آمریکا و شبکه حقانی دشمن دیروز، دوست امروز؟
سراج الدین حقانی رهبر شبکه حقانی به عنوان قدرتمندترین جناح طالبان، اخیرا در مصاحبه با کریستین امانپور خبرنگار شبکه سی‌ان‌ان آمریکا اعلام کرده است که آمریکا دیگر دشمن طالبان نیست او اظهار امیدواری کرده است که طالبان و آمریکا در آینده پیش رو، روابط خوبی را با یکدیگر برقرار خواهند کرد این سخن از زبان فردی که دست کم ۲۰ سال با آمریکا در جنگ بوده است و به گفته کارشناسان افغان می تواند حاوی یک پیام سیاسی باشد.
این گفته سراج الدین حقانی در حالی است که امریکا همچنان وی را از لیست سیاه خود بیرون نکرده است. پیش از این، پلیس فدرال امریکا (اف بی آی) برای دستگیری و یا از بین بردن حقانی ۱۰ میلیون دلار جایزه تعیین کرده بود.
سراج الدین حقانی پیش از این از شرکت در نشست‌های رسمی، امتناع می‌کرد، چهره خود را می پوشاند و در نشست های عمومی، سلاح حمل می‌کرد.
جنگ در افغانستان درگیری بود که از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۱ در افغانستان رخ داد. این جنگ با حمله ایالات متحده و متحدانش، پس از حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر و با هدف جنگ با گروه تروریستی القاعده آغاز شد که گروه طالبان حاکم بر افغانستان را سرنگون کرد و بعد آن دولت جمهوری اسلامی بر افغانستان حاکم شد اما طالبان ۱۹ سال و ۸ ماه بعد پس از شکست نیروهای مسلح افغانستان پس از عقب‌نشینی بیشتر نیروهای ناتو قدرت را بار دیگر به دست آوردند.
گروه طالبان با شعار جهاد علیه آمریکا به مدت ۲۰ سال در افغانستان جنگید و به تصریح خود سراج الدین حقانی در مدت دوره جهاد صدها عملیات انتحاری در شهرهای بزرگ افغانستان انجام شد که بر اثر آنها هزاران انسان جان خود را از دست دادند.
مقامات بسیاری از کشورها از جمله روسیه و چین نیز بارها آمریکا و ناتو را مسبب خشونت و ناامنی و عقب ماندگی افغانستان عنوان کرده اند و اکنون که یک مقام دولت طالبان موضوع برقراری روابط این دولت سرپرست با آمریکا را مطرح کرده است این مصاحبه حقانی برای مفسران و تحلیلگران عجیب به نظر می رسد.
سرگئی لاورورف وزیرامور خارجه روسیه غرب را به استفاده ابزاری از سازمان ملل در راستای ایجاد رقابت مصنوعی در افغانستان متهم کرد و گفت: واشنگتن از مسئولیت پذیری در قبال آینده شهروندان و پناهجویان افغان طفره می رود.
لاوروف افزود: آمریکا از راه نفوذ در صندوق بین المللی پول و بانک جهانی، اجرای برنامه های اجتماعی در افغانستان را به تاخیر می اندازد. لاوروف همچنین طی سخنانی در نشست وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان اظهار داشت: آمریکا و ناتو ویرانه‌هایی در افغانستان بر جا گذاشتند و کاری در زمینه توسعه صنعتی افغانستان انجام ندادند.
وزیر امور خارجه روسیه گفت آمریکا و متحدانشان طی ۲۰ سال هیچ کاری در افغانستان نکردند جز تضمین حضور نظامی خود که در نهایت نیز نتوانستند به این هدف برسند.
کانال تلگرامی تحولات افغانستان نیز در مطلبی نوشت: آمریکا با شعار جنگ با القاعده و سپس با هدف براندازی حکومت طالبان به افغانستان لشکرکشی کرد و با فروپاشی حکومت طالبان زمینه تشکیل حکومت جمهوری در افغانستان شکل گرفت. دو دهه پس از آن، واشنگتن در یک چرخش سیاسی بازی دوگانه‌ای را آغاز کرد.
در سال ۱۳۹۰، جو بایدن معاون دولت باراک اوباما و رئیس جمهوری فعلی آمریکا، در مصاحبه با مجله نیوزویک به صراحت اعلام کرده بود که دولت آمریکا، طالبان را دشمن خود نمی‌داند و آمریکا برای سرکوب القاعده به افغانستان حمله کرده است. بایدن در مبارزات انتخاباتی و طول دوره ریاست جمهوری خود پیوسته به مردم آمریکا تأکید می کرد که طالبان دشمن آمریکا نیست. بدین ترتیب آمریکا در پی توافق سیاسی با طالبان برآمد و سرانجام در سال ۱۳۹۸ موفق به امضای پیمان با آن شد شد.
