آمریکا به «آ اسه آن» برای «جدایی از چین» چشم دوخته
نویسنده: ژانگ هوی، خو یلو و بای یونی
مترجم: سایت «۱۰ مهر»برگرفته از : گلوبال تایمز، ۱۲ ماه مه ۲۰۲۲ *
از این نظر، یانگ پیش‌بینی کرد که Quad [اتحاد چهارگانه آمریکا، استرالیا، ژاپن و هندوستان] به یک «Quad Plus» تبدیل خواهد شد و مشارکت امنیتی سه‌جانبه استرالیا ــ بریتانیا ــ ایالات متحده (AUKUS) نیز به «AUKUS plus» تبدیل می‌گردد تا رهبری ایالات متحده در اقیانوس آرام و اقیانوس هند را تضمین کند.
یک هفته قبل از سفر جو بایدن به آسیا، رئیس‌جمهور آمریکا میزبان رهبران آسیای جنوب شرقی برای نشستی در واشنگتن است تا اهمیتی که آمریکا برای «آ اسه آن» قائل است را نشان دهد، اما تحلیلگران چینی معتقدند که تقویت روابط آمریکا با منطقه به‌عنوان بخشی از استراتژی هند و اقیانوس آرام، برای تضمین جایگاه رهبری جهانی آن است.
تحلیلگران چینی می‌گویند که دولت بایدن احتمالاً برنامه‌های سرمایه‌گذاری بیشتری را در این اجلاس اعلام خواهد کرد و جزئیات بیشتری از چارچوب اقتصادی هند و اقیانوسیه بایدن (IPEF) را منتشر می‌کند تا کاستی‌های تعامل قبلی واشنگتن با آسیای جنوب شرقی را که بیشتر بر امنیت تکیه داشت و اقتصاد را نادیده گرفت، جبران کند. اما تحلیلگران می‌گویند که در پس رفتار بازاری، ایالات متحده اهداف سیاسی و استراتژیک عمیقی با هدف وادار کردن کشورها به جدا شدن از چین را پیش می‌برد، که اکثر کشورهای جنوب شرق آسیا باید محتاط باشند.
بایدن شام روز پنجشنبه را با رهبران هشت کشور «آ اسه آن» که در اجلاس دو روزه شرکت دارند، صرف خواهد کرد. دومین اجلاس ویژه سران رهبران آمریکا و «آ سه آن» از سال ۲۰۱۶، زمانی که باراک اوباما، رئیس‌جمهور وقت، میزبان بلوک ده نفره در کالیفرنیا بود. به گفته وزارت امور خارجه آمریکا، رهبران «آ اسه آن» قرار است بعدازظهر پنجشنبه قبل از شام با بایدن، با نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان و رهبران تجاری آمریکا دیدار کنند. آنها روز جمعه با کامالا هریس، معاون رئیس‌جمهور ایالات متحده، جان کری نماینده آب و هوا و سایر مقامات دیدار خواهند کرد تا در مورد سلامت، بهبود بیماری همه‌گیر، اقدامات آب و هوایی و زیرساخت‌های پایدار بحث کنند و آنچه شایان ذکر است این می‌باشد که هیچ ملاقات دوجانبه‌ای بین بایدن و رهبران «آ اسه آن» وجود نداشت. چند روز پیش، کائو کیم هورن، وزیر و مشاور نزدیک هون سن، نخست‌وزیر کامبوج، گفت که اگر آمریکا برای ارتقای روابط با منطقه جدی است، بایدن برای رهبران «آ اسه آن» وقت بیشتری بگذارد.
کورت کمپبل، هماهنگ‌کننده هند و اقیانوسیه بایدن، روز چهارشنبه در سخنانی در یک اندیشکده گفت که در مدیریت ، احساس عمیقی وجود دارد که نباید توجه و حواس خود را از هند و اقیانوسیه منحرف کنیم. به گزارش رویترز، چین، میانمار، مسأله تایوان و اوکراین از‌جمله موضوعاتی خواهند بود که مورد بحث قرار خواهند گرفت.
