دلایل وحشت غرب از اجلاس سازمان همکاری شانگهای در سمرقند
دمیتری مینین (DMITRY MININ)
ا. م. شیری
سال ۲۰۲۲ می‌تواند نقطۀ عطفی در توسعۀ سازمان همکاری شانگهای باشد
به دلایل زیادی اجلاس سازمان همکاری شانگهای در سمرقند که به تازگی به پایان رسید، به عنوان نقطۀ عطفی در مسیر تشکیل این سازمان در تاریخ ثبت خواهد شد. و این، تنها در افزایش تعداد اعضای این سازمان، یعنی، به عضویت ایران و یا دادن چراغ سبز برای عضویت بلاروس خلاصه نمی‌شود. خاصه اینکه تقریباً کل جهان عرب و کشورهای همجوار هند و چین نیز در نوبت هستند. نکته اصلی این است که تغییرات کیفی در فعالیت‌های آن رخ می‌دهد.
از نظر شکلی، این هنوز شبیه ناتو یا اتحادیۀ اروپا نیست، اما توانایی سازمان در حال حاضر از توانایی‌های این بلوک‌های یکپارچه فراتر رفته است. در چشم‌انداز نزدیک، نیمی از جمعیت و قلمرو جهان و همچنین، تقریباً تمام منابع انرژی کرۀ زمین و منابع صنعتی به سرعت در حال رشد، سهم سازمان همکاری شانگهای خواهد بود.
پرچم‌های اعضای فعلی سازمان همکاری شانگهای در افتتاحیۀ اجلاس در سمرقند
سازمان همکاری شانگهای به گسترش زمینه‌های همکاری شروع کرد، که نه تنها مسائل امنیتی و مقابله با تروریسم، حتی بخش‌های اقتصادی، حمل و نقل، انرژی، مالی و بانکی را نیز شامل می‌شود. جلسات وزرای حمل و نقل و انرژی، رؤسای بانک‌های مرکزی کشورهای سازمان همکاری شانگهای تقریباً بطور منظم برگزار می‌شود. با توجه به انحطاط آشکار مدل تمدنی غرب، سازمان همکاری شانگهای وظیفۀ دفاع از فرهنگ‌های سنتیدر مقابل روحیه انحطاط را مطرح کرد و اکنون مدعی است که جایگزینی سازنده برای مدل‌های غربی نظم جهانی به طور کلی می‌باشد. در زمینۀ اقتصاد، این قبل از هر چیز، بیانگر بی‌اعتمادی به نظام تثبیت شدۀ ارزهای ذخیره بین‌المللی است که در آن، نقش سمّ را دلار و یورو ایفا می‌کنند.
در سمرقند، گذار کشورهای سازمان همکاری شانگهای به تسویه حساب‌های متقابل با ارزهای ملی به طرز بی‌سابقه‌ایی اعلام شد، که خود این، در دراز مدت مانند مرگ است برای اقتصادهای غربی. در زمینۀ سیاست، در زمان‌های اخیر، چین- هند و روسیه تمام تلاش‌های خود را مصروف حل و فصل اختلافاتی فی ما بین کردند که قادر بود ستون سازمان را بشکند. البته، با وجود باقی ماندن برخی اختلافات بین آن‌ها، اشتراک منافع وجه غالب است. سازمان همکاری شانگهای در سمرقند عدم تمایل کشورهای عضو برای پیوستن به سیاست تحریم علیه روسیه، ایران و هر کشور دیگری که از نظر غرب نامطلوب است، به وضوح بیان کرد.
