آرزوهای بر باد رفته آل سعود
پایگاه اینترنتی اندیشکده بروکینگز در گزارشی به قلم بروس ریدل تحت عنوان ” پادشاهی عربستان به علت بحران اقتصادی , چاره ای جز کاهش هزینه های نظامی خود ندارد “
نوشت :طوفان کامل مشکلات عربستان را فرا گرفته است. برخی از مشکلات مانند همه گیری کووید ۱۹ و سقوط تقاضای جهانی نفت، خارج از کنترل مقامات به شمار می‌رود. ولی برخی دیگر مانند جنگ در یمن و ناآرامی در خاندان سلطنتی، در نتیجه سیاست‌های بی پروا و بی محابای محمد بن سلمان ولیعهد عربستان به وجود آمده است.
-طوفان بحران اقتصادی در عربستان
لازم است پادشاهی عربستان تغییرات چشمگیری در سیاست‌های خود ایجاد و این کار را با کاهش قابل توجه هزینه‌های نظامی خود آغاز کند. دولت بعدی آمریکا نیز باید سعودی‌ها را در مسیر کاهش هزینه‌های هنگفت نظامی سوق دهد.
عربستان سعودی مانند بسیاری از کشور‌های جهان با شیوع ویروس کرونا دست به گریبان است. به موجب آمار همیشه نه چندان قابل اعتماد دولتی، این کشور حدود ۷۰ هزار مورد ابتلا به کووید ۱۹ دارد و هفته هاست مقررات قرنطینه در عرستان اجرا می‌شود. مراسم زیارت از مکه ومدینه لغو شده است و احتمال می‌رود برگزاری مناسک سالانه حج تمتع نیز انجام نشود. مساجد بسته است و قرنطینه میلیون‌ها دلار به صنعت گردشگری عربستان لطمه زده است.
باتلاق یمن هنوز از بین نرفته است. همه متحدان عربستان حتی بحرین که سعودی‌ها به آن‌ها پول می‌دهند، جنگ یمن را رها کرده اند. عملکرد ارتش عربستان به رغم صرف میلیارد‌ها دلار، بیهوده و بی نتیجه بوده است.
-از سایه سنگین کرونا تا سقوط آزاد بهای نفت
گزارش‌ها از سرایت بیماری کووید ۱۹ به صفوف خاندان سلطنتی حکایت دارد و گفته می‌شود امیر ریاض و ده‌ها تن دیگر از شاهزادگان سعودی مبتلا به ویروس و بیمار شده اند. پادشاه و ولیعهد برای اجتناب از بیماری برنامه‌های دیدار روزانه خود را کاهش داده اند. کارگران خارجی به ویژه به علت شرایط نامساعد کار و زندگی، در برابر ابتلا به بیماری آسیب پذیر هستند و تقریباً دو سوم از مبتلایان را در پادشاهی عربستان تشکیل می‌دهند.
افت شدید قیمت نفت اقتصاد عربستان را دچار فروپاشی کرده است. عربستان سعودی برای تأمین بودجه خود به نفت ۸۵ دلار در هر بشکه نیاز دارد، اما قیمت‌ها سالهاست که از این سطح پایین‌تر است. اکنون قیمت نفت تقریبا ۲۵ دلار در هر بشکه است در حالیکه شش ماه قبل بشکه‌ای ۶۵ دلار بود. دربحوبحه بحران بزرگ اقتصادی رخ می‌دهد، بعید است قیمت‌ها تا زمانی که اقتصاد جهانی بهبود پیدا نکند، دوباره افزایش یابد.
-برنامه ریاضت اقتصادی و باتلاق جنگ یمن
مقامات با سه برابر کردن مالیات ارزش افزوده، کاهش یارانه‌ها و اعمال تدابیر ریاضتی در صدد مقابله با این وضعیت برآمده اند. در حالیکه همه این تدابیر بیشتر به قشر فقیر اسیب می‌زند. احتمال وقوع ناآرامی‌های اجتماعی به ویژه پس از برچیده شدن محدودیت‌ها بسیار زیاد است.
