حال: زمانست یا هستی؟

بیت: غم فردا، کز غصه دیروز ریزد به هجوم انرژی، کشف زمان…

درختی سرشار از روح حماسی  و جلوه های معبودایی

نویسنده: مهرالدین مشید تک "درخت توت" و دغدغه های شکوهمند خاطره…

کهن میلاد خورشید 

رسول پویان  شـب یلـدا بـه دور صندلی بـسـیار زیبا بود  نشـاط و…

مبانی میتودیک طرح و تدوین اساسنامهٔ سازمانهای مدنی

نور محمد غفوری شاید همه خوانندگان محترم روش تحریر و طُرق…

انحصار طلبی ملا هبت الله، کشته شدن حقانی و سرنوشت…

نویسنده: مهرالدین مشید ختلاف های درونی طالبان و کش و قوس…

ریحان می شود

قاضی پشتون باسل حرف  نیکو مرکسان را  قوت  جان میشود قوت جسم…

کهن جنگ تمدن 

رسول پویان  نفـس در سـینۀ فـردا گـره افتاده بازش کن  بـرای خــاطــر…

ترجمه‌ی شعرهایی از بانو روژ حلبچه‌ای

هر گاه که باران،  آسمان چشمانم را در بر می‌گیرد. آن، تکه…

سلام محمد

استاد "سلام محمد" (به کُردی: سەلام موحەمەد) شاعر کُرد، زاده‌ی…

آغاز یک توطیه ی جنایت بار و کوچ اجباری پنجشیریان

ویسنده: مهرالدین مشید امروز روستای دشتک پنجشیر و فردا هم دشتک…

آغوش مادر وطن!

امین الله مفکر امینی       2024-08-12! مــرا مادر وطن ومردمش بس گرامیســـت هرکه مادروطن…

نور کهن 

رسول پویان  نـور کهن ز روزن دل جلوه گر شدست  هـور از…

بمناسبت  ۷۶ و مین  سالروز  تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر  

نوشته از بصیر دهزاد  اوضاع وخیم کنونی بین المللی، حلقه تنگ…

دادخواهی برای مهاجرین افغان که از تاجیکستان اخراج اجباری می…

من محمدآصف فقیری نویسنده و پژوهشگر و مدرس حقوق و…

عرفان در سیاست

– دکتر بیژن باران ایران از سده 19 با نپذیرفتن…

دعوت صالح به آمریکا و" هفت خوان رستم "اختلاف های…

نویسنده : مهرالدین مشید  چرخش در سیاست آمریکا یا ابزاری برای…

پردۍ ناولې پروژې ودروئ

عبدالصمد ازهر                 …

حقوق بشر 

تدقیق و نگارشی از سخی صمیم.   حقوق بشرچه نوع حقوق راگویند…

ترجمه‌ی شعرهایی از آقای "آسو ملا"

(به کُردی: ئاسۆی مەلا) شاعر کُرد زبان توسط #زانا_کوردستانی  (۱) مفت مفت‌اند، شلوار،…

فرهاد پیربال

استاد "فرهاد پیربال" (به کُردی: فەرهاد پیرباڵ) نویسنده، شاعر، مترجم،…

«
»

خورشید سوزان وتابان تاریخ

                             فرخنده باد پنجاه هشتمین سالگرد 

                        تاسیس حزب دموکراتیک خلق افغانستان

در مسیر روشنایی ها ، به عشقش سوختیم

بر  بقای  جاو دانش  خون  دل  افرو ختیم

در مقدمه 

بحث تحولات بزرگ سیاسی تاریخی، نیازمند پژوهش وتحقیقات عمیق ی گزینه ها وپیش زمینه هاییست که درظهور ایجاد آن نقش اساسی وایجادی دارد . بنا بر آن در بحث حاضر نا گزیریم که برای دریافت عوامل وانگیزه های تحولات سیاسی نیم قرن اخیر،درمقدمه  برجمعبست تحلیلها، پندارها ونظریات گوناگون مرتبط به موضوع  مرورکوتاهی داشته باشیم . 

به باورخرد ورزان عصرما،مطالعه تحولات سیاسی بطورکل وبالاخص در نیم قرن اخیر کشورما با ابعاد گوناگون وبطوراجمالی دردو بخش داخلی وخارجی پرانگیزه ترین مسایلی است که بایسته وشایسته توجه عمیق میباشد.

