تضمین هفت ساله طالبان در قدرت از سوی سی آی ای
عبدالناصر نورزاد
در اوایل ماه اکتبر، مقامات ارشد وزارت خارجه و سیا در پایتخت قطر با ملا عبدالحق وثیق، رئیس استخبارات طالبان دیدار کردند. در دوحه به درخواست آمریکایی ها، نمایندگان قطر با ملا محمد یعقوب وزیر دفاع طالبان گفتگوهای مهمی انجام دادند. ملا یعقوب چند روز پیش وارد امارات متحده عربی شد تا در آنجا با فرستادگان عالی رتبه آمریکایی دیدار کند. ملاقات ملا یعقوب با تام وست و مقامات امریکاییی، موجب تضمین های برای ماندن طالبان در قدرت و ایجاد پایگاه های اطلاعاتی امریکا در چهار نقطه ی افغانستان شده است. حتی گفته های وجود دارد که مامورین سفارت امریکا در کابل از قبل حضور پیدا کرده اند تا این طرح را به آسانی، اجرایی سازند. حالا سفارت امریکا، به مقر هدایت این بازی با کارت طالبان، مبدل شده است. قرار معلوم، تحولات دراماتیکی در حال اتفاق افتادن است. امریکا به صورت جدی در حوزه افغانستان بنا به حساسیت موضوع و زمان و جغرافیای خاص این کشور، حضور فعال دارد و با طالبان ارتباط نزدیک ایجاد کرده است. حتی نمایندگان امریکایی ها برای چندین مرتبه به کابل رفته اند و با سران طالبان، دیدار هایی داشته اند. این دیدار پیرامون موضوعات مهمی بوده که موارد مهم آن را قبلا طی مقاله ی” اجیران سی آی ای از مهمانان خود پذیرایی می کنند” نوشته بودم.
به اساس توافقات قبلی، تفاهم میان طالبان و امریکایی ها به وجود آمده است تا زمینه های همکاری اطلاعاتی و میزبانی نیروهای ویژه سی آی ای در شمال افغانستان توسط طالبان، مساعد شود و پیش بینی ها حاکی از آن است که نیروهای بخش ویژه سی آی ای که مخفف آن،SAD است نیز در شمال افغانستان مستقر شوند و کانتینر های کانکس که امکانات و تسهیلات رهایشی دارد، توسط ملا یعقوب وزیر دفاع طالبان، در آخرین سفر وی، به شمال انتقال داده شده است. در عوض آن، طالبان برای هفت سال در قدرت بیمه شدند و قرار اطلاعات به دست آمده تا بهار سال 2023 افغانستان شاهد یک تحول دیگری خواهد بود که به اساس آن، یک مدل حکومت به اصطلاح فراگیر، تشکیل داده خواهد شد. اعتبار از شروع تشکیل حکومت فراگیر، توافق میان امریکایی ها و طالبان، قابل تطبیق خواهد بود. قرار معلوم و اطلاعات درز کرده، اختلاف میان سران طالبان و شاخه های مربوط آن، بر سر تطبیق این توافق بالا گرفته است. شاخه حقانی که بیشتر در تحت کنترول آی اس آی است، نمی خواهد انحصار استثنایی را در سکان قدرت از دست دهد و کنترول افغانستان را دست بدهد. در حالیکه شاخه قندهار ها با ارتباطات وسیع با امریکایی ها و کشور های منطقه مانند روس ها و ایرانی ها، تلاش دارند تا انحصار را از دست حقانی ها بیرون ساخته و تغییری در وضعیت بیاورند. تغییری که منجر به قدرت رسیدن این شاخه و رفع تحریم ها علیه رژیم طالبان شوند.
قرار است برای تطبیق این موافقت نامه، تصفیه حساب های در صفوف طالبان، صورت بگیرد. ابتدا باید شبکه حقانی از قدرت تام الاختیار، خلع قدرت شود و صلاحیت های نا محدود آن، به سایر گروه های طالبان، انتقال داده شود. در قدم دوم، اصلاحات جدی در ساختار طالبان باید بوجود بیاید که بتواند دنیا را برای به رسمیت شناخته شدن این گروه، آماده بسازد و در قدم های بعدی، ایجاد حکومت فراگیر، ترفندی باشد برای نمایش این موضوع که همه ی افغان ها در قدرت حضور دارند و حکومت از تمام مردم افغانستان، تشکیل شده است. اما قرار مطالعه وضع موجود، طالبان با چالش های جدی ای در این خصوص مواجه اند و تطبیق این برنامه، بدون درگیری و حذف ساده ای شبکه حقانی از قدرت ممکن نخواهد بود.
در این میان، نقش مهم آمریکایی ها در این زمینه سازی ها، نحوه ارتباطات با طالبان را تسهیل ساخته و باعث شده حتی چهره های سیاسی منسوخ دیگر مانند حامدکرزی، عبدالله عبدالله، سران سابق و ناراضی طالبان مانند معتصم آغا جان، شامل این روند شوند و بازار گرم ملاقات های خصوصی برای این تغییر وضعیت، صورت بگیرد.
