سفر جنجالی مسعود پزشکیان به نیویورک و سخنرانی او در نشست سازمان ملل!
بهرام رحمانی
مجمع عمومی سازمان ملل، درحالی برگزار شد که اعتبار خود سازمان ملل زیر سئوال رفته؛ جنگ اوکراین-روسیه و جنگ خاورمیانه گسترش یافته و هم‌چنین صف‌بندی‌ها بین دولت‌ها، رقابت‌ها و شکاف‌های ژئوپلیتیکی را بیش از گذشته نمایان کرده است.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل در سخنرانی خود در میان رهبران جهان، با اشاره به این جنگ‌ها و خطر استفاده از سلاح‌های هسته‌ای در آن، هشدار داد که بشریت به سوی «غیرقابل‌تصور-یک بشکه باروت که خطر بلعیدن جهان را دارد» حرکت میکند.
گوترش با گفتن این‌که «این‌گونه ادامه داده نمی‌توانیم»، در مورد وضعیت کنونی جهان، با اشاره به بازی معروف مونوپولی، گفت که «امروز، شمار فزاینده‌ای از دولت‌ها و دیگران، احساس میکنند که حق دریافت کارت آزادی از زندان را دارند.»
نشست سالانه رهبران جهانی، زیر سایه افزایش اختلافات جهانی، جنگ‌های جاری در غزه، اوکراین و سودان و نیز تهدید گسترش جنگ به کل خاورمیانه، آغاز شده است.
روسای کشورهای مخلف جهان(۱۹۲ کشور) در دنیایی از آمارهای تلخ؛ جنگ و رشد گرایشات فاشیستی، در هفتاد و نهمین مجمع عمومی سازمان ملل شرکت کردند.
در مجمع امسال که از ۲۴ تا ۳۰ سپتامبر-۳ تا ۹ مهر برگزار شد، ۷۶ نفر از سران حکومتی، ۴۲ رئیس دولت، ۴ معاون رئیس جمهور، ۲ ولیعهد، ۹ معاون نخست‌وزیر، ۵۴ وزیر، ۱ معاون وزیر و ۶ نفر از روسای هیئت‌های دیگر سخنرانی کرند.
استفان دوجاریک، سخن‌گوی دبیرکل سازمان ملل متحد، اعلام کرد که «از این ۱۹۴ سخن‌ران، فقط ۱۹ نفر زن هستند.»
بر اساس سنتی که از سال ۱۹۵۵، هم‌چنان برقرار است، برزیل اولین سخنرانی را بعد از روسای مجمع ایراد خواهد کرد. پس از برزیل، کشور میزبان یعنی آمریکا به جایگاه می‌رود.
اما ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه و شی جین‌پینگ، رئیس جمهوری چین وزرای خارجه کشورشان را به جای خود فرستادند. نه پوتین و نه شی سال گذشته نیز در این مراسم شرکت نکردند.
امسال ولودیمیر زلنسکی، ۲ بار در کانون توجهات قرار گرفت. او ابتدا روز سه‌شنبه در نشست سطح بالای شورای امنیت سازمان ملل متحد – که توسط ایالات متحده، فرانسه، ژاپن، مالت، کره جنوبی و بریتانیا برگزار خواهد شد – سخنرانی کرد و صبح چهارشنبه در مجمع عمومی.
این نشست، هم‌چنین به کشورها و گروههای غیرعضو، مانند فلسطین و اتحادیه اروپا، وضعیت ناظر اعطا کرد و به نمایندگان آنها اجازه یافتند تا در مجمع سخنرانی کنند.
موضوع بحث مجمع عمومی امسال این است: «هیچ کس را جا نگذاریم: اقدام مشترک برای پیش‌برد صلح، توسعه پایدار و کرامت انسانی برای نسل‌های حاضر و آینده.»
بسیاری از سخن‌رانان اغلب از زمان اختصاص داده شده ۱۵ دقیقه‌ای در طول مناظره فراتر می‌روند. اما هیچ‌کس به احتمال زیاد به رکورد ۲۹۶ دقیقه‌ای سخنرانی فیدل کاسترو، رهبر سابق کوبا در سپتامبر ۱۹۶۰ یا سخنرانی ۱۰۰ دقیقه‌ای معمر قذافی در سال ۲۰۰۹ نمی‌رسد.
مسعود پزشکیان، رئیس جمهور اسلامی ایران که یک‌شنبه اول مهر ۱۴۰۳، برای حضور در مجمع عمومی سازمان ملل متحد راهی نیویورک شد، در آستانه این سفر ادعا کرده بود که ایران، از تصویری که رسانه‌ها از آن ارائه می‌دهند، «به مراتب امن‌تر و آزادتر» است.
این در حالی‌است که بر اساس آمارهای سازمان‌ها و نهادهای حقوق بشری، تنها در هشت ماه نخست سال جاری میلادی، بیش از ۴۰۰ تن در ایران اعدام شده‌اند که حداقل یک‌صد مورد از آنها، پس از انتخابات ریاست جمهوری و تنها ظرف یک ماه انجام شده است.
اعتصاب غذای زنان زندانی سیاسی در زندان اوین
هم‌زمان با هفتاد و نهمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک و حضور مسعود پزشکیان رئیس جمهور ایران و هیئت همراهش در این شهر، بیش از ۴۵ زن زندانی سیاسی-عقیدتی در زندان اوین در روز سه‌شنبه سوم مهرماه دست به اعتصاب غذا زدند.
به گزارش وب‌سایت بنیاد نرگس محمدی، برنده جایزه نوبل صلح و زندانی سیاسی، چهار زن زندانی هم از یک روز قبل، در حیاط بند زنان این زندان تحصن و اعتصاب غذا کرده‌اند.
زنان متحصن و اعتصاب‌کننده خواهان توقف اعدام زندانیان سیاسی-عقیدتی هستند.
نزدیک به هفت ماه است که گروهی از زنان زندانی در زندان اوین و چند زندان دیگر جمهوری اسلامی، سه‌شنبه‌ها در قالب کارزاری به نام «نه به اعدام» دست به تحصن و اعتصاب غذا می‌زنند.
اولین سفر مسعود پزشکیان، به‌عنوان رییس‌جمهور اسلامی ایران به نیویورک
اولین سفر مسعود پزشکیان، رییس‌جمهور اسلامی ایران به نیویورک برای شرکت در هفتاد و نهمین مجمع سالانه سازمان ملل در شرایط بحران‌های داخلی و منطقه‌ای و جهانی انجام شد. درگیری‌ها در منطقه دوباره به اوج خود رسیده و مقامات غربی علیه ایران در رابطه با همکاری‌های موشکی تهران و مسکو دور تازه‌ای از تنش‌ها میان ایران از یک‌سو و اروپا و ایالات‌متحده از سوی دیگر بحث‌های جدید را باز کرده‌اند. به‌علاوه، پرونده هسته‌ای ایران نیز هم‌چنان در بن‌بست است و گزارش‌های ادعایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر اختلافات بر سر برنامه هسته‌ای ایران افزوده است.
هم‌چنین کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل، جمهوری اسلایم را به «نقض مستمر حقوق بشر» و «جنایت علیه بشریت» محکوم کرده است.
در چنین شرایطی، مسعود پزشکیان و عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، به همراه طریق وزیر امور خارجه سابق جمهوری اسلامی، در نیویورک تلاش کردند تا چهره دیگری و به‌طور کلی غیرواقعی‌تری از حکومت‌شان به نمایش بگذارند. از جمله «تعامل با جهان و رفع سوءتفاهمات با کشورهای اروپایی»! در همین رابطه، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با همتایان و مقامات خارجی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل دیدار و گفتوگو کرده و آن‌گونه که ایرنا نوشته دوشنبه شب نیز با رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی رایزنی کرد؛ گفته می‌شود تقویت روابط و همکاری‌های جمهوری اسلامی ایران و آژانس محور اصلی رایزنی میان طرفین بوده است.
مسعود پزشکیان، رییس‌جمهور جدید جمهوری اسلامی ایران نیز روز دوشنبه در دیدار با مدیران ارشد رسانه‌های آمریکایی در نیویورک، پرچم سفید بالا برد و بر تمایل ایران برای تعامل با کشورهای منطقه و جهان تاکید کرد. رییس دولت چهاردهم، اسراییل را به دامن زدن به آتش جنگ در خاورمیانه متهم کرد و گفت رویکرد دولت او کاهش تنش در منطقه است و افزود که در جنگ منطقه‌ای هیچ طرفی پیروز نخواهد بود. او در عین حال، تاکید کرد اگر اسرائیل سلاح‌های خود را زمین بگذارد جمهوری اسلامی هم همین کار را انجام خواهد داد. رییس‌جمهور ایران هم‌چنین در مورد مذاکرات هسته‌ای خاطرنشان کرد: «ایران آماده مذاکره است.»
