نوروز درائینه تاریخ
نخست صمیمانه ترین تبریکات وشادباش های خودرا از ژرفای قلب بمناسبت سال نو 1395 خورشیدی ونوروز باستان به هموطنان گرامی درداخل وخارج کشوروسائیر خلقای منطقه وجهان که ازاین روز باستانی تجلیل بعمل میاورند، تقدیم داشته سال پر میمنت ومالامال ازخوشی ها، همدلی ها صمیمت ،صلح وصفا وشکست دشمنان سوگند خورده خرد ودانش بشری را برای هموطنان رنجدید ه وبلاکشیده وسوگوار از درگاه افریدگار جهان تمنا مینمایم،سال نو1395 خورشیدی را با زندگی نو، فصل بهار نو به امید بهروزی ها وشادی ها اغازنمائید.
جشن نوروز کهن ترین جشنهای سرزمین ارین زمین است که صدها سال قدامت دارد. نوروز رااغاز نوگرایی و نوافروزی ونواوری طبعیت وانسان میدانند. نوروز نخستین روزاغاز سال نو فصل بهارنو میباشد. دراین فصل شب روز باهم برابر اند و در وضع اعتدال قرار میکرند . فصل بهار را جشن ازدواج اسمان با زمین که ثمره ان باران سرسبزی وشگوفانی طبیعت است، مینامند . روایت است که دراین روز: کیومرث اولین انسان جهان مطابق به اسطورهای اریایی درروی زمین قدم میگذارد وجمشید به تخت جلوس نموده و نیشکر که ماده شیرین طبیعت است کشف نمود وازان شکر(بوره) میسازد. در شب نوروز خانواده ها سفرهء نوروزی خودرا با غذا های مختلفی مانند: سبزی چلو، مرغ چلو البته مرغ سفید و ماهی جلبی یک از غذاهای حتمی این شب است که بالای سفره ها ی اکثریت خانواده ها قرار میگرد.
.چنانچه روایت است: ،جشن ومیله ها ی بزرگ نوروزی، درزمان زردشت با نوشیدن شربتِ سوما برگزار میگردید،که بعدأ همین شربت هفت میوهء نوروزی فعلی ادامه همان شربت سومایی اریایی بوده که تابه حال درکشور ما معمول بوده و بیشتر درشهرکابل وسایر مناطق کشور با هفت میوه ازجمله: کشمش سبز وسرخ ،چهارمغز ،بادام، پسته ،زردالووسنجد اماده وانرا صرف می نمایند. همچنان هفت سین نمونهء از جمله حیوانات وگیاهان ،نباتات،فلزات که همه نمایندگی از زایش نو وصفا و همدلی ونورخرد میکندو هدف از هموار نمودن سفره نوروزی با هفت سین امید به فردای نو که همیشه با غذای های صحی بتوانند در زندگی خویش افرینش جدید مادی ومعنوی خلق کند..
یکی ازمتداول ترین غذای دیگر که بمناسبت نوروز وبالخصوص درشب نوروز توسط دختران وزنان جوان پخته می شود، سمنگ است؛ که بااستفاده ازجوانه گندم تهیه گردید ه ودختران بطور دسته جمعی دروقت پختن ان به نوبت کفچه زده وسرود مخصوصی را که دراین مورد درمیان شان معمول میباشد ،چنین زمزمه می نمایند:
سمنک درجوش ما کفچه زنیــــــــم دیگران درخواب ما دمچه «دپچه »زنـــــــــــیم
نوروز در دوران های بسیار دور تاریخی درزمانی سلسه هخامنشیان در وقت اقتدار کورش دوم درسال 538 قبل ازمیلاد جشن ملی اعلام شده بود. دراین روز برنامه های تفریحی برای مردم بااهدای رتبه های اداری ونظامی به کارمندان و صاحب منصبان وسربازن برگزار مینمود ومردم محل بودباش خودرا پاک کاری میکردند.نوروز در زمان کورش اول در تخت جمشید بر گزار میکردیددرسال 416 میلادی به افتخار نوروز داریوش اول هخامنشی سکه طلا را که دریک سوی ان سرباز در حال تیراندازی بود ضرب کرده است.