زیرا دشمنان وطن ما در برابر هر تغیر تحول وهرگامی برداشته شده بجلو ،از همان آغازش انگیزه های بهانه ساز برای دسایس وزمینه ساز برای تجاوزبوسیله عوامل نفوذی ، نیابتی ومداخلات مستقیم خود ایجاد کرده اند .

بنا بر آن بدلایل فوق گفته میتوان که در کشور ما زمینه هایی چون دموکراسی تاجدار، فضا سازی جو جدید سیاسی ، نفوذ عوامل سیاسی به اشکال گوناگون، نمایش چراغ سبز به تحرکات  روشنگری ، تحمل وتقبل آزادی نیمبند احزاب سیاسی، شکل گیری گروهای سیاسی موازی درجنبش ترقیخواهی ،تحرکات وخیزشهای افراطگرایانه ی مذهبی ،  فضا سازی جوسیاسی نامیمون داخلی وخارجی ، وقوع کودتای جمهوریت ، حادثه ی رویداد ثوروتحولات بعدی آن، تمرکز قدرت در دست حفیظ اله امین وتیغ کشیدن آن بروی مردم ، وقوع کودتا های حزبی ودولتی، شکلگیری دوصد وشصت جبهه ضددولتی درمحلات کشور، کشاندن پای ارتش سرخ اتحاد شوروی به افغانستان، تدویر پلینوم هژده ح د خ ا همه وهمه درواقع دامهاییست در وجود تنظیمهای خونریزجهادی ساخت امریکا وپاکستان ، گروه های افراطی وتروریستان مذهبی عربی عجمی ولشکر سیاه ایالات متحد ه ، گروه استخبارات نظامی ناتو وامریکا بدستیاری پاکستانیها وتشدید جنگهای خونین درکشورما  که منجر به فروپاشی  ح د خ ا ودولت جمهوری دموکراتیک افغانستان گردیده وطن بکام اژده های آمپریالیزم وشرکایش فرورفت.

 ختم مقدمه 

۵۸ سال قبل ستاره درخشان آرمانهای خلق ستمدیده افغانستان در آسمان آرزوهای زحمتکشان این کشوردرخشید. تاسیس ح د خ ا ادامه سنن ومبارزات جنبشهای آزادی خواهی ،مشروطه ومبارزات روشنگرانه وعادلانه ی خلق ستمدیده افغانستان است که پرچم مبارزه را بدفاع از منافع مردم ، طبقات ستمکش وعدالتخواه برافراشتند.

در راستای مبارزه سیاسی اوایل دهه ی پنجاهم خورشیدی تماس وتفاهمات حلقات سیاسی  ترکیبی از بقایای جنبشها واحزاب مترقی انقلابی دوره های قبلی درعصر دموکراسی تاجدار زمینه را برای یک ساختار بزرگ سیاسی وتاریخی با انگیزه واهداف مبارزه طبقاتی مساعد ساخته بود که بر بنیاد آن روحیه مبارزه سرتاسری ملی را در میان کارگران ،دهقانان ،قشر جوان وسایر زحمتکشان افغانستان تداعی میکرد. زیرا که روندایجاد شده ی آندوران درنتیجه ی ظلمها ،ستمها ،بیعدالتی ، فساد ،تعصبات قبیلوی 

همچون مسبباتی که اسباب  فقر ،مرض ، جهل  وبیسوادی وعقب مانی عمومی وسایر دلایل وعوامل رنجهای بیکران خلق ستمدیده افغانستان و انگیزه مبارزه برضد آنرا  بوجود می آورد . 

در چنین حال وهوا با عزم وجزم خلاقانه ی جامعه روشنفکری بخصوص شخصیتهای سیاسی ومبارزهمچون زنده یاد ببرک کارمل وهمقطارانش برخاسته از جنبش روشنفکری وبا اعتماد مردمی به تاسیس کمیته تدارک جمعیت  دموکراتیک خلق افغانستان انجامید .

پس از یکسال فعالیتهای خلاقانه و هماهنگ کننده ، کمیته کار سیاسی بریاست زنده یاد ببرک کارمل با ایجاد شرایط ساختار ی نخستین بنای حزب سیاسی بتاریخ یازدهم جدی ۱۳۴۳ در نخستین کنگره جمعیت دموکراتیک خلق افغانستان ، ح د خ ا تاسیس گردید .

