چگونه این بار حقانی ها روی آنتن رسانه ها قرار…

نویسنده: مهرالدین مشید از یک خلیفه ی انتحاری تا "امید تغییر"…

شب یلدا 

شب یلدا شبی شور و سرور است  شب تجلیل از مدت…

سجده ی عشق!

امین الله مفکر امینی      2024-21-12! بیا کــــه دل ز تنهایــی به کفیدن…

فلسفه کانت؛ تئوری انقلاب فرانسه شد

Immanuel Kant (1724-1804) آرام بختیاری  نیاز انسان عقلگرا به فلسفه انتقادی. کانت (1804-1724.م)،…

حال: زمانست یا هستی؟

بیت: غم فردا، کز غصه دیروز ریزد به هجوم انرژی، کشف زمان…

درختی سرشار از روح حماسی  و جلوه های معبودایی

نویسنده: مهرالدین مشید تک "درخت توت" و دغدغه های شکوهمند خاطره…

کهن میلاد خورشید 

رسول پویان  شـب یلـدا بـه دور صندلی بـسـیار زیبا بود  نشـاط و…

مبانی میتودیک طرح و تدوین اساسنامهٔ سازمانهای مدنی

نور محمد غفوری شاید همه خوانندگان محترم روش تحریر و طُرق…

انحصار طلبی ملا هبت الله، کشته شدن حقانی و سرنوشت…

نویسنده: مهرالدین مشید ختلاف های درونی طالبان و کش و قوس…

ریحان می شود

قاضی پشتون باسل حرف  نیکو مرکسان را  قوت  جان میشود قوت جسم…

کهن جنگ تمدن 

رسول پویان  نفـس در سـینۀ فـردا گـره افتاده بازش کن  بـرای خــاطــر…

ترجمه‌ی شعرهایی از بانو روژ حلبچه‌ای

هر گاه که باران،  آسمان چشمانم را در بر می‌گیرد. آن، تکه…

سلام محمد

استاد "سلام محمد" (به کُردی: سەلام موحەمەد) شاعر کُرد، زاده‌ی…

آغاز یک توطیه ی جنایت بار و کوچ اجباری پنجشیریان

ویسنده: مهرالدین مشید امروز روستای دشتک پنجشیر و فردا هم دشتک…

آغوش مادر وطن!

امین الله مفکر امینی       2024-08-12! مــرا مادر وطن ومردمش بس گرامیســـت هرکه مادروطن…

نور کهن 

رسول پویان  نـور کهن ز روزن دل جلوه گر شدست  هـور از…

بمناسبت  ۷۶ و مین  سالروز  تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر  

نوشته از بصیر دهزاد  اوضاع وخیم کنونی بین المللی، حلقه تنگ…

دادخواهی برای مهاجرین افغان که از تاجیکستان اخراج اجباری می…

من محمدآصف فقیری نویسنده و پژوهشگر و مدرس حقوق و…

عرفان در سیاست

– دکتر بیژن باران ایران از سده 19 با نپذیرفتن…

دعوت صالح به آمریکا و" هفت خوان رستم "اختلاف های…

نویسنده : مهرالدین مشید  چرخش در سیاست آمریکا یا ابزاری برای…

«
»

خپلواکي مو اخيستې؛ خو څنګه يې وساتو؟

د افغانستان د خپلواکۍ سلمه کلیزه 

د زمري اته ويشتمه د افغانستان په تاريخ کې هغه وياړلې ورځ ده چې د دې هيواد دوست او دښمن، افغان ولس او بهرنيان يې نه شي هیرولی او تر ابده به د تاريخ پاڼې پرې زرينې وي. افغان ولس يې ځکه نه شي هيرولی چې په دغه ورځ ستر غازي امان الله خان د خپلو نورو مجاهدينو سره اوږه په اوږه د نړۍ د هغه زبر ځواک په مقابل کې بريا ته ورسيدل چې لمر يې په امپراطورۍ کې نه ډوبېده. په دغه ورځ ستر غازي امان الله خان او نورو همسنګرانو يې د افغانستان لپاره او د ټول افغان ولس لپاره تاريخ وياړ (خپلواکي) وګټله. ولس يې د انګليس له جال او غلامۍ خلاص کړ او د عزت او ابرو ژوند خاوندان يې کړل.

او دښمن يې ځکه نه شي هيرولی چې هغوی ته د خپل ظلم، وحشت، بربريت او د دوی د ستر قدرت په مقابل کې د افغانانو او غازي امان الله خان مېړانه ور په يادوي. دوی ته خپله هغه ماتې ورپه يادوي چې غيور افغان ولس ورته په ډيرو ساده وسايلو او نشت امکاناتو ورکړه. دغه ورځ انګليس او د نړۍ پخوانيو او اوسنيو زبرځواکونو ته په يادوي چې افغانان د تاريخ په هيڅ پاڼه کې د پرديو د غلامۍ په نوم څه نه لري، افغانان هيڅکله د چا امر ته غاړه نه ږدي او افغانان خپلواک پيدا شوي، خپلواک اوسېدل غواړي  او خپلواک به واوسي. دغه ورځ نورې نړۍ ته د عبرت درس ورکوي چې افغانان هيڅکله د سر د پاسه سر نه مني.