مسعود پزشکیان به مدیران رسانه غرب گفت که ایران نمی‌خواهد شاهد گسترش جنگ کنونی غزه و حملات هوایی در سراسر مرز اسراییل و لبنان باشد. او گفت: ایران قصد تنش‌زایی ندارد و این اسراییل است که می‌خواهد همه را به جنگ بکشاند و منطقه را بی‌ثبات کند.
سخنان پزشکیان در نشست سالانه سازمان ملل، در ایران جنجال‌برانگیز شد. در حالی‌که اظهارات مسعود پزشکیان درباره آمادگی ایران برای کاهش تنش با اسرائیل جنجال‌برانگیز شده است، وزیر امور خارجه و رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت بار دیگر این اظهارات را «به‌شدت کذب» خواند.
گزارش بلومبرگ درباره بخشی از اظهارات مسعود پزشکیان در جمع مدیران ارشد رسانه‌ای آمریکا واکنش‌های گسترده داخلی و خارجی همراه شد.
پس از گزارش بلومبرگ، یک فایل صوتی منتشر شد که در آن مسعود پزشکیان می‌گوید: «ایران حاضر است سلاح‌های خود را زمین بگذارد، اگر اسرائیل سلاح‌هایش را زمین بگذارد.»
در فایل صوتی، هم‌چنین شنیده می‌شود که پزشکیان می‌گوید «تروریست تروریست است. فرق ندارد چه عرب چه عجم چه فارس باشد یا اسرائیل و آمریکا باشد. اگر ترور کردند تروریست هستند.»
خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران جمهوری اسلامی، با بازنشر این فایل صوتی گفت به‌نظر می‌رسد این اظهارات «صحت» داشته باشد.
عباس عراقچی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران که مسعود پزشکیان را در سفر به نیویورک همراهی می‌کرد، گفته بود «نقل قول برخی رسانه‌ها از رئیس‌جمهور مبنی بر این‌که ایران آماده کاهش تنش با رژیم اسراییل است» را «به شدت تکذیب» میکند.
الیاس حضرتی، رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت هم گفت: «بلومبرگ درباره موضع رییس جمهور در خصوص رژیم صهیونیستی شیطنت کرده است.
شورای اطلاع‌رسانی دولت هم گزارش شماره دو خود از سفر رئیس‌جمهور به نیویورک نوشت: «درباره نقل قول کذب منتسب به رئیس جمهور درباره رژیم صهیونیستی نیز به اطلاع می‌رساند که چنین اظهاراتی به هیچ عنوان از سوی رئیس محترم جمهوری اسلامی بیان نشده و اتفاقا برخلاف آنچه که مطرح شد، دکتر پزشکیان در دیدار با مدیران رسانه‌های آمریکایی به‌شدت جنایات رژیم صهیونیستی در غزه و تهاجم آن رژیم به لبنان را محکوم و تاکید کردند که این جنایات با هیچ یک از معیار‌های انسانی و بین‌المللی همخوانی ندارد و باید متوقف شود.»
ایران اسرائیل را به رسمیت نمی‌شناسد و از آن با عنوان «رژیم صهیونیستی» یاد میکند.
شورای اطلاع‌رسانی دولت نوشت «آقای پزشکیان به‌صراحت گفته است» که «ترور اسماعیل هنیه در تهران نیز بی‌پاسخ نخواهند ماند و این پاسخ در زمان خود به اجرا در خواهد آمد.»
مسعود پزشکیان، هم‌چنین در گفتوگو با خبرنگاران رسانه‌های آمریکایی گفته بود ایران به دنبال گسترش جنگ در خاورمیانه نیست و افزود حوثی‌های یمن از حکومت ایران حرف‌شنوی ندارند.
پزشکیان در سخنانی که گاه با حرارت و هیجان همراه می‌شد اسرائیل را متهم به دام پهن کردن برای ایران و تلاش برای کشاندن پای ایران به جنگی کرد که به گفته او «پیروزی نخواهد داشت.»
او با اشاره به ترور اسماعیل هنیه، رهبر حماس، در تهران از خودداری جمهوری اسلامی ایران، از تلافی‌جویی گفت و بدون اشاره به نام آمریکا یا کشورهای میانجی دیگر افزود: «به ما می‌گفتند که ما داریم گفتوگو می‌کنیم. شما دست نگه دارید، ما می‌خواهیم صلح کنیم. ما دست نگه داشتیم ولی صلح نکردند. به ما قول دادند که یک هفته‌ای صلح می‌شود.»
او گفت: «روز‌به‌روز اسرائيل بیش‌تر مردم غزه را می‌زند و نابود میکند. ما بهتر از هر کسی می‌دانیم که اگر در منطقه جنگی در بگیرد به نفع هیچ کس در منطقه و جهان نیست. ما نمی‌خواهیم بجنگیم. این اسرائيل است که می‌خواهد پای ما را به جنگ بکشاند و منطقه را ناامن میکند.»
جلسه‌ای بین روزنامه‌نگاران و سردبیران با مسعود پزشکیان و تیم جدید او بود که حدودا ۵۰ روزنامه‌نگار آن‌جا حضور داشتند
اسماعیل هنیه، رهبر حماس که برای شرکت در مراسم تحلیف مسعود پزشکیان به تهران رفته بود، بامداد دهم مرداد ماه در یک انفجار کشته شد. اگرچه اسرائیل از اظهارنظر درباره کشته‌شدن اسماعیل هنیه در تهران خودداری کرد، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در اطلاعیه‌ای اعلام کرد ترور اسماعیل هنیه در تهران توسط اسرائيل و با حمایت آمریکا انجام شده است.
پزشکیان پیش‌تر نیز در اولین نشست خبری خود اسرائیل به «نسل‌کشی در غزه» متهم کرده و گفته بود: «ما دنبال سلاح اتمی نیستیم؛ آنها هستند که ما را تهدید میکنند. اگر می‌توانید اسرائیل را خلع سلاح بکنید.»
با این‌همه، سایت امنیتی «صراط نیوز» نزدیک به حسین شریعتمداری نوشته است: روز گذشته بلومبرگ تیتری از اظهارات پزشکیان در جمع مدیران ارشد رسانه‌ای آمریکا منتشر کرد که مورد تعجب و سئوال واقع شد. اما اظهارات پزشکیان درباره اسرائیل امروز با انتشار یک فایل صوتی تایید شد.
بنابر روایت فارس، بلافاصله وزیر امور خارجه و رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت در مصاحبه‌هایی این اظهارات را تکذیب کردند اما امروز فایلی منتشر شده که نشان می دهد این تکذیبیه‌ها صحت ندارد و پزشکیان چنین اظهاراتی داشته است.
به گزارش تابناک، جواد ظریف که خود از اعضای هیئت همراه پزشکیان به نیویورک می‌باشد در واکنش به صحبت‌های جنجال برانگیز رئیس جمهور در نشست خبری با رسانه‌های آمریکایی در حاشیه اجلاس عمومی سازمان ملل نوشت:
در دام روایت‌سازانی که چهره‌ای وارونه از منطقه ما ساخته‌اند نیفتیم و به جای رسانه‌های صهیونیستی به خدمت‌گزاران خود اعتماد کنیم. همان‌گونه که رهبری فرزانه در پیام تاریخی خود به دانشجویان آمریکایی بیان فرمودند، «شما اکنون در طرف درست تاریخ ایستاده‌اید.»
پیمان آینده
به گزارش آسوشیتدپرس، اکنون قسمت سخت کار آغاز شده است زیرا کشورهای عضو با دیدگاه‌ها و نقطه‌نظرات متفاوت بایست برای تحقق و اجرای ۵۶ اقدام توصیه شده در این پیمان در اسرع وقت همسو و متحد شوند.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل از ۱۹۳ عضو این سازمان جهانی به دلیل تصویب پیمان آینده تشکر کرد و این اقدام را گامی در جهت گشایش همکاری بین‌المللی برای مقابله با چالش‌هایی مانند تغییرات آب و هوا، هوش مصنوعی، تشدید درگیری‌ها، افزایش نابرابری و فقر، و بهبود زندگی بیش از ۸ میلیارد نفر در جهان دانست.
دبیر کل سازمان ملل متحد در نطق خود تصریح کرد: «ما این‌جا هستیم تا چندجانبه‌گرایی را از لبه پرتگاه بازگردانیم. اکنون سرنوشت مشترک ما را بر آن داشته که از این مسیر عبور کنیم. این نه تنها نیازمند توافق، بلکه نیازمند اقدام است.»
پیمان ۴۲ صفحه‌ای یاد شده روز یک‌شنبه در افتتاحیه نشستی دو روزه به دعوت دبیر کل سازمان ملل متحد موسوم به «اجلاس سران آینده» به تصویب رسید.
به گزارش آسوشیتدپرس، روسیه تلاش داشت تا تغییراتی در میثاق آینده ایجاد کند و به همین دلیل تصویب این پیمان تا روز افتتاحیه هم‌چنان در هاله‌ای از ابهام قرار داشت.