نارندرا مودی، ولادیمیر پوتین و شی جین پینگ در سمرقند
بدنبال اجلاس سمرقند، نشریۀ آمریکایی واشنگتن تایمز مدعی شد که اظهارات رهبران چین و روسیه در دیدارشان در سمرقند باعث ایجاد «وحشت» در واشنگتن شده است. این نشریه، به عنوان مثال، به این سخنان پوتین استناد می‌کند: «هماهنگی سیاست خارجی مسکو و پکن نقش کلیدی در تأمین ثبات جهانی و منطقه‌ای ایفا می‌کند. ما مشترکاً از تشکیل یک نظم جهانی عادلانه، دموکراتیک و چند قطبی بر اساس قوانین بین‌الملل و نقش مرکزی سازمان ملل متحد دفاع می‌کنیم، نه از نظم مبتنی بر قواعدی که کسی مطرح کرده و می‌خواهد حتی بدون توضیح چیستی آن، بر دیگران تحمیل کند». یا یه این سخنان شی جین پینگ: «در شرایطی که تغییرات جهانی بوضوح دیده می‌شود، در زمان و تاریخ ما، چین به عنوان یک قدرت بزرگ، آماده است در همکاری با روسیه، نقش رهبری را در صحنۀ جهانی و ایجاد ثبات در جهان متلاطم ایفا کند».
گفته می‌شود که چین در دورانی که مسکو با تحریم‌های سنگین غرب مواجه است، با افزایش خرید نفت از اقتصاد روسیه حمایت می‌کند. در ماه اوت، خرید نفت روسیه از یک میلیون بشکه در روز فراتر رفت و به دو برابر بیشتر از ماه فوریه رسید. امسال، فروش روسیه در حدود ۲۰ میلیارد دلار در ماه در مقایسه با ۱۴ میلیارد دلار در سال گذشته بوده است. برآوردها در کپیتال هیل (محل کنگرۀ آمریکا. م) ارائه شده است. در آنجا سناتور مارشا بلکبرن (Marsha Blackburn)، نمایندۀ جمهوریخواه از تنسی گفت: «نشست شی و پوتین مظهر تلاش‌های بی‌وقفه چین و روسیه برای تقویت محور شرارت جدید به قیمت آزادی در سراسر جهان است». بنا به فراخوان او، «ایالات متحده باید قاطعانه به مقاومت در برابر این نیروهای موذی ادامه دهد و در کنار مردم تایوان و اوکراین قرار گیرد».
شی جین پینگ و ولادیمیر پوتین در سمرقند
جیم فانل، کاپیتان بازنشستۀ نیروی دریایی و مدیر سابق اطلاعات ناوگان اقیانوس آرام گفت که دیدار دو رهبر نشان دهندۀ اتحاد راهبردی رو به رشد بین چین و روسیه است، که نوید بدی برای غرب در پی دارد. کاپیتان فانل، تلاش برخی از کارشناسان امنیت ملی برای کم اهمیت جلوه دادن تأثیرات اتحاد روسیه و چین به هر طریق ممکن را «یک اشتباه مرگبار» می‌داند. به عقیده او، «زمان آن فرارسیده است که رهبران آمریکا به هر درجه و اندازه‌ای به موازین جنگ سرد بازگردند تا ایالات متحده این فرصت را داشته باشد که همزمان در دو جبهه بجنگند».
یونگه ولت آلمان تصریح می‌کند که به لطف تصمیم دهلی نو و پکن، هند و چین، مقدم بر همه، رقابت بین خود را کنار گذاشتند. به عنوان مثال، هنگام آغاز جلسه، نیروهای مسلح هر دو طرف از خط درگیری در هیمالیا عقب نشینی کردند. این نشریه این واقعیت را چنین توضیح می‌دهد که «هند، علیرغم تمامی اختلافات جدی با چین، تمایلی ندارد که کشورهای غربی در مبارزۀ سیاسی خود با مسکو و پکن از آن به عنوان یک مهرۀ شطرنج علیه چین استفاده کنند». هیأت حاکمۀ هند آیندۀ کشور خود را نه بمثابه یک زائدۀ وابسته به غرب، بلکه، به عنوان یک نیروی مستقل در جهان چند قطبی می‌بیند. اکنون، سازمان همکاری شانگهای به طور فزاینده‌ای به مرکز ثقل تمامی نیروهای آسیایی، که به دنبال پایان دادن به سلطۀ غرب در منطقه هستند، تبدیل می‌شود.