در رابطه به تدوین وتصویب بنیادین مرامی واساسی حزب نظریات متفاوتی بمثابه نخستین پرابلم سیاسی همراه بود . چنانچه رفیق دستگیر پنجشیری شرکت کننده فعال نخستین کنگره حزب چنین نگاشته است « در همان روز تاسیس کنگره دو دید گاه ودو مشی متفاوت تاکتیکی جوانه زد وسپس به تدریج رشد کرد ژفنا وپهنا یافت اما واقعیت این بوده است که هردو دارای گرایشهای واحد بین المللی بودند.  اولین بیشتر به قهر انقلابی ودیگر بیشتر به گذار مسالمت آمیز انقلاب دموکراتیک وملی گرایش داشته این گرایشها در جریان تدوین اساسنامه ومرامنامه ی حزب جناح خلق به سیاست قهرآمیز وجناح پرچم به رشد آگاهی سیاسی مردم تاکید داشتند.

اما زنده یاد ببرک کارمل در رابطه به سند مرامی ومشکل نظریاتی طرفین چنین فرموده است که « در بیانیه نور محمد تره کی وتحلیل سیاسی آن نیرو های استبداد ضد انقلاب وارتجاع بین المللی را پیش از وقت علیه جمعیت ما تحریک میکند وبیانیه رفیق تره کی دور ازین ریزه کاری های سیاسی ودیپلوماتیک بنظر میرسد باید بیانیه اساسی ضد فیودالی ضد امپریالیستی وضد ارتجاع ،تهاجمی باشد»

ِدررابطه به تاسیس ح د خ ا سلطان علی کشتمند عضوکنگره موسس چنین نگاشته اند 

« در عرصه ایجاد حلقات مطالعه وایجاد گرایش آنها عمدتاً ببرک کارمل به فعالیتهای مبتکرانه می پرداخت او شناخت وروابط وسیع با روشنفکران وپیوند ها ی دیرینه با مبارزان وآزادی خواهان داشت در حلقاتیکه عمدتاً به ابتکار ببرک کارمل بوجود آمده بودند علاوه بر تبادله آثار سیاسی ومباحثه پیرامون محتویات آنها بحث جدی در باره اوضاع سیاسی واجتماعی کشورانجام میگرفت .

ببرک کارمل در چند حلقه مطالعاتی بطور متناوب شرکت می ورزید .او بمثابه پلی میان بقایای مبارزان آزادی خواه گذشته وجوانان روشنفکر تازه بپا خاسته نقش ایفا میکرد . او بازدید ها وصحبت های متداوم خود را با شخصیتهای سیاسی دوره هفتم شوری ملی برای بسیاری از جوانان بوجود آورده بود عمدتاً از شخصیتهای خانواده دکتور عبد الرحمن محمودی وشخصیتهای دیگر حزب خلق میر غلام محمد غبار مورخ شهیر کشور ، میر محمد صدیق فرهنگ ، فتح محمد ، میر زاده ، برات علی وسایر شخصیتها ودیگر شخصیتهای حزب وطن ، رهبران حزب ویش زلمیان نور محمد تره کی ، عبدالرووف بینوا وبقایای اتحادیه محصلین همقطارانش وهم چنان شخصیت های مستقل استاد میر اکبر خیبر »

اما ح د خ ا با کمیت معین تاسیس گردید وطلوع آن در سپیده دم یازدهم جدی ۱۳۴۳ بزودی در شهرکابل وسرآسر کشور تابیدن گرفت .فضای هیجان انگیز روزهای تاسیس ح د خ ا وپس از آن برای کارگران دهقانان روشنفکران وسایر زحمتکشان افغانستان تحرک وروح تازه می بخشید .

ببرک کارمل نخستین کسی بود که ببرکت خلاقیت فرهنگی آن اخبار خلق وپرچم افتخار نشر یافت ،پیامهاو آ موزه های جانبخش حزبی با اسناد مرامی واساسی آن به سرتاسر کشور رسانش داد ه شد.