استفان دوجاریک، سخن‌گوی سازمان ملل می‌گوید که به دلیل همین تعلیق گفت، آنتونیو گوترش سه سخنرانی یکی برای تایید، یکی برای رد، و دیگری اگر همه چیز هنوز روشن نبود، آماده کرده بود.
سرگئی ورشینین، معاون وزیر امور خارجه روسیه پیشنهادی اصلاحیه‌ای را ارائه داده بود که می‌توانست به‌طور قابل‌توجهی بازدهی و قابلیت‌های پیمان را کاهش دهد؛ او گفته بود: «هیچ کس از این پیمان راضی نیست.»
با شروع اجلاس اما مشخص شد که نماینده روسیه دچار اشتباه شده است؛ ۵۴ کشور آفریقایی با اصلاحیه‌های روسیه مخالفت کردند و جمهوری کنگو به نمایندگی از آنها، پیشنهاد کرد که به اصلاحیه‌ها رای داده نشود.
مکزیک نیز از آفریقایی‌ها حمایت کرد؛ در رای‌گیری در باره پیشنهاد جمهوری کنگو، آفریقایی‌ها از حمایت ۱۴۳ کشور برخوردار شدند.
به گزارش آسوشیتدپرس، تنها ۶ کشور ایران، بلاروس، کره شمالی، نیکاراگوئه، سودان و سوریه از اصلاحیه‌های پیشنهادی روسیه حمایت کردند و ۱۵ کشور نیز به آن رای ممتنع دادند.
بر اساس آنچه در پیمان آینده بر آن تاکید شده، رهبران جهان در «دوران تحول عمیق جهانی» گرد هم آمده‌اند.
این پیمان نسبت به «خطرات فاجعه‌بار و فزاینده‌ای» هشدار می‌دهد که می‌تواند انسان‌ها را در سراسر جهان به سوی «آینده‌ای هولناک متاثر از بحران‌های مداوم و فروپاشی» سوق دهد.
آنتونیو گوترش چندین بند کلیدی در پیمان آینده و دو ضمیمه همراه آن، یعنی «پیمان جهانی دیجیتال» و «اعلامیه نسل‌های آینده» را طی نطق خود در افتتاحیه اجلاس برجسته کرد.
این پیمان رهبران جهان را متعهد میکند که در جهت اصلاح ساختار شورای امنیت ۱۵ عضوی تلاش کنند تا بیش‌تر منعکس‌کننده جهان امروز باشد.
بر اساس این پیمان، «بی‌عدالتی تاریخی علیه آفریقا» که هیچ کرسی دائمی در شورای امنیت ندارد باید اصلاح شود و هم‌چنین حضور کم‌‌رنگ منطقه آسیا-اقیانوسیه و آمریکای لاتین بایست مورد بازنگری قرار گیرد.
آنتونیو گوترش، میثاق آینده را «نخستین حمایت چندجانبه توافق‌شده برای خلع سلاح هسته‌ای در بیش از یک دهه گذشته» خواند و تاکید کرد که این پیمان متعهد به «انجام گام‌هایی برای جلوگیری از مسابقه تسلیحاتی در فضا و قانونمند کردن استفاده از سلاح‌های خودمختار یا ربات‌های کشنده است.»
به گفته دبیر کل سازمان ملل متحد، میثاق آینده، هم‌چنین شامل پیمان جهانی دیجیتال است که نخستین توافق جهانی در نوع خود در خصوص حکمرانی بین‌المللی هوش مصنوعی به شمار می‌رود.
ریچارد گوان، از موسسه گروه بحران بین‌المللی معتقد است که شکاف آشکاری بین اجلاس میثاق آینده که در روزهای یک‌شنبه و دوشنبه برگزار شد و بر گسترش همکاری‌های بین‌المللی متمرکز بود با واقعیت شکست سازمان ملل در غزه، اوکراین و سودان وجود خواهد داشت.
لیندا توماس گرینفیلد، نماینده آمریکا در سازمان ملل در این هفته به خبرنگاران گفت: «آسیب پذیرترین افراد در سراسر جهان برای پیشرفت، ایجاد تغییر و ایجاد حس امید برای آنها روی ما حساب میکنند.»
او گفت که برای رویارویی با بسیاری از چالش‌های جهانی، تمرکز ایالات متحده در نشست‌های سازمان ملل بر پایان دادن به «مصائب جنگ» خواهد بود. وی خاطرنشان کرد که تقریبا ۲ میلیارد نفر در مناطق متاثر از درگیری زندگی می کنند.
سپتامبر گذشته، جنگ اوکراین محور اصلی مجمع عمومی سازمان ملل بود. با این حال، با نزدیک شدن به اولین سالگرد حمله مرگبار حماس به جنوب اسرائیل در هفتم اکتبر-۱۵ مهر ۱۴۰۲ و حمله ویرانگر اسرائیل به نوار غزه، احتمالا توجهات به درگیری در غزه و افزایش خشونت در امتداد مرز اسرائیل و لبنان معطوف می‌شود.
اسلوونی که ریاست دوره‌ای شورای امنیت را در این ماه بر عهده دارد، موضوع «رهبری برای صلح» را برای نشست سطح بالای خود در روز چهارشنبه انتخاب کرد و از ۱۵ کشور عضو این شورا خواست تا درباره این که چرا نهاد سازمان ملل به عنوان متولی حفظ صلح و امنیت بین‌المللی با مشکل مواجه شده است و چگونه می‌تواند اثربخشی خود را بهبود بخشد، بحث کنند.
ساموئل ژبوگار، نماینده اسلوونی در سازمان ملل به خبرنگاران گفت: «این رویداد در پاسخ به مشاهده ما از دنیایی است که در آن زندگی می‌کنیم،دنیایی که با آمارهای شوم و با بیش‌ترین تعداد درگیری‌های جاری و تلفات بی‌سابقه در میان غیرنظامیان، افراد بشردوستانه، کارکنان پزشکی و روزنامه‌نگاران همراه است.»
وی تاکید کرد که ۱۰۰ میلیون نفر به دلیل درگیری از خانه‌های خود آواره شده‌اند.
دیدار پزشکیان با استاد اسرائیلی؛ ایران: «از ملیتش خبر نداشتیم»
نمایندگی جمهوری اسلامی در سازمان ملل توضیحاتی درباره «حواشی ایجاد شده» پیرامون دعوت از یک یهودی-آمریکایی در نشست با مسعود پزشکیان ارائه کرد.
به گزارش ایسنا، نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد در نیویورک درباره دعوت از یک یهودی-آمریکایی برای شرکت در نشست گفتوگوی بین ادیان با حضور مسعود پزشکیان تأیید کرد که «آقای لیور استرنفلد به‌عنوان استاد دانشگاه و یک یهودی آمریکایی به نشست نقش ادیان الهی در برقراری صلح جهانی دعوت شده بود.»
این نمایندگی می‌افزاید این جلسه «ترکیب متوازنی از علما و اساتید دانشگاه متعلق به ادیان ابراهیمی» بود. علت دعوت از استرنفلد، پژوهش‌های او در زمینه «یهودیت، اسلام و ایران» بوده و نامبرده نگرش‌های انتقادی به دولت اسرائیل داشته است.
بر اساس این اطلاعیه، دعوت‌کنندگان جمهوری اسلامی اطلاعی از «تابعیت مضاعف» اسرائیلی این استاد دانشگاه آمریکا نداشته‌اند. نمایندگی جمهوری اسلامی به‌طور مبهمی می‌گوید این‌جا یک «حرکت مشکوک تبلیغاتی صورت گرفته» و ریشه در خشم اسرائیل از برگزاری چنین نشستی دارد.
این در حالی است که لیور استرنفلد پیش از شرکت در این نشست، به مقامات جمهوری اسلامی اطلاع داده بود که تابعیت اسرائیل را دارد و ایرانی‌ها گفته‌اند که «این برای ما مسئله نیست.»
روزنامه لیبرال «هاآرتص» اسرائیل، گفتوگوی مفصلی با لیور استرنفلد درباره این نشست و برداشت او از ملاقات با مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری جدید ایران انجام داده است.
هاآرتص نوشته؛ یکی از غافلگیرکننده‌ترین گردهمایی‌های روز سه‌شنبه ۲۴ سپتامبر-سوم مهرماه، در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل، دیدار مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران و جمعی از نمایندگان یهودی بود و «هیچ کس به اندازه استاد اسرائیلی که در آن شرکت کرد شگفت‌زده نشد.»
لیور استرنفلد، دانشیار تاریخ و مطالعات یهودیت در دانشگاه ایالتی پن و کارشناس مسائل ایران، به هاآرتص گفت که دو هفته پیش دعوت‌نامه شرکت در این نشست را دریافت کرده و «متعجب» شده است. این نشست در چارچوب یک «گفتوگوی میان‌ادیان» معرفی شد که بعداً رسانه‌های ایران به‌عنوان «دیدار با شماری از رهبران دینی و علما» از آن نام بردند.