چهره های که با طالبان و امریکایی ها، میانه ی خوبی دارند، توانمندی این را دارند تا به واسطه ای قطر و امارات نقش اساسی را در این بازی، ایفا کنند. در این سکوها، با مشارکت سیاستمداران اصلی در دوحه، ابوظبی و دبی نمایندگان واشنگتن با موفقیت ارتباطات نقطه به نقطه را با چهره‌های با نفوذ رژیم طالبان توسعه می دهند. به این ترتیب، زمینه برای تطبیق برنامه های بعدی، مساعد می شود و یک کودتا درونی در میان طالبان، این زمینه را با توافقات از قبل تنظیم شده، مساعد خواهد ساخت.
آمریکایی ها در بخش های از افغانستان امروز نه تنها حضور معنا دار دیپلماتیک و اطلاعاتی دارند، بلکه شیوه ارتباطی انتخاب شده توسط توماس وست توانسته، مسیر بازی را به نفع امریکا به واسطه چهره های با نفوذ مانند کرزی و عبدالله، تغییر دهد. حتی گفته شده است که رابطه ملا یعقوب با امارات از طریق حامد کرزی تامین شده است. طالبان به اشاره امریکا به حامد کرزی اجازه دادند تا از حصر خانگی بیرون شود و به دبی و جرمنی سفر کند. هدف این تامین رابطه این است که کرزی از ملا یعقوب حمایت می کند تا در رهبری طالبان قرار گیرد. این حمایت کرزی از ملا یعقوب برای قرار گرفتن در رهبری طالبان، جنگ قدرت میان شاخه های پشتون است و عمق اختلافات را نشان می دهد. در این راستا ملا آغاجان معتصم نیزبه مشوره کرزی به کابل برگشته است. وی وظیفه دارد تا با شناختی که از سران قندهاری طالبان دارد، زمینه را برای تشکیل یک حکومت به اصطلاح فراگیر، در کابل از سوی طالبان مساعد سازد. طالبان، به خصوص شاخه قندهاری که با شبکه حقانی اختلافات عمیقی دارد، تلاش می کند به هرصورتی شده، زمینه های شناخت رسمی رژیم شان را از سوی امریکا و غرب مساعد سازند و بقای خود را درقدرت تضمین کنند. تحرکات اخیر از درون و بیرون از افغانستان، در محور همین اجندا بوده است. جناح قندهاری در رهبری طالبان و واشنگتن امیدوار است در حل مشکل ایجاد یک دولت فراگیر در کابل به موفقیت دست یابند. به همین ملحوظ در این دور مذاکرات بسیار فعال بوده وبا حمایت کرزی و سایر سران سابق طالبان، نقش محوری را بازی می کنند. گروه غایب این دور مذاکرات برای اجرایی ساختن این بازی، گروه حقانی است که به حاشیه رانده شده است. گروه حقانی در مذاکرات با آمریکایی ها که بر قندهاری های درانی از جنوب افغانستان، رقبای اصلی حقانی ها – نماینده منافع غلزائی ها، پشتون های شرق افغانستان، تکیه دارند، شرکت نمی کند. با این حال، سراج الدین حقانی توانایی استفاده از زور برای جلوگیری از اجرای توافقات پشت پرده آمریکایی ها، قندهاری ها و مهاجران سیاسی افغان را دارد. حقانی چندین ده هزار شبه نظامی را که از طریق ساختارهای وزارت امور داخله قانونی شده اند و همچنین صدها انتحاری را کنترل می کند. قطعات بدری 313، کندک های انتحاری منصوری و صد ها تروریست خارجی که از گروه های چند ملیتی تشکیل شده اند، در ارتباط نزدیک با شبکه حقانی قرار دارند. این شبکه قبلا مسئول اجرایی ساختن طرح پروژه تروریست پروری شمال افغانستان از سوی پاکستان بوده است. هیچ شکی نیست که امریکایی ها از این پروژه بی خبر نبودند. حتی هدف اصلی، ایجاد مزاحمت های امنیتی در شمال افغانستان برای کشور های حوزه شانگهای بوده است. اما حالا چون این پروژه با واکنش چین و روسیه مواجه شده و امریکایی از سطح احضارات هردو کشور در شمال افغانستان، اگاه شده اند، بنا قاعده بازی تغییر کرده و تلاش می شود تا با طرح نو، بازی به صورت دیگری، ادامه یابد. این بار قرعه بخت به نفع قندهاری ها در حضور کرزی و عبدالله زده شده است. با این کار، تلاش می شود تا سران قندهاری طالبان با توجه به سطح اختلافات شان با شبکه حقانی، تشویق به همکاری شده و سکان قدرت را به دست گیرند. به همین لحاظ در حین دیدار وزیر دفاع طالبان از امارات، عرب ها به اشاره امریکایی ها، تلاش کرده اند تا سران قندهاری را با مشوق های مالی تشویق به ادامه بازی کنند. حتی گفته شده است که امارات هیات طالبان را با مقدار کمک نقدی نوازش کرده است. این کار نشان می دهد که امریکایی ها در تطبیق این برنامه جدی استند و از هر گزینه ای برای موفقیت آن، استفاده خواهند برد. آینده و انکشاف این بازی به صورت مشخص نشان میدهد که طالبان برای فعلا در قدرت بیمه شده اند و برای هفت سال الی 2028، در قدرت خواهند ماند.
