جشن نوروز ملی ،تاریخی وجهانیست
علی رستمی
نوروز رخت دیدم خوش اشک بباریدم نوروز چنین باران باریده مبارک باد
مولانای جلا ل الدین بلخی
کشور ما در درازنای تاریخ ،تمدنهای بزرگی را در اغوش خویش پرورنده است که دستاوردهای ان از نسلی به نسلی بمثابه فرهنگ ملی، تا امروزبرای ما به میراث باقیمانده است .از جمله این میراث بزرگ ،جشن نوروز باستان است. این جشن جهانی، تاریخی و ملی دارای تاریخ کهن پر بارمادی ومعنوی بوده که مصادف است به روز اول سال نوی خورشیدی واغاز فصل نوی بهاری که همه ساله در کشورما و در سایر کشورهای جهان تجلیل بعمل اورده میشود.
این جشن جهانیست وتاریخی که: در فبروری سال 2010 ترسایی مطابق سال 1388خورشیدی ، نظربه پیشنهاد جمهوری اذربیجان در مجمع عمومی سازمان ملل 21مارچ را به عنوان جشن نوروز به رسمیت شناخت وانرا در تقویم خود جای داد. در تصویبنامه تذکار داده شده است که:” نوروزجشنی سرزمین اریانا کهن با قدامت بیش از سه هزار سال داشته که از جانب 300میلیون نفر در کشورهای مختلف انرا جشن میگرد.”
در کشور ما در استانه این روز، اماده گی های برای استقبال وتجلیل هرچه با شکوه تر از ان گرفته میشود. مسوولین خانواده ها برای خودواعضای خانواده بالخصوص جوانان ونوجوانان لباسهای جدیدتهیه میکنند ،؛سفره های غذای نوروزی مانند: ماهی جلبی ،سبزی چلووهفت سین (بعدن هفت میوه شد) که ازهفت چیزی که باحرف سین اغاز شده باشد مانند:سیر،سنجد،سمنک،سیاق،سیب،سکه وسبزه که هرکدام ان نماد از تندرستی ،فراوانی رزق وحوشبختی گفته میشود، تهیه میگردد ودر شب وروز اول نوروز انرا بااعضای خانواده صرف مینمایند. خانه تکانی ، لباس شویی وپاک کاری تمام وسایل خانه جزو از سنت این روز است.
نوروز ،روز شروع اعتدال بهاری :یعنی برابری شب و روز است.
از برگزاری این جشن کهن ، درزمان عباسیان هم مروج بوده است . طوریکه محمد بن جریری طبری درجلد 15 صفحه6658 چنین تحریر داشته اند :”..المعتضدبالله خلیفه عباسی به همه عاملان در ناحیه ها وشهر ها نامه نویسند که خراج را از نیروز(نوروز)عجمان است اغاز نکنند وانراتا به روز یازدهم حزیران عقب اندازند”. همچنان در صفحه 6659 همین جلد امده است در سال 272 هجری خلیفه عباسی المعتضدبالله هدایت دادکه:” در این سال مردم از انچه در نیروز(نوروز) عجم می کرده بودند از پاشیدن اب وافروحتن اتش ورسوم دیگر ممنوع شدند.”
این جشن کهن در درازناوفراخنای تاریخ بارها، مورد تاخت تاز حاکمان دینی وسلاطین دولتی ،زورگویان وجاهلین قرار گرفته است؛ چون اینروز دارای فرهنگ غنی ا انسانی واجتماعی وریشه عمیق مردمی دارد ، نتوانستند که انرا از بین ببرند.ودر مقابل سیل از زورمندان ،مورد پشتبانی عظیم تودهای حوزه تمدنی آرین زمین، قرار،گرفته است.
در زمان اقتدار سلجوقیان ، به هدایت جلال الدین ملکشاه سلجوقی گروه ایی از ستاره شناسان از جمله،خیام شاعر توانا فارسی ـ دری،دور هم جمع شداندتا تقویم خورشیدی راتنطیم نمایند،این ستاره شناسان نوروزرا که مصادف به اول بهاراست اول سال نوی خورشیدی تثبیت کرده که برابر است به سال 392 هجری که از ان ببعد گاهشماری خورشیدی اغاز گردید است .
نوروز جشن ملی است: برا اینکه این جشن به اراده وخواست همه اقوام وقبایل کشور تبدیل شده که دران ارمانها وحماسه های مذهبی وتاریخی انان انعکاس یافته وبه روح روان انها عجین شده هست.
این اراده راستین در نمایشات سپورتی،نواختن سرودها ی رزمی وعاشقانه ،رقص و پای کوبی واتن های محلی در تمام نقاط کشور ، نمایان واشکار هست که همه ساله هموطنان ما ازهمه گوشه وکنار کشوربرای تماشای میله گل وسرخ در ولایت بلخ درشهر مزارشریف که با بلند شدن جنده زیارت روضه خلیفه چهارم مسلمانان حضرت علی اغاز میشود، امده واشتراک میورزند. این جشن تا چهل روز با پایین نمودن دوباره جنده دوام میکند.
بر علاوه اینکه این روز یک نماد کاملن طبیعی وعینی بوده که هیچ گونه ریشه دینی ومذهبی توحیدی بخودندارند. بانهم نسبت محبوبیت بیشتر در قلوب وروان مردمان سر زمین ما که بعضی افتخارات مذهبی وتاریخی خودرا به این روز نسبت میدهند، ناشی از احساس عمیق توده ایست که به این روز کهن تاریخی دارند . به گفته مولانا جلال الدین بلخی شاعر توانای پر نبوغ کشور:
هرکسی ازظن خودشد یارمن ازدرون من نجست اسرار من
جشن نوروز،جشن رستاخیز طبیعت است که برای انسانها:اغاز زندگی نو ،ارزوی نو، دیدن نو، افریدن از نو، بستن ونوبرخاستن نو را،نوید میدهد. برای هموطنان وسایرباشنده گان حوزه تمدنی ارین زمین نوروز سال 1394 خورشیدی را تهنیت گفته سال پراز میمنت ومملو از صفا ،صلح وارامش برایشان تمنا مینمایم.
هروزتان نوروز نوروز تان مبارک