استرنفلد به هاآرتص گفت: «در ابتدا مطمئن نبودم که (دعوت‌نامه) واقعی است یا خیر. اما پس از چند پرس‌و‌جو، مشروعیت آن را تایید کردم.»
آثار وی درباره یهودیان و ایران شامل کتاب «میان ایران و صهیون: تاریخ یهودیان ایران سده بیستم» می‌شود که چگونگی مشارکت یهودیان ایرانی در پروژه‌های ملت‌سازی ایران را تحقیق میکند.
استرنفلد به هاآرتص گفت که او هم‌چنین از واکنش مقامات ایران پس از این‌که او بعد از دریافت دعوت‌نامه، ملیت خود را فاش کرد نیز شگفت‌زده شد: «برای اجتناب از شرم‌زدگی، به آنها اطلاع دادم که من در واقع یک شهروند اسرائیلی هستم. آنها به من اطمینان دادند که مشکلی نیست.»
او می‌افزاید، گام بعدی تایید این مسئله بود که آیا مشارکت وی بر اساس قوانین اسرائیل که تماس با مقامات یک کشور دشمن را ممنوع میکند، مجاز هست یا نه. پس از مشورت با مقامات اسرائیلی، استرنفلد تشخیص داد که حضور وی قابل قبول است.
استرنفلد گفت: «تصمیم آسانی نبود؛ من فکر کردم که مبادا این فقط یک ترفند باشد. اما حضور در یک اتاق با رئیس جمهور ایران، برای صحبت و گوش دادن، فرصتی بود که نمی‌توانستم از دست بدهم.»
استرنفلد که تنها اسرائیلی حاضر در این نشست بوده، در مصاحبه با هاآرتص می‌افزاید این نشست ۹۰ دقیقه به طول انجامید و بسیار رسمی بود و خاطرنشان کرد: «هر نماینده فرصت سخنرانی داشت و پزشکیان بر موضوع تبادل میان‌ادیان و بر احترام عمیق اسلام به سایر ادیان توحیدی و بحث در مورد ارزش‌های مشترک تاکید کرد.» به گفته او رئیس جمهور ایران سپس همبستگی خود را با مردم لبنان و مردم غزه اعلام کرد.
استرنفلد گفت، اگرچه رئیس‌جمهوری ایران راه‌حل‌های فوری برای پایان دادن به جنگ غزه و تنش کنونی میان اسرائیل و حزب‌الله ارائه نکرد، اما تصریح کرد که هر دو به هم مرتبط هستند: «جنگ در لبنان با جنگ غزه مرتبط است؛ همان‌طور که حزب‌الله نیز از زمان آغاز حملات خود به اسرائیل از ۷ اکتبر سال گذشته، همواره همبستگی خود را با مردم غزه اعلام کرده است.»
به گفته استرنفلد، پزشکیان هم‌چنین در این نشست گفته ایران به «تحریک‌های» ادعایی از سوی اسرائیل واکنش نشان نداده است، از جمله ترور اسماعیل هنیه، رهبر حماس در تهران در ماه ژوئیه که رسانه‌های خارجی آن را به اسرائیل نسبت داده‌اند.
استرنفلد گفت که در پایان این دیدار به سراغ رئیس‌جمهور ایران رفته است: «ابتدا کتابم را به او دادم. سپس به او گفتم معتقدم که او در موقعیت منحصر به فردی قرار دارد تا ایران را به سمت ایفای نقش سازنده در خاورمیانه هدایت کند.»
او افزود: «رئیس‌جمهور در پاسخ گفت، زمانی که اسرائیل و فلسطینی‌ها به توافقی برسند که برای هر دو طرف پذیرفتنی باشد، تهران دیگر پرچم مبارزه فلسطین را برنخواهد افراشت. من به او گفتم که اگر ایشان مستقیما این موضوع را برای افکار عمومی غربی تکرار کند، می‌تواند تاثیر بسیار مثبتی برجای بگذارد.»
استرنفلد در مصاحبه با هاآرتص گفت: «من این موضوع را مطرح کردم که سال گذشته وزیر امور خارجه ایران(حسین امیرعبداللهیان) گروگان‌گیری(در غزه) را یک مسئله بشردوستانه دانست و پیشنهاد کمک به حل این مسئله را داد. رئیس‌جمهور از این اظهار نظر من خوشش نیامد و گفت ایران سهم خود را با امضای توافق‌نامه هسته‌ای انجام داده و اکنون غرب باید گامی را در گفتوگو با ایران بردارد.»
این پژوهش‌گر آمریکایی-اسرائیلی می‌گوید، اگرچه برخی از مخالفان ایرانی هشدار داده‌اند که رئیس‌جمهور جدید ایران را نباید یک اصلاح‌طلب دانست، اما استرنفلد معتقد است که داوری در مورد پزشکیان باید در مقایسه با سلف او، از جمله ابراهیم رئیسی باشد که در سانحه سقوط هلیکوپتر در ماه مه کشته باخت.
نشست مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری اسلامی با نمایندگان یهودی در نیویورک، سه‌شنبه ۲۴ سپتامبر ۲۰۲۴عکس: Irna
آیا ابراهیم رئیسی یا انفجار «پیجر» کشته شد؟
یک نماینده مجلس به نام «احمد بخشایش اردستانی»، گفته است: «یکی از سناریوهای محتمل درباره حادثه‌ای که برای رئیسی پیش آمد، منفجر شدن پیجر ایشان است.»
احمد بخشایش اردستانی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی ایران با بیان این که «ایران حتما در خرید پیجرهای حزب‌الله دخالت داشته است»، تصریح کرد که ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور پیشین این کشور نیز از یک پیجر استفاده می‌کرد.
بخشایش اردستانی در گفتوگو با «دیده‌بان ایران»، اعلام کرد: ایران حتما در خرید پیجرهای حزب‌الله دخالت داشته، چون به هر حال یکی از این پیجرها دست سفیر ایران در لبنان بوده است.
او در ادامه تصریح کرد: «براساس اطلاعاتی که از برخی نیروهای اطلاعاتی و نظامی گرفته‌ایم، شهید رئیسی نیز از یک پیجر استفاده می‌کرد که البته شاید نوع آن با پیجری که دست نیروهای حزب‌الله بود، تفاوت داشت، ولی یکی از سناریوهای محتمل درباره حادثه‌ای که برای رئیس‌جمهور فقید ما پیش آمد، منفجر شدن پیجر ایشان است.»
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی ایران، افزود: «البته این که شهید رئیسی از پیجر استفاده می‌کرد را مطمئن هستیم، اما این که آیا دقیقا انفجار پیجر باعث ایجاد حادثه برای ایشان شده باشد را مطمئن نیستیم، اگرچه ممکن است وقتی شهید رئیسی به مرز آذربایجان رفتند، اسرائیلی‌ها به اطلاعات پیجر ایشان دست پیدا کرده باشند.»
بخشایش اردستانی، هم‌چنین گفت: «شخصا هنوز با این صحبت وزیر محترم اطلاعات که گفتند در مسئله ترور شهید اسماعیل هنیه، در جمهوری اسلامی نفوذ وجود نداشت، مخالفم، چون قانع نشده‌ام که بدون نفوذ، محل دقیق اقامتگاه شهید هنیه، طبقه محل اقامت ایشان در آن اقامتگاه و زمان دقیق حضور ایشان، لو رفته باشد. اساسا مسئله نفوذ در دستگاه‌های اطلاعاتی، امری طبیعی است و همان‌گونه که ما از دشمن جاسوسی می‌کنیم، آنها هم این کار را انجام می‌دهند. بنابراین نباید نفوذ را انکار کنیم، بلکه باید شکاف‌هایی را که باعث نفوذ دشمنان می‌شود، تا جایی که امکان دارد، ببندیم.»
گفتنی است در انفجار پیجرها و بی‌سیم‌ها در لبنان طی روزهای سه‌شنبه ۱۷ سپتامبر و چهارشنبه ۱۸ سپتامبر، هزاران نفر زخمی و شماری کشته شدند.
لازم به ذکر است که روز ۱۹ مه ۲۰۲۴ ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور اسلامی ایران و هیئت همراهش حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه، محمدعلی آل‌هاشم امام جمعه تبریز و مالک رحمتی استاندار آذربایجان شرقی در سانحه سقوط هلیکوپتر در این استان کشته شدند. اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس نیز روز ۳۱ ژوئیه در تهران، پایتخت ایران ترور شد.
تائید و تکذیب درباره استفاده ابراهیم رئیسی از «پیجر» برای حفظ امنیت ارتباطی اش، هم‌چنان ادامه دارد، به‌ویژه که پس از انفجار پیجرها در لبنان، فاش شد که برخی مقامات جمهوری اسلامی نیز از پیجر استفاده می‌کرده‌اند. اهمیت مسئله در آن‌ست که آیا با انفجار پیجر در هلیکوپتر حامل رئیسی و عبداللهیان وزیر خارجه‌اش و امام جمعه تبریز هلیکوپتر سقوط کرده یا خیر؟
در جریان آن حادثه، روسیه چند بار اعلام آمادگی برای ورود به صحنه بررسی ماجرا کرد اما ایران با آن موافقت نکرد. حتی به ترک‌ها نیز اجازه تحقیق داده نشد.
