خوبان فرهنگ
نوشتهٔ نذیر ظفر
فر هنگیان و هنر مندان در تمام جوامع بشری در جملهٔ خوبان جامعه بشمار می آیند و سر ما یه های معنوی جامعه بشری محسوب میگردند.
از جمله این خوبان و دلباخته گان فرهنگ که عمر عزیزش را صرف خدمات فرهنگی نموده یکی هم محترم داکتر فیض الله ایماق است.
داکتر فیض الله ایماق فرزند شاه مردانقل؛ در سال ۱۳۲۴ هجری شمسی در باغبوستان اولسوالی قورغان اندخوی ولایت فاریاب چشم به جهان گشود. و بعد از ختم مکتب ابتدایی در اولسوالی قورغان؛ شامل مکتب متوسطه ابن سینای کابل گردید و بعداً شامل لیسه دار المعلمین کابل شد و سپس با ختم مو فقانه دانشگاه ژورنا لیزم در کابل، دپلوم ماستری و دوکتورای شانرا در رشته ٔ ادبیات اوزبیکی و فیلالوژی از دار الفنون ملی او لوغ بیگ تاشکند اوزبکستان به دست آوردند.
ایشان ضمن نوشتن رسالهٔ دوکتورا ، سه سال تمام به حیث استاد زبان دری در انیستیتوت شرق شناسی تاشکند ایفای وظیفه نمودند.
ف. ایماق در ابتدا به وظیفه مقدس آموزگاری در کابل اشتغال داشته، بعداً به حیث مدیر پرو گرامهای تربیتی روزنه رادیو افغانستان تقرر یافتند و همچنان به سمت اولین آمر و مدیر عمومی و اساسگزار پرو گرامهای محلی ( اوزبیکی؛ تورکمنی؛ بلوچی؛ پشه یی و نو رستانی ) در رادیوی افغانستان انجام وظیفه نمودند. گفتنیست نشرات محلی در پهلوی سایر نشرات رادیو افغانستان ۱۰ میزان سال ۱۳۵۰ خورشیدی به نشرات خود آغازید .
جناب داکتر فیض الله ایماق به زبانهای اوزبیکی؛ دری، و روسی ید طولایی داشته و اشعاری هم در زبانهای دری، اوزبیکی و پشتو نیز سروده اند.
داکتر فیض الله ایماق ۹ سال تمام در سفارت افغانستان مقیم تا شکند زیبا به حیث اتشه فر هنگی ایفای وظیفه نموده، ضمناً نطاق ورزیده زبان دری در رادیوی بین المللی اوزبکستان بودند.
بی بی حاجی انابت ایماق خانم، یلدا جان ایماق دختر، در پهلوی شوهر وپدر شان محترم ایماق نیز دراین رادیو به حیث نطاق ایفای وظیفه میکردند.
جناب ایماق نویسنده، فولکلوریست وپژ وهشگر توانای کشور تا کنون۱۷ اثر در کشور های افغانستان، اوزبیکستان و کانادا تالیف نموده اند و ۸ اثر دیگر شان آماده نشر است که مختصراً میتوان ازکتاب خلق دردانه لری که در سال ۱۳۵۵ مستحق اولین جایزهٔ خوشحال خان ختک گردید؛شربت توس؛ پادو؛ سوزوان، قاموس دو جلدی تحت عنوان ( فرهنگ تورکی اوزبیکی به فارسی / دری و سوز دل یاد آور شد. دایره المعارف پنج جلدی تورکی اؤزبیکی به فارسی / دری محترم ایماق که در نوشتن آن بیش از چهل سال عمر عزیز خویش را سپری کرده است، نیز آماده چاپ می باشد.
ایشان با قریحه سر شاری که دارند گاه گاهی شعر هم میسرایند و با وجودیکه ایشان اوزبیک تبار اند در نطاقی به زبان دری در رادیوی اوزبکستان مقام اول را کسب نموده جوایز زیادیرا از ادارهٔ رادیوی بین المللی تاشکند بدست آوردند.
ایشان اشعاری نیز به زبانهای دری ، اوزبیکی و پشتو سروده اند. اشعار ، مقالات تحقیقی، بیانیه ها و مصاحبه های ایشان در سال ۱۳۹۳تحت عنوان « دل سؤزلری – سوز دل » از طرف ( بنیاد غضنفر) با سه عنوان اثر دیگرشان جمله « چهار کتاب» در کابل اقبال چاپ یافت.
تو فیقات فر هنگی که نصیب ایشان گردیده با وجود قریحه و بذل مساعی خود شان؛ دستگیری و خد مات محترمه بی بی حاجی انابت ایماق خانم شان درین عرصه تاثیر گذار بوده است .
محترم ایماق از ۱۵ سال به این طرف در کشور کانادا زنده گی داشته ، در این کشور همچنان بیکار نه نشسته به کار های فرهنگی داوطلبانه و ولتیر مشغول بوده، در سال ۲۰۱۲ مدال الماس و طلا و در سال ۲۰۱۴ تقدیرنامهٔ دولت کانادا را بدست آوردند که خبر آن در میدیای داخلی وخارجی به نشر رسیده است.
در سال ۲۰۰۹ ترسایی جهت انتخاب رییس ففتا« فدراسیون فرهنگی تورکان افغانستان» در شهر گووالف آنتاریوی کانادا گردهمایی تورکتباران افغان کانادایی صورت گرفت. دراین انتخابات داکتر ایماق با گرفتن اکثریت آرا، به حیث رییس عمومی تورکتباران افغانستان در سراسر کانادا انتخاب گردید. جناب ایماق در راجستریشن و رونق این انجمن فرهنگی بیش از پیش بذل مساعی نمود، ودر نتیجه از طرف رییس عمومی واساسگزار فدراسیون مذکور که در کشور هالند قراردارد و همچنان دولت ایالت آنتاریو مستحق تقدیرنامه گردید.
محترم ایماق انسان خیر خواه بوده ، دست باز دارد.او در سال ۱۳۸۹ چهارصد جلد کتب مختلفه کتابخانه شخصی خویش را به کتابخانه عامه ٔ کابل اهدأ کرد که خبر آن در مطبوعات داخلی و خارجی به نشر رسیده است.
داکتر فیض الله ایماق دانشمند متواضح؛ رفیق بی نهایت صمیمی و کمی شوخ مشرب و یک فرهنگی زحمتکش است که متاع دنیا را هیچگاه گرانتر از متاع فر هنگی قیاس نکرده اند و با سر مایه قناعت امرار حیات میکنند.
خرسندم که در زنده گی این فرهنگی یادی از او و کار کرد هایش میکنم و از خداوند بی نیاز طول عمر و سعادت دارین برایش آرزو میکنم.
اینک دو نمونهٔ از اشعار داکتر فیض الله ایماق:
هجران
جان و دلنی عاقبت، یؤلینگده قربان ایله دیم
کؤز یاشیمنی سر به سر ، بغریم کبی قان ایله دیم
ناله ٔ زاریم مینینگ بارور فلک لر قاشیگه
لیک ایشیتمه یسن جفاجو، شونچه افغان ایله دیم
استخوانیمدین قلم ایله ب، یوره ک قانی بیلن
عرض حالیمنی یازیب، تقدیم سلطان ایله دیم