زنده یاد ببرک کارمل نخستین شخصیتی بود که  با احساس مسُولیت بیشتر از همه اکثر اوقات خود را بخاطر تقویت صفوف حزبی وگسترش جنبش چپ مترقی ودموکراتیک درسرتاسر کشور وقف کرده بود . زنده یاد ببرک کارمل اولین  آغازگر مطالعه علمی درحزب ، اولین ترویج کننده آثارمترقی ، اولین سازمانده فرهنگ آزادی خواهی ،اولین سازمانده اعتصاب ،مظاهره ونخستین تشکیل دهنده اتحادیه ها ، شورا ها ، حوزه های علمی حزبی وسیاسی ، اولین مبارز راه  آزادی بیان، قلم ،مطبوعات در میان زحمتکشان کشور بود.

اما از آنسوی دیگر تاسیس ح د خ ا لرزه بر اندام دشمنان ترقی وعدالت ایجاد کرده بود 

دشمنان وطن دسیسه ودشمنی با حزب وجنبش ترقی خواهی را بوسیله عمال نفوذی خود به خصوص حفیظ اله امین اجرا وهرزمانی که حزب نیرومیگرفت مورد ضربه دشمنان قرار گرفته از جمله تحمیل انشعاب در سال ۱۳۴۶ بوسیله حفیظ اله امین  این گماشته سی ای ای که حزب را بدوبخش تقسیم نمود . در رابطه به دشمنان وطن وح د خ ا نیم قرن قبل زنده یاد ببرک کارمل با سخنرانی های خود در پارالمان کشور خطاب به اعضای حزب هوشدارها وپیش بینیهایشان فرموده بودند که « پرچمداران دموکراتیک خلق افغانستان بشما هوشدار میدهم که دشمنان سوگند خورده مردم افغانستان بسیار شیاد بی رحم وحیله گر اند وشما را بمثابه صادق ترین ، راستگو ترین ، پاک ترین ودلسوز ترین انسانهای وطنپرست تشخیص داده اند ودر صدر لیست سیاه شان ثبت نموده اند .شما وحدت آهنین حزبی تانرا چون مردمک چشم تان حفظ کنید هوشیاری را از دست ندهید »

به این ترتیب حزب با عبور از کوره راهای پرخم وپیچ تاریخ درسال  ۱۳۵۶خورشیدی توانست تا وحدت بین جناح های حزب را بمثابه حزب واحد دوباره احیا کند.

این گام پیروزی بار دیگر غضب ارتجاع و آمپریالیزم را بجوش آورد وبوسیله جاسوس معلوم الحال آن حفیظ اله امین وباند تبهکارش با شهادت استاد میر اکبر خیبر پای ح د خ ا را به حادثه کشاند . از تحولات رخداد ثور ۱۳۵۷ دیری نگذشته بود که بار دیگر انشعاب را بر حزب ودولت تحمیل نمودند ونیمی از حزب نصف دیگر آنرا به رگبار مسلسلها بست. علاوه بر آن در خیزشهای بعدی  باند امین بروی مردم تیغ کشیدند ، کشتند ، بستند ، آواره ساختند وباعث شدند که دوصد وشصت جبهه ضد دولتی درمحلات کشور ایجاد گردد. که بنام مقابله با آن در ۱۸ ماه اول حکومت خلقی ۱۷ بار تقاضای رسمی اعزام ارتش سرخ از رهبران اتحاد شوروی وقت علی الرغم تمام مخالفتهای زنده یاد ببرک کارمل وهوشدارهایش در باره پیامدهای خطرناک اعزام قوا به افغانستان صورت گرفت مگر پای لشکر سرخ شوروی به افغانستان دراثر تقاضاهای مکرر نورمحمد تره کی وحفیظ امین کشانیده شد.پس از آن کشتن تره کی بمثابه استاد ش جنایت دیگری بود که بوسیله امین وباند تبهکارش رخ داد. درهمچو هوا وفضا جامعه افغانستان آبستن یک تحول سیاسی و دموکراتیک بود که بخاطر نجات حزب ،دولت ومردم افغانستان از چنگال خون آشام میرغضب تاریخ برویداد سیاسی ششم جدی ۵۸ وسقوط مرگبار حفیظ اله امین انجامید . 