کمیسیون امنیت ملی مجلس، سخنان یک عضو این کمیسیون را اظهار نظر شخصی وی اعلام کرد و نه خبری مستند. به‌دنبال انتشار این خبر، عکسی از رئیسی نیز منتشر شده که روی میز کنار دست او یک پیجر قرار داشت که ابتدا گفتند یک ساعت روی میزی است اما بعدا این ادعای خود را پس گرفتند.
وضع تحریم‌های تازه علیه جمهوری اسلامی ایران هنگام حضور پزشکیان در نیویورک
دولت آمریکا در راستای سیاست فشار به اصطلاح «حداکثری علیه تهران»، بیش از ۱۲ شرکت و کشتی را به دلیل مشارکت در انتقال نفت خام و گاز مایع ایران به سوریه و شرق آسیا تحریم کرد.
وزارت خزانه‌داری آمریکا، چهارشنبه شب ۲۵ سپتامبر، اعلام کرد بیش از ۱۲ شرکت و کشتی را به دلیل مشارکت در انتقال نفت خام و گاز مایع ایران به سوریه و شرق آسیا تحریم کرده است.
به گزارش ایرنا به نقل از رویترز، چهار کشتی متعلق به ناوگان کشتیرانی سوریه تحت مدیریت «عبدالجلیل ملاح» و برادرش «لوای الملاح» از جمله کشتی‌هایی هستند که چهارشنبه تحریم شدند.
عبدالجلیل ملاح، پیش‌تر در سال ۲۰۲۱ از سوی آمریکا تحریم شده بود و برادرش نیز امروز در فهرست تحریم‌ها قرار گرفت.
وزارت خزانه‌داری آمریکا، اعلام کرد که این دو برادر «هم‌چنان به استفاده از امپراتوری کشتیرانی خود برای حمایت از اقدامات ایران و گروههای نیابتی‌اش ادامه می‌دهند.»
به نوشته رویترز، سرپرست معاونت وزارت خزانه‌داری آمریکا در امور تروریسم و اطلاعات مالی در بیانیه‌ای مدعی شد: ایران هم‌چنان به یفروش غیرقانونی و نفت و گاز مایع خود از طریق(سپاه پاسداران) و حزب‌الله لبنان وابسته است.
دولت دموکرات جو بایدن که مدعی رویکرد دیپلماسی در قبال ایران و تلاش برای بازگشت به برجام بوده، تاکنون نه تنها موفق به بازگشت به برجام نشده است بلکه با تحریم‌های پی‌در‌پی به بهانه‌های برنامه دفاعی بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران از جمله موشکی بالستیک، پهپادی، هسته‌ای و حقوق بشر، در راستای سیاست‌های شکست خورده حرکت کرده است.
مهمانی «مسعود پزشکیان»، در آخرین برنامه خود پیش از عزیمت به‌سمت تهران، در هتل «میلنیوم»
«مسعود پزشکیان»، در آخرین برنامه خود پیش از عزیمت به‌سمت تهران، در هتل «میلنیوم» شهر نیویورک، میزبان جمعی از ایرانیان بود(حدود ۱۰۰ نفر) و اگرچه آنها را به ضیافت شام دعوت کرده بود، پس از شنیدن اظهارات شش تن از ایرانیان، دقایقی برای آنها سخنرانی کرد و بلافاصله هتل را با کلیه اعضای هیات همراه، به مقصد فرودگاه ترک کرد. ترددها در لابی هتل نشان می‌داد که نشست اصلی قبل از ضیافت شام و با تیم مشهور لابی «جواد ظریف» و با تعدادی از چهره‌های دانشگاهی برگزار شده است.
بنا به گزارش‌ها، «علی واعظ»، مسئول بخش ایران در اندیشکده «گروه بین‌المللی بحران»، «هومن مجد»، روزنامه‌نگار ایرانی-آمریکایی، «نگار مرتضوی»، روزنامه‌نگار ایرانی-آمریکایی، «داریوش سجادی»، تحلیل‌گر سیاسی، «عباس امانت»، استاد دانشگاه ییل و «محسن میلانی»، استاد دانشگاه فلوریدا و …، شرکت‌کنندگان این نشست بودند که پیش از مراسم ضیافت، عموما هتل را ترک کردند.
تریتا پارسی، موسس شورای ملی ایرانیان آمریکا مشهور به نایاک و از نزدیکان به جریان موسوم به «دار و دسته نیویورکی‌ها» وزارت خارجه جمهوری اسلامی یکی از این حضار مشهور بود.
هومان مجد، روزنامه‌نگار و دیگر چهره نزدیک به این گروه که در جریان مذاکرات برجام در وین نیز حضور داشت و به تیم و شخص محمدجواد ظریف بسیار نزدیک بود، از دیگر حاضران این مهمانی بود.
علی واعظ، مدیر بخش ایران در اندیشکده «گروه بین‌المللی بحران» و از مشاوران رابرت مالی، فرستاده ویژه دولت جو بایدن در امور ایران که فعالیت‌هایش اکنون به اتهام کوتاهی در نگه‌داری اسناد محرمانه تعلیق شده است، نیز در این ضیافت حضور داشت.
نگار مرتضوی، خبرنگار و عضو سابق نایاک، ابراهیم نبوی، طنزپرداز حامی جریان اصلاحات در جمهوری اسلامی، داریوش سجادی، تحلیل‌گر سیاسی، علی‌اکبر موسوی خوئینی، نماینده سابق مجلس شورای اسلامی و محسن میلانی، محقق و نویسنده از دیگر چهره‌های شاخص حاضر در این مهمانی بودند.
مسعود پزشکیان نیز روز سه‌شنبه در پی دیدار با امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه در خصوص احتمال احیای برجام اعلام کرده بود که قرار است کارگروهی برای گفتوگو و یافتن راه‌حل برای این موضوع تشکیل شود. او هم‌چنین گفته بود: «زمان و مکان این اتفاق را وزرای خارجه تعیین میکنند.»
رسانه‌های ایران اگرچه از برگزاری این جلسه با عنوان «دیدار مسعود پزشکیان با جمعی از ایرانیان مقیم آمریکا» خبر دادند، اما گزارش از مهمانان حاضر در این ضیافت ارائه ندادند.
به گزارش ایسنا، رئيس جمهوری ایران طی سخنرانی در این جلسه گفت: «اگر این باور در ما نهادینه شود، همه با هم برای رشد و پیشرفت ایران تلاش خواهیم کرد. ما مشکلات را انکار نمی‌کنیم، اما واقعیت موجود در کشور ما با آنچه رسانه‌های غربی تبلیغ میکنند، بسیار فاصله دارد.»
مسعود پزشکیان در بخشی دیگر از سخنانش گفت: «این کشور برای همه ماست و اگر پیشرفت کند هم اسلام حفظ می‌شود هم ولایت و هم خود ما، اما اگر دعوا کنیم و اختلاف داشته باشیم، هیچ‌کدام از این‌ها باقی نخواهند ماند. هیچ‌کس جز خود ما دلش برای ایران نمی‌سوزد و کسانی که دم از حقوق بشر و آزادی می‌زنند جز به نابودی ما رضایت نمی‌دهند.»
بنابر برخی گزارش‌ها، حضور تیم امنیتی رئیس جمهوری ایران در هتل ملانیوم نیویورک «فضای امنیتی سنگینی» ایجاد کرده بود و آنها به صورت مداوم در راهرو حرکت می‌کردند و بر همه‌چیز کنترل داشتند.
هم‌چنین، محمدجواد ظریف که در زمان دولت حسن روحانی در چنین ضیافت‌هایی برخوردی گرم با مهمانان داشت، اکنون با تیم حفاظت وارد شد و کنار رئیس جمهوری ایران نشست و هیچ گفت‌و‌گویی با مهمانان انجام نداد.
بر اساس ویدیوهای منتشر شده، ظریف هنگام خروج از ساختمان هتل نیز به سئوالات خبرنگاران پاسخ نداد.
دکتر «سوسن ارفع‌نیا» که خود را متخصص و جراح ساکن کالیفرنیا معرفی کرد، اولین ایرانی بود که در حضور مسعود پزشکیان درباره فشار بر زنان ایران صحبت کرد.
مسعود پزشکیان و هیات همراه اگرچه واکنشی به این صحبت‌ها نداشتند، اما یکی از زنان محجبه حاضر در جمع به این اظهارات واکنش نشان داد و از حجاب اجباری حمایت کرد. او حجاب را امری قانونی و مورد قبول زنان دانست و گفت من با حجاب احساس امنیت می‌کنم.