در این میان به رغم درخواست‌های مکرر سعودی‌ها برای برقراری آتش بس در یمن، باتلاق یمن هنوز از بین نرفته است. همه متحدان عربستان حتی بحرین که سعودی‌ها به آن‌ها پول می‌دهند، یمن را رها کرده اند. عملکرد ارتش عربستان به رغم صرف میلیارد‌ها دلار، بیهوده و بی نتیجه بوده است.
-از ضعف نظامی تا سرکوب شاهزاده های مخالف
تاسیسات حیاتی نفتی عربستان سپتامبر گذشته هدف حملات موشک‌های یمنی قرار گرفت و سعودی‌ها نتوانستند به نقض بی سابقه حاکمیت خود پاسخ دهند. این خود گواهی دیگر بر این واقعیت است که صد‌ها میلیارد دلار از هزینه‌های نظامی سعودی‌ها به هدر رفته است.
گزارش‌ها از بازداشت گسترده برخی شاهزادگان و اعضای دربار پادشاهی سعودی حکایت دارد. این بازداشت‌ها نشان می‌دهد ولیعهد نگران آن است که برخی اعضای دربار سرگرم دسیسه چینی برای عزل وی از قدرت هستند. از طرفی قتل جمال خاشقجی روزنامه نگار ناراضی سعودی به دست عوامل دولتی سعودی وجهه ریاض را بیش از پیش مخدوش ساخته است.
-نقش برآب شدن برنامه جاه طلبانه اقتصادی بن سلمان
همه گیری کووید ۱۹ و سقوط بهای نفت آرزوهای ولیعهد را برای اصلاح ساختار اقتصادی سعودی تا سال ۲۰۳۰ نقش بر آب ساخته است و سعودی‌ها باید همه توجه خود را به اجرای تدابیر ریاضتی، پایان دادن به جنگ یمن و کاهش بودجه بادآورده دفاعی معطوف سازند.
عربستان سالهاست که در زمره پنج کشور صدر جدول کشور‌های دارای بالاترین بودجه نظامی جهان قرار دارد. برآورد‌ها نشان می‌دهد سعودی‌ها در سال ۲۰۱۸ بیش از ۶۰ میلیارد دلار در بخش نظامی هزینه کرده است که البته در مقایسه با سال قبل از آن کاهش نشان می‌دهد.
-بحران مالی و آینده قراردادهای نظامی کلان
دولت ترامپ سعودی‌ها را به خرید تسلیحات نظامی از آمریکا ترغیب میکند. در واقع باراک اوباما بزرگترین توافقنامه فروش تسلیحات را به عربستان منعقد ساخته بود. هر دو دولت از جنگ فاجعه بار در یمن حمایت کرده اند.
دولت بعدی آمریکا باید کمک‌های نظامی به عربستان سعودی را تا زمان توقف کلیه عملیات نظامی در یمن و خروج نیرو‌های سعودی از قلمرو یمن قطع کند. همه باید سعودی‌ها و اماراتی‌ها و دیگران را وادار سازند تا تاوان فاجعه بشری را که در یمن رقم زده اند بپردازند.
ولی دولت بعدی آمریکا باید کمک‌های نظامی به عربستان سعودی را تا زمان توقف کلیه عملیات نظامی در یمن و خروج نیرو‌های سعودی از قلمرو یمن قطع کند. همه باید سعودی‌ها و اماراتی‌ها و دیگران را وادار سازیم تا تاوان فاجعه بشری را که در یمن رقم زده اند بپردازند. همچنین دولت بعدی آمریکا باید از یک تلاش جهانی و منطقه‌ای برای کاهش هزینه‌های نظامی در منطقه حمایت کند. آمریکا باید با همکاری با انگلیس و فرانسه و کانادا دیگران را به کاهش فروش تسلیحات نظامی به سعودی‌ها ترغیب کند. منطقه خاورمیانه با ویروس مرگبار کرونا و اقتصادی نابسامان دست به گریبان است، تحت این شرایط هزینه ناشی از کاهش فروش تسلیحات به عربستان، در مقایسه با دستاورد‌های کاهش تنش و درگیری در منطقه، بسیار ناچیز و قابل اغماض خواهد بود.
