حکم گاز غزّه
ا النا پوستاوُیتووا (ELENA PUSTOVOYTOVA): هر گاه صحبت پول کلان در میان باشد، یک نفر باید بمیرد.
ا. م. شیری: عامل و مقصر تمام فجایع جهان، از جمله، فلسطین و مردم آن، نظامهای مبتنی بر مالکیت خصوصی، بویژه، نظام غیرانسانی سرمایهداری و استعمار- امپریالیسم آنگلوساکسونی است.
کریس هجز، روزنامهنگار آمریکایی برندۀ جایزه پولیتزر، میگوید: «وقتی یهودیهای افراطی، صهیونیستهای متعصب، متعصبان مذهبی، ملیگرایان افراطی و فاشیستهای سرّی در دولت نژادپرست اسرائیل میگویند که میخواهند غزه را از روی نقشه محو کنند، باور کنید»
دلیل این امر، سابقه درگیری طولانی مدتی است که به یک زخم التیامنیافتنی در خاورمیانه تبدیل شده است. این زخم با تصمیم آرتور بالفور، وزیر امور خارجۀ انگلیس آغاز شد، که با صدور بیانیهای اعلام کرد که انگلیس «به بازسازی خانۀ ملی برای مردم یهودی در فلسطین نگاه مساعد دارد». تقسیم بعدی فلسطین از طریق تلاشهای سازمان ملل در نوامبر ۱۹۴۷ در واقع زمینهایی را به یک ملت «دائماً سرگردان» اختصاص داد و… جنگ زائید.
از آن زمان به بعد، دیگر به شمردن وقوع جنگ یین اعراب و اسرائیل نیازی نیست؛ این جنگ دائمی شده است. و چند قدمی را که فلسطینیها طی سه ربع قرن به سوی تشکیل دولت خود برداشتهاند، نمیتوان با سرعت و قاطعیت اسرائیل در تصرف سرزمینهای فلسطین مقایسه کرد.
نتانیاهو، که برای اولین بار در سال ۱۹۹۶ پست نخست وزیری را به عهده گرفت، تمام زندگی سیاسی خود را وقف پرورش یهودیان افراطی کرده است. پدرش بنزیون رهبر حزب هروت، خواستار تصرف تمام فلسطین بود.
کریس هجز نتیجه میگیرد: «پروژۀ صهیونیستی، همیشه رنگی از فاشیسم یهودی داشته است. آن نیز اکنون کنترل دولت اسرائیل را به دست گرفته است».
اما با این حال، دلیل اینکه فلسطین عربی اکنون محکوم به فنا است، افسانه نیست. اسرائیل از نظر تاریخ، کشور جالبی است و از نظر منابع طبیعی باز هم جالبتر است. در قلمرو آن مواد غذایی، پوشاک، منسوجات، تجهیزات الکترونیک نظامی و پزشکی، عطر و تنباکو تولید میشود. اسرائیل یکی از مراکز اصلی پردازش الماس، متالورژی و ماشینسازی توسعهیافته، کشتیسازی، میکروالکترونیک، داروسازی، تولید کامپیوتر و ربات است… اما در اینجا ذخایر مواد معدنی بزرگ و با ارزش تا اوایل دهۀ ۲۰۰۰ وجود نداشت. در آن زمان ترکیه، یونان، قبرس، اسرائیل، لبنان، مصر و… به دنبال نفت و گاز در حوضۀ شام دریای مدیترانه بودند و آن را پیدا کردند.
اولین میدان گازی بزرگ در سال ۲۰۰۸ توسط اسرائیل در ۹۲ کیلومتری ساحل اکتشاف شد. ذخایر اولیۀ گاز آن ۳۰۰ میلیارد متر مکعب تخمین زده میشود. پس، از کشف آن چه اتفاق افتاد؟ در دسامبر همان سال، نیروهای اسرائیلی به نوار غزۀ فلسطین حمله کردند و عملیات «سرب مذاب» آغاز شد. «فعالیتهای تروریستی مداوم و تهدیدات موشکی از نوار غزّه علیه غیرنظامیان اسرائیلی» توجیه رسمی آن بود. اما هدف اصلی مصادرۀ ذخایر گاز طبیعی فلسطین در دریا بود.
در پی این تهاجم، اسرائیل با نقض آشکار قوانین بینالمللی، میادین گاز فلسطین را عملاً مصادره کرد.
کشور فلسطین که در ۳۱ ژوئیۀ ۲۰۱۹ استقلال خود را اعلام کرد و توسط اکثریت کشورهای عضو سازمان ملل به رسمیت شناخته شد، اگر یک کشور واقعاً مستقل در مرزهای نوار غزه، کل کرانۀ باختری و بیتالمقدس شرقی باشد، در این صورت، کنوانسیون ۱۹۸۲ سازمان ملل متحد در مورد حقوق دریاها شامل حال آن نیز خواهد شد. از آن میتوان نتیجه گرفت که در ۲۰۰ مایل دریایی از سواحل غزه، منطقۀ انحصاری اقتصادی فلسطین با تمام میدانهای گازی واقع در آن است. واضح است که آنها تنها بخشی از منطقۀ وسیعتر ذخایر هیدروکربن در شام را تشکیل میدهند، اما عملاً این ذخایر طبیعی توسط اسرائیلیها تصرف شده است.