مسعود پزشکیان البته وقتی پشت تریبون قرار گرفت، با تاکید بر تلاش برای حل مشکلات داخل، تلویحا پاسخ دکتر ارفع‌نیا را داد و گفت: «خداوکیلی شرایط در داخل کشور این‌گونه که می‌گویید نیست و بزرگ‌نمایی صورت گرفته است.»
یک جوان ایرانی نیز به نمایندگان از نسل دوم ایرانیان ساکن آمریکا دعوت شد تا مشکلات جامعه ایرانیان را مطرح کند. او از ایده «وفاق ملی» دکتر پزشکیان تشکر کرد و گفت: «وفاق ملی باید شامل همه ایرانیان، با هر دین و مذهبی شود.»
محسن میلانی، نویسنده، ابراهیم نبوی، نویسنده، و داریوش سجادی، روزنامه‌نگار و تحلیل‌گر سیاسی، در هتل میلنیوم برای ضیافت شام مسعود پزشکیان در نیویورک در روز چهارشنبه چهارم مهرماه حضور داشتند.
«سعید سراج» نیز به نمایندگی از ایرانیان کانادا، از مسعود پزشکیان خواست که از حقوق ایرانیان خارج از کشور حفاظت کند. او توسعه روابط با ایرانیان خارج از کشور با هدف جذب سرمایه‌های فکری و مالی آنها را مطرح کرد.
مسعود پزشکیان در این نشست با اشاره به قتل «مهسا(ژینا) امینی» و اعتراض جامعه جهانی به آن، آن را سیاست دوگانه و فریب‌کاری نهادهای حقوق‌بشری دانست و چنین توجیه کرد: «آنها چرا به قتل‌عام ۴۵ هزار فلسطینی در غزه واکنش نشان نمی‌دهند.»
حلقه امنیتی تیم پزشکیان و تماس محدود ظریف با مهمانان
اگرچه هیات همراه مسعود پزشکیان را نیروهای امنیتی، خبرنگاران و تصویربرداران و اعضای کابینه تشکیل می‌دادند، ولی حضور تیم امنیتی فضای سنگینی در هتل میلنیوم نیویورک ایجاد کرده بود. تردد مداوم آنها در راهروها و کنترل همه تحرکات نشان می‌داد که آنها حتی بر تماس‌های هیات همراه کنترل دارند.
جواد ظریف که معمولا در دولت «حسن روحانی» و در این‌گونه ضیافت‌ها برخورد گرم با مهمانان داشت، در ضیافت شام پزشکیان با همراهی نیروهای امنیتی وارد سالن شد و کنار پزشکیان نشست، ولی هیچ صحبتی در جمع نداشت و بدون کم‌ترین گپ‌و‌گفت با مهمانان، بلافاصله جلسه را ترک کرد که حتی برای دقایقی، مسعود پزشکیان دنبال او می‌گشت.
مسعود پزشکیان در دیدار با ایرانیان مقیم آمریکا، از دورویی کشورهای غربی با «وطن‌فروش» خواندن بعضی از فعالان اپوزیسیون تاکید کرد که او زندگی خود را «وقف ایران و انقلاب» کرده و اگر «در کشور اتفاقی بیفتد، ایرانی نمی‌ماند. کردستان، آذربایجان، بلوچستان و خوزستان هرکدام برای خودشان حکومتی خواهند شد.»
حضور رافائل گروسی در هتل محل اقامت مسعود پزشکیان
«رافائل گروسی»، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، پیش از مراسم ضیافت شام مسعود پزشکیان در هتل میلنیوم حضور داشت. حضوری که به‌نظر می‌رسد برای دیدار با هیات ایرانی صورت گرفته، اما «مهدی سنایی»، معاون سیاسی دفتر رییس‌جمهور، هر‌گونه دیدار میان هیات ایرانی و رافائل گروسی را رد کرد.
او به خبرنگار ایران وایر گفت: «به نظر آقای گروسی هم در همین هتل اقامت دارد و این مساله کاملا اتفاقی است و ربطی به حضور هیات ایرانی ندارد و ملاقاتی هم با ایشان انجام نشده است.»
او در پاسخ به این پرسش که آیا در این سفر امیدهایی برای گشایش در پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها ایجاد شده، به این پاسخ بسنده کرده که وضعیت پیچیده است.
یک مقام عالی‌رتبه عضو هیات همراه مسعود پزشکیان نیز به ایران وایر گفت: «مسئله اوکراین، از سرگیری مذاکرات و تفاهم را مشکل و پیچیده کرده و به‌نظر نمی رسد با دولت فعلی بتوان گفتوگو سازنده‌ای داشت. او هم‌چنین گفت: «بازگشت ترامپ به قدرت می‌تواند شانس مذاکرات را افزایش دهد، چون اروپا با ترامپ ائتلاف مشترک علیه ایران تشکیل نمی‌دهند.»
رایزنی‌های عباس عراقچی در نیویورک
وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران پیش از مسعود پزشکیان راهی نیویورک شد. عباس عراقچی در نیویورک با عبداللطیف بن‌راشد الزیانی و عبدالله علی الیحیا وزاری خارجه بحرین و کویت و جاسم محمد البدیوی دبیر کل شورای همکاری خلیج فارس دیدار و بر سیاست حسن همجواری کشورهای منطقه تاکید کرد. عراقچی در این دیدارها، هم‌چنین درباره وضعیت غزه و لبنان هم با همتایان خود رایزنی کرد.
وزیر خارجه ایران در نخستین روز حضور خود در نیویورک، هم‌چنین با گیر پدرسون نماینده ویژه سازمان ملل متحد در امور سوریه و سیگرید کاگ، هماهنگ‌کننده سازمان ملل متحد برای بازسازی و امور بشردوستانه غزه، و رئیس کمیته بین‌المللی صلیب سرخ هم دیدار و گفتوگو کرد.
این نخستین بار است که عباس عراقچی به عنوان وزیر خارجه جمهوری اسلامی در سازمان ملل متحد حاضر می‌شود، اما او در محافل دیپلماتیک بین‌المللی چهره ناشناخته‌ای نیست. آقای عراقچی در دوران ریاست جمهوری حسن روحانی، معاون محمدجواد ظریف وزیر خارجه وقت، و مذاکره‌کننده ارشد ایران در پرونده توافق هسته‌ای موسوم به برجام بود.
دلیل غیبت زنان کابینه در سفر به نیویورک
معمولا یک زن عالی‌رتبه، روسای جمهور را در سفرهای بین‌المللی همراهی میکند تا نمایندگان جمهوری اسلامی با ژست برابری جنسیتی در مجامع بین‌المللی ظاهر شوند، ولی در این سفر هیچ‌کدام از زنان عالی‌رتبه کابینه حضور نداشتند.
پزشکیان پس از بازگشت از نیویورک: با اروپا درباره برجام گفتوگو می‌کنیم
مسعود پزشکیان رییس جمهوری اسلامی پس از بازگشت از نیویورک خبر داد که در جریان این سفرش، مقامات ایرانی درباره برجام با مقامات اروپایی گفتوگو کرده‌اند و قرار شد وزرای خارجه ایران و کشورهای اروپایی این موضوع را دوباره بررسی کنند.
پزشکیان شامگاه پنجشنبه ۵ مهر-۲۶ سپتامبر، در بدو ورود به ایران در فرودگاه مهرآباد در این زمینه ادعا کرد: «در اروپا هم قرار شد جلسه بگذاریم. درباره برجام گفتوگو کردیم. با اروپا دغدغه‌ها را بیان کردیم و قرار شد وزرای خارجه این مساله را مجدد بررسی کنند.»
پس از پیروزی جو بایدن در انتخابات پیشین ریاست‌جمهوری آمریکا تلاش‌ها مذاکرات برای احیای توافق هسته‌ای ایران با قدرت‌های جهانی موسوم به برجام آغاز شد، اما پس از چندین دور برگزاری مذاکرات، این تلاش‌ها هیچ نتیجه‌ای به دنبال نداشت.
دونالد ترامپ رییس‌جمهور پیشین آمریکا که واشینگتن را از برجام خارج کرد، در چارچوب سیاست «فشار حداکثری» تحریم‌های سخت‌گیرانه‌ای را علیه اقتصاد ایران به اجرا گذاشت.
هم‌زمان جمهوری اسلامی تعهدات هسته‌ای خود را زیر پا گذاشت و در سالهای اخیر آژانس بین‌المللی انرژی بارها نسبت به افزایش سرعت و میزان غلظت و ذخیره اورانیوم غنی‌سازی‌شده در ایران هشدار داده است.
پزشکیان، افزود که اروپایی‌ها از این موضوع «ناراحت بودند و تلاش این است که با گفتوگو این روند را پی بگیریم.»
هم‌زمان وب‌سایت پولیتیکو گزارش داد که ترامپ گفته است در صورت پیروزی در انتخابات پیش‌رو، آماده مذاکره با ایران درباره نسخه جدیدی از توافق هسته‌ای ایران است.
