سکوت خلیفه در برابر امیر شکست یا فرصتی برای انحام…

نویسنده: مهرالدین مشید عباس ستانکزی: ملایعقوب کل روند را از مسیر…

زمانیکه کیفرخواست دادستان وحکم دادگاه  منفعل گردد  

نکارشی از سخی صمیم  مسئول کیست و عدالت کجاست؟  ***  ایجازی ازین مختصر!    …

شکست و باخت قدرت

شکست و باخت قدرت نه تنها حس ملی و مردمی…

آیا سراسیمه گی طالبان ، سقوط شان را در پی…

      نوشته ی : اسماعیل فروغی       درخواست دادگاه بین…

هوش مصنوعی دیپسیک

دکتر بیژن باران پیشرفت چین در جهان چند قطبی…

غریزه در سلب عقل: دلیل نبود دولت مدرن در افغانستان...!

عقل نیروی تفکر و گوهر شناسایی حق در برابر باطل…

۲۱ و ۲۲ دلو فتح افشار

نه ماه از ورود گروه‌های جهادی در کابل می‌گذشت، از…

یادمان سیاوش کسرایی

نوزدهم بهمن ماه هر سال، روزی است که نام سیاوش…

لیبرال ها، میان ماکس وبر، و کارل مارکس

-- max weber 1864-1920 آرام بختیاری جامعه شناسی بورژوایی در مقابل جامعه…

گنج شایگان 

رسول پویان  همیـشـه ثـروت و کاخ طلا نمی ماند  شــکـوه و دبـدبـه…

همخوابگی های سیاسی نافرجام طالبان افغانستان و آخوند های ایران

نویسنده: مهرالدین مشید افتضاح دیپلوماسی هوتل محور ایران در افغانستان عباس عراقچی، روز…

عالم دگر

نوشته نذیر ظفردیــــــده از امیــــــال دنیا بسته امدر دلـــــــم…

بشدار سامی

آقای "بشدار سامی" (به کُردی: بەشدار سامی)، شاعر و فتوگرافیست…

کابل آبستن یک تحول در موجی از اختلاف های درونی…

نویسنده: مهرالدین مشید سرنوشت ملاهبت الله در گرو عصیان همرزمان و…

هم پیوندی

جهان با حفظ،نا همگونی ها یک کل به هم پیوند…

آن لوله های آب پا های ما نه؛ بلکه آرزو…

نویسنده: مهرالدین مشید روایتی از به زنجیر کشاندن آفتابه ناوقت های شب…

هنر عشق ورزیدن....! 

" زیبایی عشق در این است که نه به چیزی…

آب در هاون کوبیدن یا سراغاز یک بازی جدید

نویسنده: مهرالدین مشید حکم بازداشت ملاهبت الله یک بازی استخباراتی و…

فتوای خرد 

رسول پویان  برون کردم به قتوای خرد تا حلقه از گوشم  بـرای…

خوشروی بؤلسه خاتینینگ

خوشروی بؤلسه خاتینینگ ، کیفیتینگ بوزیلمس چیور بؤلسه خاتینینگ، توگمنگ اصلا…

«
»

دقانون او حقوقو تر منځ فرقونه

له ډېرو محصلینو سره دا پوښتنه وي، چې د قانون او حقوقو تر منځ کوم پیر شته او کنه؟ که وي نو کوم توپیرونه به وي.؟

هو د حقوق او قانون تر منځ توپیر شته او دا توپیرونه په لاندې ډول دي.

اول په تعریف کې لوی توپیر لیدل کېږي.

قانون: هغه مصوبه چې د ملي شورا د دواړو جرګو ( مشرانو جرګې او اولسي جرګې) له لورې تصویب او د اولسمشر له لورې توشیح شوی وي قانون بلل کیږي.

او یا قانون هغه صریح، معقول او الزامي امر دی، چې د واکمن مقام له لورې وضع کیږي. موخه او هدف یې د ټولنې لارښوونه وي قانون بلل کیږي.

او یا هم هغه معقول او صریح تجویز، چې د واکمن مقام له لورې وضع کیږي او تطبیق یې جبري شکل ولري قانون بلل کیږي.

نو قانون د قواعدو هغه مجموعي ته ویل کیږي، چې د ‌ ذیصلاح مرجع یعنی دولت له خوا په تصویب رسیدلی وي، او که دولت تصویب نه  کړي قانون نه شمېرل کیږي.

خو بیا-

حق: عبارت  له هغه سلطی، امتیاز او اقتدار څخه دی چی یو شخص یی د نورو اشخاصو او اشیاوو په وړاندې لري او د قانون له خوا حمایه کېږي.

حقوق : حقوق عبارت د یو سلسله قواعیدو څخه دی چی  انسانې ژوند د ټولنې په داخل کې رهبري کوي.

که د دواړو تاریخي سیر ته پام وکړو نو حق یا حقوق  د قانون څخه ډېر پخوا د انسان د پیدایښت سره سم رامنځته شوي. مثلاً د ژوند حق، د هستوګنې حق او نور… ان تر دې چې د دولت نه مخکې طبعي حقوق موجود و او په ټولنه کې د عدالت د تامین لپاره او د تجاوز د مخنیوي لپاره طبیعی حقوقو څخه کار اخیستل کېده.

د لغوي معنی له مخې هم توپیر لري.

قانون: مقیاس او اندازه کولو ته وایی

خو

حقوق: ثابت، رښتیا، د باطن په ضد مبارزه او د الله نوم دی

د ثابتوالي له مخې هم توپير لري.

قانون: تغیر منونکی دی، یعنې قانون انعطاف پزیر دی، د وخت په تېرو سره قانون بدلیږي او یا قانون ډېر زر تغیر کوونکی دی.

د مثال په ډول موږ د افغانستان دولت یادوو، ددې امکان شته چې دغه اوسنی رژیم ړنګ او پر ځای یې بل رژیم  وټاکل شي، نوي رژيم کولای شي، چې په قانون کې تغیرات راوړي یا – د افغانستان په اوسنی قانون کې داسې راغلې، چې ولسمشر نه شي کولای چې د دریم ځل لپاره ځان کاندید کړي، خو که  لویه جرګه جوړه شي او وغواړي چې ولسمشر د دریم او څلورم ځل لپاره بیا وټاکل شي. دا کار شونې ده.

خو

حقوق ثابت دی، انعطاف پزیر نه دی، لکه د ژوند کولو حق یا د ازادي حق دې ته ورته نور طبیعی حقوق پکې شامل دي.

قانون د حقوقو د چتر لاندې دی او یا هم د حقوقو یوه برخه ده.

قانون د حقوقو محافظ یا ساتونکې ده.

صیام الدین پسرلی