نارندرا مودی و ولادیمیر پوتین
نگران کننده‌ترین رویداد اجلاس سمرقند، به ویژه برای اسرائیل، اعلام پیوستن ایران به سازمان همکاری شانگهای و تقویت عملی «محور مسکو- پکن- تهران» است. در همین راستا، جروزالم پست می‌نویسد، این سازمان و گسترش تدریجی آن به تلاش روسیه و چین برای تغییر نظم جهانی و همچنین، به تقویت موقعیت ایران در منطقه کمک می‌کند [جروزالم پست، یک غلط مصطلح و یعنی ترجمۀ اورشلیم پست است از متون غربی. م].
رؤسای جمهور ایران، اِ. رئیسی و روسیه، و. پوتین
در لهستان که اخیراً به گروه کشورهای «میلیاردر طلایی» پیوسته است، با نوعی کج فهمی، بطرز حیرت‌آوری متوجه می‌شوند که «نیمی از بشریت جهان طرفدار روسیه است… پوتین که از سوی غرب منزوی شده است، با رهبران هند، چین، ترکیه و ایران دیدار می‌کند. او در سمرقند موفق بود». لهستانی‌ها حتی به کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای مانند چین یا ایران که غرب آن‌ها را مخالفان خود می‌داند، توجه نمی‌کنند، بلکه به کشورهایی نظر دارند، که غرب آن‌ها را به عنوان دارایی یا ذخایر بالقوه خود حساب می‌کند. نشریۀ لهستانی تصریح می‌کند: «با این حال، مشاهدۀ دیدار پوتین با نارندرا مودی، نخست وزیر هند در سمرقند، برای غرب تکان دهنده‌تر بود».
البته، هند بمثابه بخشی از سازمان همکاری شانگهای، همچنان به عنوان «بزرگترین دموکراسی جهان» مشهور است. بنابراین، به گفته لهستانی‌ها، این وضعیت آن را موظف می‌کند تا به اوکراینی‌های «مبارز آزادی» کمک کند. اما با وجود این، پس از شروع درگیری در اوکراین، همکاری با مسکو یک سود اقتصادی قابل ملاحظه برای دهلی نو بود. امتناع هند از پیوستن به تحریم‌های غرب علیه روسیه، به دهلی نو اجازه داد تا به واردات تسلیحات روسی بعنوان منبع اصلی مدرن‌سازی نیروهای مسلح هند ادامه دهد. هند با کمک روسیه نیز قصد دارد موقعیت خود را در رابطه با دولت جو بایدن تقویت کند.
در مجموع، همانطور که در آسیا میگویند: «شرق سرخ می‌شود»! یا آنطور که در اروپا میگویند: «نور از شرق می‌تابد»! [آفتاب از شرق طلوع می‌کند].
[به هر صورت، عمال آنگلو ساکسون‌ها در ایران جنجالی به راه انداختند تا دو رویداد روزهای اخیر: مرگ ملکۀ انگلیس و نشست سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در سمرقند، از مرکز توجه افکار عمومی خارج شود. روند حوادث حاکی از این است که این هیاهو طبق برنامه‌ریزی قبلی براه افتاد. چرا که مرگ ملکۀ انگلیس، فرصتی بود برای نگاه مجدد و همه سویه به عفریت استعمار و جنگ‌ها و نسل‌کشی‌های خارج از عقل و تصور انسانی روباه پیر انگلیس و ادامۀ تاکنونی سیاست‌های مخرب آن در گوشه گوشۀ جهان!
و از آنجایی که اجلاس سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در سمرقند، تقویت و تثبیت نظم نوین جهانی را نوید می‌دهد، این امکان را فراهم آورده است تا هر جریان فکری و حتی هر کسی جایگاه خود را در دو سوی سنگر دفاع از نظم جهانی نوین در حال تثبیت و نظم کهنۀ در حال احتضار مشخص کند].
۲۹ شهریور-سنبله ۱۴۰۱