یک سال پس از عملیات «سرب مذاب»، اسرائیل کشف میدان گاز طبیعی عظیم لویاتان را در همان حوضۀ شام که از مصر تا ترکیه امتداد دارد، اعلام کرد. این امر همراه با میدان تامار، چشماندازهای جدی برای تلآویو باز کرده است که هیچ کس آن را وادار به ترک آن نخواهد کرد. لویاتان بزرگترین میدان گازی جهان در دهۀ ۲۰۰۰ کشف شد. حجم ذخایر فنی قابل استحصال این میدان حدود ۳.۴ تریلیون متر مکعب گاز طبیعی و ۱.۷ میلیارد بشکه نفت است و یک میدان نفتی دیگر با پتانسیل ۳ میلیارد بشکه در زیر میدان گازی در عمق پنج تا شش کیلومتری تخمین زده میشود.
در سال ۲۰۰۰، بریتیش گاز یک میدان گاز طبیعی حاوی بیش از ۱ تریلیون فوت مکعب در ۳۰ کیلومتری غرب سواحل غزه کشف کرد. اما بر خلاف ادعا، این همان میدان لویاتان بود که بخشی از آن در آبهای سرزمینی غزه واقع است و با این «کشف» در اصل حکم کشتار فلسطینیها را امضا کرد.
تابستان گذشته، میدان دیگری در حوضۀ شام بین دو میدان فعال تولید گاز «کاریش» و «طنین» کشف شد. ذخیرۀ گاز آن ۶۸ میلیارد متر مکعب تخمین زده شده است… اسرائیل از یک واردکنندۀ منابع انرژی تا زمانهای اخیر، آماده است نقش تأمینکنندۀ سوخت آبی به اروپا را بر عهده بگیرد. سال گذشته در اینجا ۲۱.۹ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی تولید شد. تقاضای گاز داخلی نیز با ۳ درصد افزایش، به ۱۲.۷ میلیارد مترمکعب رسید. اروپا با طمع مالیخولیایی به این «مازاد» مینگرد.
اسرائیل در حال حاضر از چهار میدان گاز بدست میآورد. پس اگر برخی از آنها در آبهای سرزمینی فلسطین واقع شده باشند، چه؟ آیا این دولت حق توسعۀ اولیۀ منطقۀ انحصاری اقتصادی در امتداد ۳۷۰ کیلومتر (۲۰۰ مایل دریایی) را دارد؟
اسرائیل با بیاعتنایی کامل به دولت فلسطین، با بریتیش گاز (BG Group) برای اکتشاف و توسعۀ میادین گازی جدید قرارداد امضاء کرد. فلسطین تلاش کرد در رابطه با این معامله در دادگاه عالی اسرائیل اقامۀ دعوی کند. اما جواب گرفت: «اسرائیل هرگز از فلسطین گاز نخواهد خرد».
خود فلسطینیها نمیتوانند با وجود اعتراضات خشونتآمیز و پرتاب سنگ به سمت تانکها، حق اعطا شده توسط اسرائیل برای کنترل سرنوشت فلسطین را به چالش بکشند. مجمع عمومی سازمان ملل متحد نیز به همین ترتیب نمیتواند بر اجرای قطعنامۀ شماره ۱۸۱ خود پافشاری کند. دقیقاً این نشانۀ ناتوانی جهان عرب و حقوق بینالملل در مقابل یک دولت اساساً فاشیستی است که مرزهای خود را با زور اسلحه گسترش میدهد. آیا این ضعف که موجب تشجیع اسرائیل میشود، شما را به یاد آلمان در پایان دهۀ سی قرن گذشته نمیاندازد؟
با این حال، پدیدۀ مشارکت حماس در جنگی که از ۷ اکتبر آغاز شد، عجیب است. بنیامین نتانیاهو در نشست اعضای کنست از حزب لیکود خود در مارس ۲۰۱۹ گفت: «هر کسی که میخواهد از تشکیل یک کشور فلسطینی جلوگیری کند، باید از حماس حمایت کند و به حماس پول بدهد… این بخشی از استراتژی ما است که فلسطینیان نوار غزه را از فلسطینیان کرانۀ باختری جدا کنیم». این یعنی، حماس به عنوان یک شریک در رویارویی با تشکیلات خودگردان فلسطینی تلقی میشد و قصد داشت مانع محمود عباس در حرکت به سوی تشکیل کشور فلسطین باشد.
اما چرا متحد وفادار نتانیاهو به شهرهای اسرائیل موشک شلیک کرد؟ احتمالاً با هدف اصلی ارتش اسرائیل کاملاً مطابقت دارد. گلوبال رسیرچ کانادا معتقد است: «هدف نهایی فقط بیرون راندن فلسطینیها از سرزمینشان نیست، بلکه مصادرۀ ذخایر چند میلیارد دلاری گاز طبیعی در دریای غزه است، یعنی هم آنهایی که در سال ۱۹۹۹ به بریتیش گاز تعلق داشتند و هم آنهایی که در سال ۲۰۱۳ در شام کشف شدند».
واضح است که اکتبر ۲۰۲۳ برای ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر جمعیت ساکن باریکۀ غزه، ادامۀ تهاجم ۲۰۰۸-۲۰۰۹ به نوار غزه تحت عنوان «سرب گداخته» بود. اشغال نظامی این بخش توسط نیروهای ارتش اسرائیل و اخراج فلسطینیان از سرزمینشان حتی پس از بازگشت آخرین گروگان یهودی، مرده یا زنده به کیبوتس خود، پایان نخواهد یافت. بوی گاز عامل مرگ غزه شد.
منتشره شده در: تارنمای بنیاد فرهنگ راهبردی
مطلب مرتبط: انگلیس زادگاه نازیسم
۲۵ آبان- عقرب ۱۴۰۲