نویسنده می گوید : نگاه دقیق‌تر به این روند نشان می‌دهد که آمریکا برای اهداف کلان بین‌المللی و فرا افغانستانی خود قصد خاتمه دادن به جنگ در آن کشور را داشت و برای نیل به این هدف همه دستاوردهای مردم افغانستان را قربانی کرد. برای آمریکا تفاوت چندانی نمی‌کند که در افغانستان نظام جمهوری بر سر کار باشد یا امارت و فشارهای کنونی بر حکومت طالبان تلاشی برای مطیع ساختن طالبان بر طبق منویات خود است نه آن گونه که به ظاهر نشان می‌دهد و داعیه تامین حقوق شهروندان افغانستان را دارد.
نخبگان سیاسی افغانستان پس از باختن همه چیز به خوبی درک کردند که آمریکا نه متحد استراتژیک این کشور بود و نه افغانستان برای این کشور آن گونه مقامات کاخ سفید شعار می‌دادند از اهمیت خاصی برخوردار بود.
به گفته آنها نیاز طالبان به شناسایی حکومت از سوی نظام بین‌الملل ممکن است که برخی مقامات این گروه حتی افرادی مثل سراج الدین حقانی را بر آن داشته باشد تا برای عادی سازی رابطه دست به چنین اقداماتی بزنند. اما نگاهی به تاریخ ۲۰ ساله افغانستان، وضعیت اوکراین و چرخش سیاسی کشورهای عربی خاورمیانه درس‌های واضحی را بیان می‌کنند مبنی بر این که واشنگتن متحد وفادار و صادقی نبوده و نخواهد بود.
به عقیده کارشناسان افغان، راه حل برون رفت افغانستان از بن بست کنونی را نباید در اتحاد با کشورهایی جستجو کرد که شعارهای ۲۰ ساله را ظرف چند ماه عوض کردند. سرنوشت جمهوریت ممکن است برای دولت طالبان هم رخ دهد. راه حل بن بست افغانستان، تن دادن حکومت طالبان به مطالبات اساسی مردم این کشور و تعامل منطقی با کشورهای منطقه و فرامنطقه است.
سران طالبان برای برقراری رابطه با آمریکا در حالی که قریب به ۲۰ سال با شعار جهاد و دشمنی با آمریکا جنگ خانمان سوزی را در افغانستان راه انداختند، چه توجیهی برای پیاده نظام خود خواهند داشت؟ پیامد فوری این اقدام ریزش نیروها و پیوستن به گروه‌هایی افراطی مانند داعش می‌باشد و در میان مدت اسیر مطالبات کاخ سفید شدن خواهد بود همان گونه سران جمهوریت اسیر این مطالبات شده بودند.
کانال طلوع نیوز افغانستان نیز در مطلبی با عنوان «امریکا و شبکه حقانی؛ چطور اشغالگر دیروز دوست امروز شده» نوشت: اخیراً سراج‌الدین حقانی رهبر شبکه حقانی و وزیر امور داخله طالبان در یک مصاحبه اختصاصی با شبکه تلویزیونی سی ان ان امریکا تصریح کرده است که طالبان یا شبکه حقانی به امریکا به عنوان دشمن نگاه نمی‌کند.
در این مطلب آمده است: سخنان سراج الدین حقانی از نوع اظهارات معمول سیاسی است که هر سیاست مداری ممکن است بر زبان بیاورد، اما زمانی که کمی عمیق تر به قضیه نگاه کنیم، متوجه می شویم که در اظهارات حقانی نوع شیفتگی و سر سپردگی به امریکا دیده می‌شود و چنین بر می‌آید که گروه طالبان و شبکه حقانی مشتاق پذیرفته شدن از سوی واشنگتن است و تلاش دارد که هر طور شده ایالات متحده امریکا به آنها نیم نگاهی بیندازد.
به گفته نویسنده طلوع نیوز، اکنون پرسش این است که چطور دشمن خونی دیروز دوست امروز شده و رهبر شبکه‌ای که صدها عملیات انتحاری و انفجار و بمب گذاری را در کارنامه دارد، می‌خواهد که دوست امریکا باشد.
وی نوشت: به نظر می‌رسد که طالبان پس از ۲۰ سال جنگ علیه امریکا و دوست مورد حمایت او در کابل و کشتن هزاران انسان نظامی و غیرنظامی داخلی، اکنون فریفته زرق و برق امریکا شده و احتمالاً در دوحه قطر وعده‌های زیادی دریافت کرده‌اند.
برخی گزارش‌های فاش شده حاکی است که امریکا با طالبان به ویژه شبکه حقانی روی ترانزیت تروریسم به شمال افغانستان و همسایگان به توافق رسیده و اکنون همان بخش‌های محرمانه توفقنامه دوحه درحال اجرا شدن است که بر اساس آن سراج الدین حقانی دم از دوستی با امریکا می‌زند.
اگر چنین موضوعی درست باشد و طالبان نقش پل را برای پیاده شدن اهداف تروریستی امریکا در افغانستان و منطقه بازی کنند، شکی نیست که به زودی سفارت امریکا هم در کابل باز خواهد شد و واشنگتن حاکمیت طالبان را هم به رسمیت خواهد شناخت.
اما آنچه اهمیت ویژه دارد این که در آن صورت حاکمیت نیم بند طالبان با شورش سراسری مردم افغانستان و مخالفت قاطع کشورهای منطقه مواجه خواهد شد و دیری نمی‌پاید همانند امریکایی‌ها کشور را ترک کنند.