در پاسخ، ژائو لیجیان، سخنگوی وزارت خارجه چین، از ایالات متحده خواست تا به تعهدات سیاسی خود در قبال چین در مورد مسأله تایوان احترام بگذارد و دستکاری سیاسی در آن را متوقف سازد. ژائو گفت که ایالات متحده به‌عنوان یک کشور خارج از منطقه، باید نقش مثبت و سازنده‌ای در ارتقای صلح و توسعه در منطقه ایفا کند، نه اینکه صلح و ثبات منطقه‌ای را تضعیف یا کشورها را تحت پوشش همکاری مجبور به انتخاب کند و یا حتی با مسایل تأثیرگذار، مانند منافع اصلی چین، بازی کند.
این اجلاس پیش از سفر بایدن به کره جنوبی و ژاپن در ۲۰ تا ۲۴ ماه مه برگزار می‌شود که اولین سفر بایدن به آسیا از زمان تصدی ریاست‌جمهوری او در ژانویه سال گذشته خواهد بود. او طی این سفر با رهبران کشورهای استرالیا و هند و ژاپن دیدار خواهد کرد. رویترز گزارش داد که کشورهای چهارگانه در مورد «جاه‌طلبی‌های چین برای گسترش نفوذ خود» در منطقه و جهان نگرانی مشترک دارند.
یانگ ژیو، محقق ارشد موسسه مطالعات بین‌المللی چین، به گلوبال تایمز گفت که در مقایسه با دولت‌های قبلی ایالات متحده، دولت بایدن ظاهراً تأکید بیشتری بر منطقه هند و اقیانوس آرام دارد؛ بایدن در این زمینه به همه متحدان خود، حتی متحدان اروپایی برای همکاری با ایالات متحده و تغییر تمرکز استراتژیک خود به منطقه هند و اقیانوس آرام نیاز دارد.
ماه گذشته، ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو، با تشریح «تهدید چین» گفت که مفهوم استراتژیک بعدی ناتو «برای اولین بار … نفوذ فزاینده چین را در نظر خواهد گرفت.» او گفت که این اتحادیه به‌دنبال تقویت همکاری با «شرکای آسیایی ــ اقیانوسیه» خواهد بود.
لو ژیانگ، کارشناس روابط بین‌الملل و پژوهشگر آکادمی علوم اجتماعی چین، به گلوبال تایمز گفت که اقدامات اخیر ایالات متحده عزم این کشور را برای انجام تلاش‌های همه‌جانبه به‌منظور پیشبرد استراتژی هند و اقیانوسیه، از‌جمله ایجاد پیوند «آ اسه آن» به ارابه خود، نشان می‌دهد.
هدف ایالات متحده ایجاد یک اتحاد همه‌جانبه مبتنی بر ارزش‌ها در منطقه هند و اقیانوسیه، شامل یک اتحاد سیاسی و امنیتی مبتنی بر امنیت جمعی، یک اتحاد اقتصادی مبتنی بر ارزش‌های بازار آزاد و یک اتحاد ایدئولوژیک مبتنی بر ارزش‌های دموکراسی و حقوق بشر است. یانگ گفت که هدف از اجلاس سران ایالات متحده و «آ اسه آن»، ادغام روابط ایالات متحده و «آ اسه آن» در استراتژی هند و اقیانوس آرام می‌باشد.
از این نظر، یانگ پیش‌بینی کرد که Quad [اتحاد چهارگانه آمریکا، استرالیا، ژاپن و هندوستان] به یک «Quad Plus» تبدیل خواهد شد و مشارکت امنیتی سه‌جانبه استرالیا ــ بریتانیا ــ ایالات متحده (AUKUS) نیز به «AUKUS plus» تبدیل می‌گردد تا رهبری ایالات متحده در اقیانوس آرام و اقیانوس هند را تضمین کند.
چارچوب اقتصادی
کمپبل گفت که در طول این اجلاس با «آ اسه آن» در مورد فناوری، آموزش و زیرساخت‌ها گفت‌وگوهای «قابل توجهی» انجام خواهد شد.
چندین تحلیلگر بر این نظرند که ایالات متحده ممکن است برای اثبات حضور خود در منطقه، در طول اجلاس، جزئیات بیشتری را در مورد برنامه IPEF (چارچوب اقتصادی ایندو ــ پاسیفیک) خویش منتشر کند.