نوروز در زمان اشکانیان وساسیان نیز برگزار میشده است . دراین روز دربار شاهان مردم اهل کسبه اعم از مامورین، دوکانداران وغیر کسبه کاران وروحانیون مذهبی در نزد شاه می آمدند. شاه دراین روز به مشکلات مردم گوش فرا میداد وبرای حل ان دساتیر معین ابلاغ میکرد .
نوروز پس اسلام دز مان امویان وعباسیان نیز تجلیل میکردید وخلفا برای پذیرش هدا یای مردمی از نوروز استقبال بعمل میاوردند. نوروز درزمان سلسه سامانیان وآل بویه بشکل وسیع ان برگزار میشد.
در دوران سلجوقیان به هدایت جلال الدین سلجوقی گروه یی از ستاره شناسان به شمول خیام شاعر برجسته پارسی زبان گرد هم جمع امدند ونوروز را دریکم بهار (ورود افتاب به برج حمل) قراردادند وجایگاهی انرا ثابت نموداند.بنآ این گاهشماری به تقویم جلالی معرف شد؛و برای ثابت ماندن نوروز اغاز بهار تعین شد که در هرچهار سال یکبار تعداد روزهای سال را به جای 365 روز برابر به 366 روز درنظر میگرند. این گاهشماری از سال 392 هجری اعاز گردیده اشت.
ائین وسنتهای نوروزی: خانه تکانی ، چهارشنبه سوری،سفره های نوروزی، دیدوبازدید دوستان واقارب، مسابقات ورزشی، گردش در طبیعت ، بابه (خاله) نوروزی،نهال شانی ، ارسال غذای نوروزی ازجمله کلچه باب ،ماهی وجلیی ولباس از جانب خانواده پسر برای خانواده دختر که هنوز نامزداند وعروسی نه کرده اند.
جشن نوروزی در روند تاریخی به ائین همگانی وفراقومی تبدیل شده که باعث تشکل وقوام هویت ملی باشندگان سر زمینهای که دران نوروز تجلیل بعمل اورده میشود ،گردیده است. امروزما در کشور خود شاهد هستیم که تمام اقوام وقبایل کشور ازاین روز تاریخی به مثابه میراث نیاکان خویش استقبال وبرگزار مینمایند. فلسفه نوروز عبارت : شادمانی، پاکی، نو اندیشی نواوری، امید وارزوهای نو، زندگی نو، فکر واندیشه نوکه با فصل بهارنو برای انسان تازگی ،خرمی وشادابی به ارمغان میاورد.
نوروز به مثابه میراث غنی پربار،از جانب مردم سرزمین کهن ما ،با مراسم خاص درهرگوشه جهان که باشند، تجلیل بعمل می آورند. باشند گان سرزمین نوروز باستان درهرکجاو موقف اجتماعی قرار داشته باشند، چه درکلبهء بدوی دردره های کوهی بابا ،هندوکش وسلیمان درزیر روشنی “الگین” وچراغ های تیلی خَردوبزرگ وشمع ؛ چه در منازل باشکوهء شهر های متمدن ونیمه تمدن ، درزیر سقفی برق دار با تلویزیون وکمپیوتر ،سفرهء شان درشب نوروز نظر به سلیقه های محیطی پر وپیمان ومملو از غذاهای متنوع ومختلفی کرده وبااجرای مراسم مختلفی مانند: کنسرتها ، میهمانیها وگرد همایی ،با اصول رسم ورواج تاریخی خویش استقبال مینمایند. این خود نمایانگرپختگی هویت وارزشهای تمدن تاریخی مشترک تمام اقوام وقبایل کشور مارا تبارز میدهد؛ همچنان این فرهنگ نماد ماندگارِ تاریخی تمدن مشترک تمام کشورهای که دراین حوزه تمدنی جمع هستند ،تشکیل میدهد. هویت جمعی واجتماعی انسانها گذرا وموقتی نه بوده، بلکه پایداربوده و به مشکل میتواند تغییریابد و از بین برود؛ به گفته هانا رانت اولین زنی فیلسوف المان :”تاریخ و هویت اتوبوس نیست که بتوان ازان پیاده شد”
علی رستمی کشور المان مارچ سال 2016 متابق ماه حوت سال 1394 خورشیدی