غازي امان الله خان د افغانستان او افغانانو د سرلوړۍ او سوکالۍ پراخ پلانونه درلودل، خو په څنګ کې يې دښمن هم د غازي د پلانونو د شنډولو لپاره پراخې دسيسې جوړې کړې. غازي يې خپل هدف ته د رسيدو او د سوکاله او پرمختللي افغانستان د ارمان پوره کېدو ته پرېنښود. امان الله خان د ولس د سياسي او اقتصادي خپلواکۍ ارمان درلود. د هيواد د پرمختګ، ساينسي ودې، ټيکنالوژيک پرمختګ او د نړۍ له نورو پرمختللو هيوادونو سره په قطار کې د افغانستان درولو لپاره کار کاوه. که قسمت ورسره ياري کړی وای او دښمن مو د ولس له ناپوهۍ ګټه نه وای اخيستې؛ نن به افغانستان پرته له شکه د اروپايې هيوادونو سره د سيالۍ په ډګر کې ولاړ و.

که امان الله خان خپلو پلانونو عملي کيدو ته کورنيو او بهرنيو دښمنانو پريښی وای؛ نن به مو ولس غاصبين، فاسدين، پردي پال او غله رهبران مسلط نه ول. نن به مو په ملي نواميسو، ارزښتونو او وياړونو سودا نه کيدله، نن به د ګاونډيو د دسيسو ښکار نه و، نن به مو نړيوالو ته د سوال لاس نه اوږدولو او نن به مو په ولس آسماني او ځمکني آفتونه نه راتلل. د غازي امان الله خان تلل او د افغانستان د بربادۍ ورځ شروع کيدل پيل شول. تاسې وګورئ له امان الله خان وروسته تر ننه د افغانستان کوم رهبر، کوم حزب، کوم مشر او کومې ډلې دلته ولس سم رهبري کړی دی او يا کم تر کمه يې د غازي د ارمانونو د پوره کولو لپاره د نوموړي په پل پل ايښی وي؟ یوازې د افغانستان اوسنی ولسمشر محمد اشرف غني چې د غازي امان الله خان په پل پل ایښی دی او د غازي امان الله خان د وخت پروژې پلي کوي د هغه په وړاندې هم جنګسالاران او د سیمې هېوادنو ګوډاګیان د دین او مذهب تر نامه لاندې خنډونه جوړوي . 

دا،چې موږ د افغانستان د خپلواکۍ د سلمې کلیزې نمانځلو په درشل کې یو نو اړینه ده چې بايد د ستر غازي د روح خوشاله کولو لپاره د زمري اته ويشتمه په پراخو ولولو ولمانځل شي، لکه څنګه چې سر له اوسه حکومت دا لړۍ پیل کړې ده د غازي ياد تازه شي او د پلانونو د عملي کولو لپاره يې حکومت بايد لا نور کارونه هم ترسره کړي. که هر څومره د دغې ورځې په اړه وويل شي نو بيا هم کم دي، د دغې ورځې اهميت او ارزښت تر هغه څه ډير لوړ دی چې اوسمهال د دغې ورځې په پار ترسره کيږي. زه خوشحاله په دې يم چې په اوسنيو سختو شرايطو کې او په داسې حالاتو کې د هېواد، ولس او د خپلواکۍ دښمن مو ورځ تر بلې هڅه کوي چې د ملا، معلم او  سياسيون په نوم د خپلواکۍ د ورځې اهميت په خلکو کې کم رنګه کړي؛ بيا هم د نورو تيرو کلونو په پرتله سږکال د زمري اته ويشتمه د افغانستان د خپلواکۍ ورځ په شاندارو مراسمو لمانځل کيږي. 

حکومت بايد د دغې ورځې مخالفو کړيو سره قانوني چلند وکړي او هغوی چې ستر غازي امان الله خان او د خپلواکۍ ورځې پسې بدرد وايې؛ د خپلو کړنو په سزا ورسوي. که نن د غازي امان الله خان او د دې ورځې يو مخالف ته ځواب ورنه کړل شو نو پرته له شکه چې سبا به شل نورمخالفین او بله ورځ به سل تنه پيدا شي. بيا به مو خدای مه کړه تاريخي وياړونه ورځ تر بلې بې ارزښته او له منځه ځي.

لیکنه : خوشحال آصفي