دای فن، معاون دانشکده مطالعات بین‌الملل دانشگاه جینان واقع در گوانگژو، به گلوبال تایمز گفت که در چارچوب رقابت استراتژیک چین و آمریکا، ایالات متحده بیش از هر زمان دیگری به «آ سه آن» نیاز دارد، اما اعضای «آ سه آن» نسبت به آمریکا با تأکید بیش از حد بر سیاست و امنیت در تعامل با «آ اسه آن» محتاط‌اند. وی خاطرنشان کرد که انتظار می‌رود ایالات متحده این بار برای تقویت روابط خود با منطقه، همکاری‌های اقتصادی بیشتری را با «آ اسه آن» بررسی کند.
تحلیلگران متذکر شدند که یکی از ویژگی‌های برجسته استراتژی هند ــ اقیانوس آرام ایالات متحده، تأکید بر ایجاد امنیت منطقه‌ای و قوانین اقتصادی است و چارچوب اقتصادی ایندو ــ پاسیفیک IPEF برای جلب اعضای «آ اسه آن»، تبلیغ می‌کند.
به گزارش کیودو نیوز، کوجی تومیتا، فرستاده ژاپن به ایالات متحده روز دوشنبه گفت که IPEF بایدن احتمالاً در طول سفر بایدن، به‌طور رسمی در ژاپن راه‌اندازی شود. رویترز به نقل از تحلیلگران گزارش داد که انتظار می‌رود تنها دو کشور از ۱۰ کشور «آ اسه آن» ــ سنگاپور و فیلیپین ــ در میان گروه اولیه‌ای باشند که برای مذاکرات در چارچوب IPEF ثبت‌نام می‌کنند.
اگرچه IPEF حاوی بسیاری از قوانین بازار است که با چشم‌انداز پیشنهادی ASEAN در مورد هند و اقیانوسیه مطابقت دارد، IPEF در واقع با یک هدف سیاسی و استراتژیک بسیار عمیق شکل گرفته است که آن را به یک چارچوب ژئو‌استراتژیک تبدیل می‌کند تا یک چارچوب صرفاً اقتصادی.
یانگ با اشاره به اینکه چرا اعضای «آ سه آن» با این کار آشکارا مخالفت نمی‌کنند، گفت: «ایالات متحده از این چارچوب برای جدا شدن از چین استفاده می‌کند و سعی می‌کند اعضای آ سه آن را با اقتصاد بازار IPEF فریب دهد و سپس آنها را مجبور به انتخاب بین چین و آمریکا کند». از همین رو این کشورها آشکارا با این چارچوب مخالفت نمی‌کنند، بلکه احتیاط می‌کنند.
یک نظرسنجی اخیر که به‌طور مشترک توسط مرکز تحقیقات گلوبال تایمز و مرکز مطالعات استراتژی خارجی چین، دانشگاه رنمین چین انجام شد، نشان داد که نزدیک به ۸۰ درصد از مردم مورد بررسی بر این نظر بودند که ایالات متحده بزرگترین مختل‌کننده توسعه روابط چین و «آ اسه آن» است.
ژائو لیجیان در باره IPEF گفت: هر چارچوب همکاری منطقه‌ای آسیا ــ اقیانوسیه باید از روند توسعه صلح‌آمیز زمانه پیروی کند، همکاری، صلح و ثبات را در بین کشورهای منطقه تقویت کند و از اصول باز بودن، شفافیت، فراگیری و عدم دخالت در امور داخلی پیروی کند.
لو گفت از آنجایی که ایالات متحده از دهه ۱۹۷۰ از بدترین فشار اقتصادی رنج می‌برد و دوره‌های سنگین تحریم‌های اقتصادی آن علیه روسیه به دلیل بحران اوکراین، تأثیر محدودی بر روسیه دارد، برای ایالات متحده اجرای برنامه‌هایی که در جریان اجلاس اعلام می‌کند دشوار خواهد بود.
و اضافه کرد، از طریق این اجلاس، انگیزه‌های باطنی ایالات متحده از تلاش برای فریب دادن اعضای «آ اسه آن» به محاصره‌ای برای به دام انداختن چین آشکارتر خواهد شد، که تنها باعث افزایش بی‌اعتمادی اعضای «آ اسه آن» به ایالات متحده و کاهش انتظارات آنها در همکاری با آن خواهد شد.
