گزارشگران بدون مرز (RSF) حکومت افغانستان را به اقدام مشخص برای تصمین امنیت خبرنگاران فرا میخواند
گزارشگران بدون مرز بار دیگر نگرانی عمیق خود را از عدم تضمین امنیت خبرنگاران در افغانستان اعلام میکند و از مسوولان حکومت میخواهد در این باره اقدام عاجل کنند. گزارشگران بدون مرز از آغاز ماه جون میلادی (۱۲جوزا – ۱۰ سرطان) تا امروز دهها مورد خشونت علیه خبرنگاران و رسانهها را شمارش کرده است.
این ماه با کشته شدن دو خبرنگار دیوید گیلکی و روزنامهنگار افغان ذبیحالله تمنا ، خبرنگاران رادیوی ملی آمریکا (ان پی آر) در ۱۷ جوزا – ۵ جون- آغاز شد. اما در افغانستان عاملان خشونت تنها دشمنان شناخته شده آزادی رسانهها طالبان و داعش نیستند. ماموران پلیس و امنیت ملی و برخی مسوولان سیاسی محلی نیز در افزایش خشونت و به طبع سانسور و خودسانسوری نقش دارند.
در تاریخ ۱ سرطان – ۲۱ جون – در پی سه عملیات انتخاری در شهر کابل که منجر به مرگ دستکم ۲۳ تن به شمول ۱۴ تبعه کشورهای نپال و هند شد، شماری از خبرنگارانی که برای پوشش خبری به محلهای حادثه رفتهبودند مورد خشونت و هتاکی ماموران پلیس و امنیت ملی قرار گرفتند. از این میان غازی رسولیخبرنگار تلویزیون شبکه یک، خواجه توفیق صدیقی خبرنگار شبکۀ تلویزیون ۲۴ وشم عریز فلمبردار افغان که با یک خبرگزاری خارجی کار میکرد، مورد تعرض ماموران قرار گرفتند.
در تاریخ ۲۵ جوزا محافظان والی بدخشان، کفایت سلیمی خبرنگار شبکه تلویزیون نورین در این ولایت را مورد لت و کوب قرار دادند. این خبرنگار حمله به خود را بدون دلیل اعلام کرد اما یکی از نزدیکان والی با رد کردن خشونت فیزیکی علیه وی « برخورد نادرست» این خبرنگار را با محافظان علت «جنجال» اعلام کرد.
در روز ۱۹ جوزا ساختمان رادیو انعکاس و شبکه کیبلی افغان در شهر جلال آباد با بم مورد حمله قرار گرفت. دو بم در محوطه این رسانهها منفجر اما بم سوم توسط ماموران امنیتی خنثی شد. در این حمله به گفته مسوولان این رسانهها صدمههای شدیدی به وسائل و تجهیزات وارد شد اما خوشبختانه این انفجارها خسارت جانی نداشتند. هر دو رسانه به فعالیت خود ادامه میدهند.
در یک سال گذشته به چندین رسانه در ولایت ننگرهار و در شهر جلالاباد قربانی حملههای مشابهی شدهاند. به تاریخ ٢٤ جوزا ١٣٩٤، با بم دستی به دفتر آژانس خبری پژواک و دفتر صدای امریکا در شهر جلالآباد، حمله که منجر به زخمی شدن دو خبرنگار و خسارات به دفاتر این دو رسانه شد. در تاریخ ١٨ میزان ١٣٩٤ با بم دست ساز به دفاتر دو رادیو کلید و صفا در شهر جلالآباد حمله شد. مسوولیت این حملهها را تا امروز کدام گروه بر عهده نگرفته است اما گروه دولت اسلامی در این منطقه حضور دارد و بارها رسانهها و خبرنگاران را تهدید کرده است.
در تاریخ ١٨ جوزا محمد گلاب ابراهیمی مسول رادیو کاوون غر به هنگام پوشش خبری توزیع کمک کشور قطر به مناسبت ماه رمضان در شهر مهترلام از سوی ماموران پولیس مورد لت و کوب قرار گرفت و کمره عکاسیاش در این درگیر شکسته شد.
و در آخر نعمت کریاب خبرنگار محلی بی بی سی در ولایت ننگرهار از سوی ماموران رریاست امنیت ملی در تاریخ ۹ جوزا بازداشت شد. عطالله کوگانی سخنگوی والی در این باره بدون توضیح از جزییات این بازداشت غیر قانونی گفته بود وی دو روز بعد و پس از بازجویی آزاد شده است.
گزارشگران بدون مرز همچنین اظهارات غیر مسوولانه برخی مقامات سیاسی در باره رسانهها را محکوم میکند. از این میان امرالله صالح یکی از مسئولان امنتی سابق و رئیس روند سبز در صفحه فیسبوک خود آژانس خبری پژواک را به دریافت پول از دولت و به شکل تلویحی به هدایت شدن از سوی بخشهای خاصی از دولت متهم کرده است. در کشوری چون افغانستان که طالبان و دیگر گروههای مسلح خبرنگاران را به بهانه واهی وابسته به دولت بودن به قتل میرسانند، این موضع گیری کاملاً غیر مسئولانه است. انتقاد از رسانهها نباید ممنوع شود این انتقاد میتواند رسانهها را در رعایت بیشتر موازین حرفهاخلاقی خود یاری دهد. میتوان همچنین به کمک مالی دولت ها به رسانه نیز انتقاد کرد، اما کمک به معنای هدایت و فریب رسانهها نیست چنان که در بسیاری از کشورهای دمکراتیک در جهان این کمک مالی که از مالیات مردم است نه کمک دولت امری طبیعی است. اما در وضعیت حساسی چون در افغانستان امروز نخستین وظیفه یک مسوول سیاسی حفاظت از خبرنگاران است.
رضا معینی مسئول دفتر افغانستان گزارشگران بدون مرز در این باره اعلام کرد: « حمله دشمنان آزادی اطلاعرسانی به رسانهها برای ایجاد فضای رعب و وحشت و سانسور و خودسانسوری است. این خشونتها وظیفه روزنامهنگاران برای مطلع کردن مردم در افغانستان را با خطر مواجه کرده است. وظیفه پلیس و ماموران امنیتی حفاظت از روزنامهنگاران و رسانهها است. ما از رئیس جمهور اشرف عنی و رئیس هیات اجرایی عبدالله عبدالله و وزیر اطلاعات و فرهنگ خواهان اقدامها مشخص برای تضمین حفاظت از روزنامه نگاران هستیم.»
در رده بندی جهانی آزادی مطبوعات در سال ۲۰۱۶ افغانستان از میان ۱۸۰ کشور جهان در رده ۱۲۰ قرار دارد.