
سپس مسیر دریای شمال در امتداد سواحل روسیه تا دریای بارنتس وجود دارد. چین و هند به‌شدت بر مسیر دریای شمال متمرکز هستند، و تصادفی نیست که این موضوع در سن پترزبورگ به‌طور طولانی مورد بحث قرار گرفت.
تضاد بین بحث‌های سن پترزبورگ در مورد بازآرایی مجدد احتمالی جهان ما ــ و سه آلت دست که با قطار به ناکجاآباد می‌روند تا به یک کمدین متوسط اوکراینی بگویند که آرام شود و برای تسلیم شدن تن به مذاکره دهد (همانطور که اطلاعات آلمان تأیید کرد) که به تفصیل مورد بحث قرار گرفته است ــ بیش از این نمی‌تواند واضح و گویا باشد.
تقریباً به‌طور نامحسوس ــ درست همانطور که کریمه را دوباره ادغام کرد و وارد صحنه نمایش سوریه شد ــ روسیه، به‌عنوان یک ابرقدرت نظامی ــ انرژی، اکنون نشان می‌دهد که ممکن است بتواند بسیاری از غرب صنعتی را به عصر حجر برگرداند. نخبگان غربی به سادگی درمانده‌اند. اگر فقط می‌توانستند در قطار سریع‌السیر اوراسیا سوار یک راهرو شوند، می‌توانستند چیزی یاد بگیرند.