 پس از سرنگونی حفیظ اله امین روز نجات ح د خ ا دولت و مردم مستضعف افغانستان فرارسید که بموجب آن حزب ودولت از بیراهه دوباره بمسیراصلی واصولی نجات داده شد .نخستین اقدام دولت دموکراتیک افغانستان بزعامت زنده یاد ببرک کارمل رهبر حزب واحد دموکراتیک خلق افغانستان آزادی تمام محبوسین ومحبوسات مرکز وسرآسر کشوربدون تبعیض وتفاوت ، دلجویی وغمشریکی با مردم درد رسیده ، اعلان عفو عمومی ،‌ مصالحه وآشتی با مخالفین دولت ، تشکیل ساختاردولتی کثیرالبنیاد به اشتراک وسیع زنان ،احزاب ، گروها وشخصیتهای مستقل سیاسی وشرکت تمام نماینده گان اقوام وقبایل ، تاسیس جبهه ملی پدر وطن ، تامین حقوق وآزادی های دموکراتیک و انسانی ، تامین برابری حقوق زنان با مردان ، آزادی حق کار واستراحت، رشد معارف متوازن برای مردان وزنان ، آزادی قلم ، زبان ،فرهنگ ومطبوعات ، تحصیلات عالی زن ومرد درداخل وخارج کشور،  اشتراک اقشار محتلف زحمتکش در دولت ، ایجاد سازمانها اتحادیه ها ، استراحتگاه ها ، کودکستانها ، شیرخوارگاه ها،  دارالیتام ها،  پرورشگاها ، درسرتاسرکشور،  تهیه وتدوین قانون اساسی ، مواظبت از کارگران ، دهقانان ، مامورین پایینرتبه دولتی وسایر زحمتکشان کشور،  اعطای معاشات ، توزیع مواد اولیه کوپونی وتامینات صحی رایگان ، رشد اتحادیه جوانان ، هنرمندان ، زنان ، حق استراحت وتفریح برای کارگران ،رشد متوازن اقتصادی ورویدست گرفتن نوسازی کشور،  مذاکره با مخالفین وایجاد روابط با کشورهای صلحدوست جهان ، ایجاد مناسبات نیک وحسن همجواری با همسایگان،   تقویت اردوی مسلح کشور وتجهیز آن با سلاح عصری ومدرن بخاطر دفاع از استقلال ، تمامیت ارضی ، حاکمیت ملی وتقویه مورال عسکری به احساس وطنپرستی و صدها برنامه ترقی ساز دیگر با موفقیتها ودستاوردهای مهم درجهت ترقی کشور برای ارتجاع وآمپریالیزم غیر قابل تحمل بوده که بخاطر تضعیف این روند باردیگر با مداخلات خطر آفرین گرباچوف ودسایس آی اس آی وپلان سی آی ای وانتلجنت سرویس انگلیس، راس رهبری حزب ودولت را آماج  دسایس شوم خود قرار دادند ودر زیر نام پلینوم هجده حزبی ، حملات کودتایی ضربات کوبنده ی بر حزب ودولت وارد آورده در قدمهای بعدی حزب وحاکمیت دموکراتیک را در یک جنگ نا برابرقدرتهای متجاوز وبخصوص پاکستان وتمام تروریستان جهان قرار دادند که در اثر چنین جنگ نابرابر وظالمانه هرچند منجر به فروپاشی حزب د خ ا ودولت ج د ا گردید اما چراغ مبارزات حزب د خ ا علی الرغم توفانهای شدید تا هنوز روشن وپرچم گلگون آزادی بوسیله اعضای صادق وسر سپرده حزب د خ ا ، این خانواده بزرگ جنبش ترقی خواهی ودادخواهانه افغانستان با سربلندی برافراشته میباشد. 

مقدم بر همه کمیته نوین حزب دموکراتیک خلق افغانستان ومتحدانش در راه انجام این رسالت تاریخی یعنی نجات وطن از بدبختی واحیای ترقی وعدالت در همسویی احزاب وگروه های سیاسی همسو همواره تلاش میورزد تا در جهت اتحاد وهمبستگی  ترقیخواهان وطندوست ، با وحدت وهمکاری سراسری ملی نیروهای آگاه وخرد ورزکشوردرمسیرمشترک داد خواهانه وظایف متحدانه را موفقانه انجام دهند .
به پیش بسوی تطبیق اهداف والای حزب دموکراتیک خلق افغانستان .

مستحکم باد وحدت حزبی کلیه اعضای ح د خ ا 

این روز پرافتخار جاویدان است

تاریخ مبارزات داد خواهان است

روح   شهدا  شاد  گرا می   بادا 

خورشید مبارزات ماتا بان است

باعرض حرمت 

وکیل کوچی