بر اساس این گزارش، ترامپ، روز پنجشنبه در نیویورک در گفتوگو با خبرنگاران، گفت که به دلیل تهدید ناشی از دست‌یابی ایران به تسلیحات هسته‌ای، مذاکرات با جمهوری اسلامی ضروری است.
رییس‌جمهور پیشین آمریکا، در پاسخ به این سئوال که آیا با ایران توافق خواهد کرد، گفت: «مطمئنا، من این کار را انجام خواهم داد. ما باید یک توافق انجام دهیم، زیرا عواقب آن غیرممکن است. ما باید توافق کنیم.»
این اولین بار نیست که ترامپ از برنامه خود برای یک توافق جدید با جمهوری اسلامی سخن می‌گوید. او در دوران ریاست‌جمهوری خود نیز ضمن «بد» خواندن برجام، بارها از تمایلش برای یک «توافق بهتر» خبر داده بود.
او در سال ۱۳۹۹ و در آخرین ماه‌های حضورش در کاخ سفید خطاب به مقام‌های جمهوری اسلامی گفت برای «توافق بزرگ» با آمریکا منتظر نتیجه انتخابات ریاست جمهوری این کشور نباشند.
با این حال، پولیتیکو نوشت که اظهارات ترامپ، با توجه به مواضعش در مورد جمهوری اسلامی، از جمله اظهارات اخیر او درباره تلاش‌های جمهوری اسلامی برای ترورش، قابل توجه است.
در جبهه دموکرات‌ها نیز، ویکتوریا تیلور، دستیار معاون وزیر امور خارجه ایالات متحده در امور ایران و عراق، روز پنجشنبه پنجم مهر، در گفت‌و‌گویی اختصاصی با ایران انترنشنال گفت: «ماآماده تعامل با جمهوری اسلامی هستیم، اما به‌شرط آنکه حکومت ایران نشان دهد در تغییر رفتار خود جدی است.»
او با این حال افزود: «در حالی که حکومت ایران از تغییر رویکرد و دیپلماسی صحبت میکند، رویکردش در میدان، به‌ویژه در زمینه حمایت نظامی از نیروهای نیابتی تهران، هیچ تغییری نکرده است.»
تیلور تاکید کرد: «دولت پزشکیان سعی دارد این پیام را برساند که مایل به دیپلماسی و تعامل با جهان است، اما آنچه برای آمریکا اهمیت دارد عمل است نه حرف.»
رافائل گروسی رییس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز روز پنجشنبه در مصاحبه با خبرگزاری فرانسه گفت: «به نظر می‌رسد ایران مایل به از سرگیری مذاکرات هسته‌ای است، اما در حال حاضر از بازگشت بازرسانی که مجوز آنها لغو شده، خودداری میکند.»
او افزود که مقامات جمهوری اسلامی «نشانه‌هایی از تمایل به تعامل مجدد نه تنها با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، بلکه با شرکای سابق ما در توافق هسته‌ای نشان می‌دهند.»
گروسی این اظهارات را پس از دیدار با عباس عراقچی وزیر خارجه جمهوری اسلامی در نیویورک مطرح کرد.
ایران از سه سال پیش و پس از تصویب یک قانون جنجالی در مجلس شورای اسلامی، بازرسی‌های آژانس از سایت‌های هسته‌ای خود را به شدت کاهش داده است.
گروسی که روابطش با مقامات ایرانی در سالهای اخیر به دلیل عدم همکاری جمهوری اسلامی با آژانس بدتر شده، قرار است در مهرماه به تهران برود.
او قصد دارد در طول سفر خود درباره «تدابیر نظارتی و راستی‌آزمایی متفاوتی که ما می‌توانیم قبل از یک توافق گسترده‌تر در مورد آنها توافق کنیم» بحث کند.
با وجود این که جمهوری اسلامی تمایل خود به دست‌یابی به سلاح اتمی را رد کرده، اما عملا برنامه هسته‌ای ایران به شتاب خود ادامه داده است.
بر اساس گزارش آژانس، جمهوری اسلامی غلظت غنی‌سازی اورانیوم را به‌طور قابل توجهی به ۶۰ درصد افزایش داده که نزدیک به ۹۰ درصد مورد نیاز برای ساخت یک سلاح اتمی است.
تعداد همراهان پزشکیان در سفر به نیویورک
۱. تعداد همراهان رئیس جمهور پزشکیان در سفر نیویورک نه ۱۲ نفر است که برخی به عنوان حامی دولت ادعا کرده‌اند و نه ۱۸۴ نفر که مخالفان دولت ازجمله حسین دهباشی ادعا کرده‌اند؛ بلکه چیزی بین ۸۰ تا ۹۰ نفر است؛ شامل اعضای همراه، تشریفات، رسانه، حفاظت و گروه پرواز.
۲. همراهان: عراقچی، حاجی میرزایی، ظریف، طیب‌نیا، تخت‌روانچی، قائم‌پناه، عابدی مشاور نهاد، سنایی، مجیدی، گوهری، افشارزاده، زهرا پزشکیان.
۳. هیات تشریفات: ۱۸ نفر شامل عظیمی مشاور، مصباح، حبیبی، نامی، مهدی‌پور اجلاس، امین شهری ملاقات‌ها، داودی نیا اقامت، غلامرضا عباسی ترابری، شیخی مالی، دو نفر پزشک، مرادی هدایا، طالبی امور جامدات، حسنی آشپز و چند مترجم به زبان‌های مختلف: مهربانی، ابراهیم عباسی، فرارزی و عبداللهی.
۴. رسانه‌ای‌ها: ۱۸ نفر شامل چند نفر مربوط به معاونت ارتباطات دفتر رئیس جمهور و چند نفر رسانه‌ای دیگر برای پوشش سفر. // حفاظت: ۲۴ نفر. // گروه پرواز: ۱۴ نفر. // این عدد ۸۶ نفر حدودی است، تقریبا همین تعداد هستند.(سایت تابناک جمهوری اسلامی، ۳ مهر ۱۴۰۳)
لحن فرصت‌طلبانه و ملایم پزشکیان در صحبت از آمریکا و کشورهای اروپایی
لحن فرصت‌طلبانه و ملایم پزشکیان در صحبت از آمریکا و کشورهای اروپایی نشان داد که جمهوری اسلامی ایران در راس هرم قدرت، یعنی در بیت رهبری، ظاهرا خواهان پیش‌برد «نرمش قهرمانانه» و مصالحه با غرب است و مجری این پروژه نیز پزشکیان است.
محمدجواد ظریف چندی پیش در پاسخ به این پرسش که چند درصد از صفر تا صد سیاست خارجی کشور در هشت سال وزارتش در اختیار او بوده است، گفت: «صفر.» پس منطقی است که سیاست نزدیکی با غرب را تصمیم «بیت رهبری» بدانیم.
پزشکیان، پیش از سفر به آمریکا، در یک نشست خبری شرکت کرد. تاریخ برگزاری این نشست خبری، چند روز پیش از سفر پزشکیان به آمریکا برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، آگاهانه انتخاب شده بود، زیرا سخنان پزشکیان بیش از آنکه پیامی برای مردم ایران داشته باشد، بالا بردن پرچم سفید و در بر دارنده پیام مصالحه، معامله، و «نرمش قهرمانانه» با آمریکا و دیگر دولت‌های غربی بود.
بر اثر بحران‌های مختلف داخلی و منطقه‌ای و جهانی و ناترازی عمیق در بودجه کشور که حتی پرداخت حقوق کارمندان، بازنشستگان، و کارگران را با مشکل روبه‌رو کرده است، احتمالا جمهوری اسلامی به این نتیجه رسیده است که باید به روابط با آمریکا و دیگر کشورهای سرمایه‌داری غرب سروسامانی تازه دهد.
پزشکیان در آن نشست خبری هیچ نظر و برنامه مشخصی برای بهبود اوضاع اقتصادی کشور و زندگی و معیشت کارگران و کارمندان ارائه نکرد. برعکس، از «جراحی دردناک اقتصادی» و تجویز «داروی تلخ، یعنی اعمال سیاست‌های ریاضت اقتصادی و گران شدن کالاهای اساسی و… سخن گفت. بی‌گمان بار این «جراحی»های اقتصادی، باز هم دست‌دارزی دولت و سرمایه‌داران به سفره خالی کارگران و مرحومان جامعه است نه «آقازده‌م‌ها و سرمایه‌داری دولتی و خصوصی.
شکاف عظیم طبقاتی در جامعه ایران و نابرابری توزیع ثروت میان طبقه حاکم و مزدبگیران در سالهای حاکمیت جمهوری اسلامی به اوج رسیده است. بهگفته احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در روز ۱۶ شهریور امسال، اکنون ۳۰ درصد مردم ایران یا بیش از ۲۵ میلیون نفر زیر خط فقر زندگی میکنند و به دیگر سخن، دچار فقر مطلقاند. در حاکمیت شرمآور جمهوری اسلامی در کشور ثروتمندی هم‌چون ایران، کشوری که منابع عظیم انرژی در خشکی و دریا دارد، از هر سه نفر یک نفر در فقر مطلق است. به اقرار میدری، ۶ درصد جمعیت ایران دچار فقر شدید هستند. به بیان دیگر، بیش از ۵ میلیون ایرانی نمیتوانند حتی هزینه ابتدایی خورد و خوراک خود را تامین کنند. قشرهای متوسط و میانی جامعه ایران نیز هرچه بیش‌تر به زیر خط فقر و حاشیه جامعه رانده میشوند. به‌نظر برخی کارشناسان، شمار جمعیت فقیر کشور بسیار بیش‌تر از آمار رسمی است و در سه سال گذشته حتی دوبرابر شده است.
به‌علاوه، در پی کاهش دائمی ارزش پول ملی و تداوم و افزایش تورم مزمن و فساد سیستماتیک در حاکمیت، و در نتیجه کاهش قدرت خرید مزدبگیران، سفره کارگران و دیگر محرومان جامعه هر روز فقیرانه‌تر می‌شود و هرچه بیش‌تر در باتلاق فلاکت و فجایع و مصیبت‌های مختلف غرق میشوند. میانگین نرخ تورم یا همان «دست درازی حکومت به سفره خالی مردم و سایر محرومان جامعه» در پنج سال گذشته بیش از ۴۰ درصد بوده است. گفتنی است که فقط در روزهای گذشته، با موافقت وزارت کشور دولت پزشکیان، بهای انواع نان در تهران و برخی استان‌های دیگر یک‌باره تا نزدیک به ۷۰ درصد گران شد. شیر خام نیز از روز ۲۷ شهریور(یک روز پس از نشست خبری پزشکیان) ۲۰ درصد گران شد. به این ترتیب سفره کوچک تهی‌دستان جامعه از لبنیات نیز تهی خواهد شد. افزایش بهای دو کالای اساسی نان و لبنیات فقط طی چند روز نشان می‌دهد که حکومت هیچ راه‌حل یا نقشه راهی برای رفع مشکلات اقتصادی شهروندان ندارد و بدون احساس مسئولیت، با بیرحمی صحبت از «گران شدن» میکند و پزشکیان بی‌شرمانه تاکید میکند که بنزین را هم باید گران‌تر کردو گرانی بنزین به معنی گرانی ایاب و ذهاب و همه کالاهای ضروری مردم در بازار است.
هم‌چنین جمهوری اسلامی با اجرای پیگیر الگوی اقتصادی نئولیبرالی خواهان «جراحی اقتصادی» و حذف بیش از پیش یارانه‌ها از حامل‌های انرژی مانند بنزین و گاز و برق است. گفتنی است که ناترازی انرژی و واردات بنزین همراه با قطع برق و خاموشیهای طولانی به‌ویژه در تابستان امسال و تاثیر به‌غایت منفی آن بر تولید کشور سبب وخیم‌تر شدن اقتصاد نابسامان کشور شده است. برای نمونه میتوان به ناترازی تولید و مصرف برق در تابستان امسال اشاره کرد که به ۱۷ هزارمگاوات یا بیش از ۲۰ درصد رسید. به‌نظر کارشناسان، در صورت ادامه این روند، تا ده سال آینده به‌اندازه یک‌سوم برق مورد نیاز کشور کسری تولید خواهیم داشت.
نتیجه‌گیری
ریاکاری و دورویی و مهم‌تر از همه دروغ‌گویی در جمهوری اسلامی اسلامی ایران، رواج روانه دارد و گاهی مقامات جمهوری اسلامی در دروغ‌گویی با همدیگر مسابقه می‌دهند. از دیدن تصویر خمینی در کره ماه تا دیدار خامنه‌ای با امام زمان و… بزرگ‌نمایی درباره دستاوردهای نظامی و غیرنظامی جمهوری اسلامی و…
اکنون علام آمادگی پزشکیان در نیویورک برای خلع سلاح متقابل ایران و اسرائیل به قدری عجیب بود که حتی وزیر امور خارجه ایران سخن نقل شده از او را تکذیب کرد؛ ولی پس از انتشار فایل صوتی سخنان پزشکیان، طرفدارانش ناچار شدند به جای تکذیب، از در توجیه درآیند. با این وجود این توجیهات مانع حملات تند و تیز اصولگرایان تندرو به پزشکیان و مشاورانش نشد.
با این‌که سخنرانی پزشکیان در مجمع عمومی سازمان ملل نطقی تقریبا رسمی بود، ولی سخنانش در جلسه با برخی از مدیران مطبوعات آمریکا، هم‌چنین در مصاحبه با فرید زکریا، خبرنگار سی‌ان‌ان درباره اسرائیل و حزب‌الله لبنان، محتوای حکومت‌پسند سخنرانی پزشکیان در سازمان ملل را چندان در کانون توجه مطبوعات ایران قرار نداد.
مسعود پزشکیان در مصاحبه با شبکه خبری سی‌ان‌ان گفت حزب‌الله لبنان به تنهایی نمی‌تواند در برابر اسرائیل مقاومت کند. وی در یکی از نشست‌هایش در نیویورک نیز تاکید کرد که ایران جنگ‌طلب نیست و خواهان آشتی با همه دنیاست.
پس از این سخنان پزشکیان، علی خامنه‌ای تاکید کرد که حزب‌الله لبنان در جنگ با اسرائیل پیروز است و کسانی را که در داخل کشور می‌گویند جمهوری اسلامی ایران با دنیا قهر است، به هوچی‌گری متهم کرد.
در چنین روندی، مدت‌هاست که بخشهای مختلف جنبش کارگری و مزدبگیران جامعه ایران، یعنی کارگران، زنان ستم‌دیده و آزاده، فرهنگیان، پرستاران، بازنشستگان، دانشجویان آزادی‌خواه و سایر گروههای اجتماعی حق‌طلب مدت‌هاست به حرکت درآمدهاند و در رویارویی با حاکمیت سهیم هستند. روزی نیست که بخشهای گوناگون جامعه با اعتصاب و گردهمایی و راهپیمایی برای دفاع از حقوق پایمال‌شده‌شان تظاهرات و اعتراض نکنند و مخالفت جدی خود را به گوش حاکمان نرسانند. اما انگار فعلا همه مقامات و نهادهای حاکمیت، چشم و گوش خود را به مطالبات معترضین و خواست حل مشکلات ندارند. جز این که ماشین کشتار و سرکوب‌شان، یعین قوه قضاییه و نهادهای امنیتی و پلیس، همواره چشنم و گوش‌شا برای سرکوب معترضان و کشتار و اعدام آنها باز است! در این نبرد طبقاتی، جمهوری اسلامی که بر پایه منافع سرمایه‌داری و رانت‌خواری استوار است اراده و خواست انجام دگرگونیهای حتی جزئی برای رفع این همه بیعدالتیهای اجتماعی به‌سود مردم را ندارد.
مهم‌تر از همه، جمهوری اسلامی ایران، یکی از مرتجع‌ترین و فاسدترین حکومت‌های تبه‌کار جهان است. در حالی که جامعه ایران، نیازمند دگرگونیهای بنیادین اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در سطح سراسری جامعه ایران برای تامین آزادی، برابری، عدالت اجتماعی، صلح و حفظ محیط‌زیست است. شرایط عینی یک انقلاب دیگر در ایران، به‌معنای واقعی بیش از پیش در حال آماده‌شدن است. اما آنچه که امروز نیاز ذهنی و عملی وقوع و پیروزی انقلاب است داشتن برنامه و سازمان‌یابی جنبش اعتراضی سراسری و هدایت جمعی و شورایی آن، هنوز کامل نشده است. اما همه نشان‌ها و تداوم اعتراضات و اعتصابات حاکی از آن است که جامعه ما به سمت برنامه و سازمان‌دهی سراسری اعتراض و اعتصاب در حرکت است!
آمریکا و متحدانش در ناتو، از یک طرف میلیاردها دلار خرج جنگ اوکراین در اروپا و اسرائیل در غزه و لبنان و خرج مقابله با نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی در خاورمیانه میکنند، از اون طرف برای پزشکیان و عراقچی و ظریف فرش قرمز پهن میکنند.
واقعیت غیرقابل انکار جهان امروز، این است که امروز همه دولت‌های جهان، صرفا به فکر حاکمیت و منافع خود و سیستم سرمایه‌داری هستند؛ آنها حتی به فکر مردم کشورهای خود به‌ویژه کارگران و محرومان جامعه نیز نیستند. در چنین روندی، این مردم ایران و جنبش‌هایش است که به‌طور مستقل، مبارزه خود را پیش ببرند و با سرنگونی جمهوری اسلامی ایران، جامعه آزاد و برابر و عالانه دل‌خواه خود را به‌وجود آورند!
جمعه ششم مهر ۱۴۰۳-بیست و هفتم سپتامبر ۲۰۲۴
